اخباراخبار داخلیفناوری و تکنولوژی

بررسی انواع کمپرس‌ها در موتور

وقتی سیلندر نشتی پیدا می‌کند!

نویسنده :علیرضا داوودی
یکی از بزرگ‌ترین، پر‌شمار‌ترین و در عین حال ناشناخته‌ترین مشکلاتی که درون موتور دیده می‌شود از ناحیه عاملی به نام کمپرس است. این واژه و اصطلاح را زیاد می‌شنویم اما شاید چندان اطلاعات دقیقی از آن نداشته باشیم. در واقع می‌توان به طور عامیانه گفت که کمپرس به موجی از یک هوای فشرده گفته می‌شود که در یک موتور خودرو هم لازم است و هم می‌تواند باعث دردسر شود.

کمپرس موتور-8

این دوگانه بودن مفهوم و کارکرد کمپرس در واقع به همان عامیانه بودن این اتفاق برمی‌گردد. کمپرس در اصل همان عامل تراکم سوخت و هوا در بالای پیستون است که در کاسه احتراق رخ می‌دهد. حالا فرار این کمپرس و هوای فشرده به محلی غیر از محل اصلی خود که همان سطح بالای پیستون است، می‌تواند مشکلاتی را پدید آورد که در اینجا به مرور آنها و علت و نشانه‌های آن خواهیم پرداخت. همان طور که گفتیم وقتی مخلوط هوا و سوخت وارد سیلندر می‌شوند، در مرحله تراکم با بالا آمدن پیستون، این مخلوط فشرده می‌شود و آماده جرقه‌زنی شمع و انفجار خواهد شد. با وقوع انفجار نیروی زیادی که ایجاد می‌شود باید به تاج پیستون فشار آورد و آن را به سمت پایین پرتاب کند. اگر این فشار از محلی به بیرون درز کند، گفته می‌شود که در آن ناحیه موتور نشتی کمپرس دارد. این اتفاق موجب می‌شود تا هم به خاطر نرسیدن تمام کمپرس به تاج پیستون از نیروی تولیدی موتور کاسته شود و هم به خاطر نشتی کمپرس به محلی نامناسب، در آن ناحیه جدید، مشکلاتی به وجود آید. در واقع اینکه گفته می‌شود کمپرس یک مفهوم دوگانه دارد به این علت است که این واژه در دو معنی کاملا متضاد به کار می‌رود. گاهی گفته می‌شود موتور کمپرس دارد که به معنی درز کمپرس موتور از یک قسمت به قسمت دیگر است و گاهی گفته می‌شود که موتور کمپرس ندارد که به معنی این است که موتور نمی‌تواند به خوبی هوا را در کاسه احتراق فشرده کند که باز هم به معنی درز کمپرس از یک قسمت است. پس دیدیم که معنی این واژه دقیقا در هنگام معاینه موتور به خاطر بد کار کردن آن است و بستگی به این دارد که در چه زمانی به کار رود.

کمپرس موتور-6  
   
کمپرس سیلندر به آب:
همان‌طور که گفتیم، مجاری آب خنک‌کاری سر‌سیلندر و بلوک سیلندر ‌روی هم قرار می‌گیرند و واشر سر‌سیلندر در بین آنها، باعث می‌شود تا از نشتی آب به بیرون جلوگیری کند. با سوختن واشر سر‌سیلندر یا نیم‌سوز شدن آن، ممکن است مجاری آب در محل قرار گفتن آنها‌ روی هم یعنی بین سیلندر و سر‌سیلندر دچار نشتی شوند. این نشتی هم می‌تواند باعث ورود آب به داخل سیلندر شود که با سوختن آب، دود غلیظ سفیدی از اگزوز خارج خواهد شد و در صورتی که ضد‌یخ نیز با آب مخلوط باشد، این دود غلیظ‌تر می‌شود و هم اینکه آب با نشستن روی شمع خودرو در زمان خاموش بودن موتور، روشن شدن آن را در چند ساعت بعد با کمی تاخیر همراه می‌کند. ضمن اینکه با راهیابی آب و روغن به یکدیگر مشکلات دیگری نیز دیده می‌شود. اما بزرگ‌ترین مشکل، ورود کمپرس موتور به سیستم خنک‌کاری است.
کمپرس موتور-10
کمپرس موتور وارد لوله‌های آب سیستم خنک‌کاری و همچنین رادیاتور می‌شود. در نتیجه دمای آب به شکل سریعی بالا می‌رود و فن‌ها مدام در حال کار می‌شوند. با باز کردن در‌ رادیاتور در زمان خنک‌بودن، صدای واضحی از خروج هوا از رادیاتور شنیده می‌شود و لوله‌های اتصال رادیاتور به بلوک موتور و سر‌سیلندر دچار تورم و بادکردگی خواهند شد. اگر این عیب برطرف نشود، می‌تواند باعث ترکیدن لوله‌ها، خرابی رادیاتور و بروز مشکلات شدید‌تری شود. ضمن اینکه نشتی مداوم آب نیز دیده خواهد شد. این عیب از طریق مشاهده لوله ورودی آب به رادیاتور قابل تشخیص است. به این معنی که این لوله در زمان گرم بودن خودرو دارای تورم است و فشار دادن آن نیز نشان از وجود هوای فشرده در آن دارد. همچنین با باز کردن در رادیاتور و گاز دادن خودرو، وجود حباب‌های هوا درون رادیاتور نیز قابل تشخیص است. ضمن اینکه همان طور که گفتیم در زمان سرد شدن موتور با باز کردن در‌ رادیاتور، صدای خروج هوا به راحتی شنیده می‌شود. این عیب نیز با تعویض واشر سر سیلندر برطرف می‌شود.


کمپرس موتور-9کمپرس سیلندر به سیلندر :
این اتفاق در اثر سوختن واشر سرسیلندر رخ می‌دهد. واشر سرسیلندر برای آب‌بندی بین دو قسمت سرسیلندر و بلوک اصلی موتور است تا هم راه‌گاه‌ها و مجاری آب و روغن به هم مرتبط شوند و از جایی نشتی در آنها دیده نشود و هم چون که کاسه احتراق درون سر‌سیلندر است و هوای ورودی درون سیلندر باید متراکم و وارد کاسه احتراق شود، نشتی به بیرون از محل قرار گرفتن این دو قسمت روی ندهد. اگر این واشر به هر دلیلی نتواند کارایی خود را داشته باشد (‌مثل سوختن یا نیم‌سوز شدن آن، تابیده بودن سر‌سیلندر، خرابی کف در بالای بلوک سیلندر، وجود اشکال در بستن پیچ‌ها مثل شل بودن و یا به یک میزان سفت نبودن و …‌) کمپرس موتور به میزان کمی در مرحله تراکم و چند برابر آن در زمان انفجار از واشر سر‌سیلندر رد می‌شوند. معمولا سوختگی واشر سر‌سیلندر در اطراف مجاری آب و روغن است اما اگر این سوختگی در بین دو سیلندر باشد، موجب می‌شود تا کمپرس و هوای فشرده موتور از یک سیلندر که در آن انفجار رخ داده است به سیلندر بغلی که در حال مکش یا تخلیه دود است، وارد شود و باعث کاهش توان موتور و همچنین افزایش صدای کارکرد آن شود. این عیب با تعویض واشر سرسیلندر برطرف می‌شود اما از جمله عیوبی است که تاثیر بدی روی موتور خواهد گذاشت.
کمپرس موتور-2
کمپرس از بغل رینگ:
کمپرس موتور وقتی از بغل رینگ به سمت پایین درز کند، منجر به کم‌توانی خودرو خواهد شد. این عیب دلایل متفاوتی دارد که معمولا ضعیف شدن یا شکست رینگ از بقیه شایع‌تر است. رینگ از جنس نرم‌تری نسبت به دیواره سیلندر ساخته می‌شود. دلیل این کار در این است که چون عوض کردن و یا تغییر در دیواره سیلندر مشکل‌تر و هزینه‌بر است، پس اگر رینگ پیستون خراب شود، تعویض آن بسیار راحت‌تر و کم‌خرج‌تر خواهد بود. رد شدن کمپرس از رینگ موجب بروز روغن‌سوزی نیز می‌شود چرا که وقتی رینگ نتواند آب‌بندی مناسبی در دیواره سیلندر انجام دهد، نمی‌تواند روغن چسبیده به دیواره سیلندر را نیز به خوبی جمع آوری کند که البته این عیب می‌تواند از معیوب بودن رینگ روغنی بیشتر به وجود آید. همچنین کمپرس و هوای گرم رد شده به سمت پایین و کارتل روغن نیز باعث آلودگی و بخار شدن روغن می‌شود. از دلایل دیگر رد شدن کمپرس می‌توان به گشاد شدن سیلندر به مرور زمان در اثر کارکرد و یا خط و خش افتادن روی دیواره سیلندر اشاره کرد. بروز این عیب نشانه‌هایی دارد که از روی آنها می‌توان این عیب را تشخیص داد. اول از همه اینکه به خاطر روغن‌سوزی پیشرانه، کم شدن سطح روغن به خوبی دیده می‌شود، حتی اگر روغن سوزی به میزانی نباشد که دود خروجی از اگزوز را آبی رنگ کند. با باز کردن شمع‌ها و دیدن سر آنها نیز می‌توان به سوختن روغن در اتاق احتراق پی برد. روغن موجود در کارتل نیز به خاطر مخلوط شدن با گاز‌های کمپرس درون سیلندر، سریع‌تر سیاه و کثیف می‌شود و از طرفی چون گرمای موتور به قسمت پایین آن که فاقد سیستم خنک‌کاری است منتقل می‌شود، دمای موتور در این قسمت نیز بالا‌تر از میزان طبیعی است. همچنین چون کمپرس به طور تمام و کمال به تاج پیستون برخورد نمی‌کند، موتور از کشش و توان کمتری برخوردار است. راه رفع این عیب نیز باز کردن نیم موتور و تعویض رینگ و یا در صورت نیاز پیستون‌ها و بوش سیلندر است.

کمپرس موتور-5

کمپرس از سوپاپ‌ها:
رد شدن کمپرس از ناحیه سوپاپ‌ها، اتفاقی است که کمتر رخ می‌دهد؛ چراکه معمولا تا خراب شدن سوپاپ‌ها و بروز این عیب، عیوبی در سرسیلندر رخ می‌دهد که منجر به باز کردن آن و بازدید بقیه قسمت‌ها از جمله سوپاپ‌ها می‌شود. سوپاپ‌ها محل ورود مخلوط سوخت و هوا و خروج گاز‌های حاصل از احتراق هستند. حال اگر این مجموعه نتواند به خوبی کار خود را انجام دهد، ممکن است یا مخلوط سوخت و هوا از سیلندر فرار کند و یا کمپرس موتور. سوپاپ‌ها در اثر کارکرد و به خاطر شرایط خاص کاری آنها دچار این عیب می‌شوند. از جمله این عیوب می‌تواند کش‌آمدن ساق سوپاپ، خراب شدن سیت یا همان نشیمنگاه سوپاپ ‌‌روی سر‌سیلندر، بیضی‌شدن سوپاپ، سوختن و از بین رفتن قسمتی از سوپاپ، دوده‌گرفتن و کربنی‌شدن آن و… باشد. با کش آمدن ساق سوپاپ، انگشتی روی آن که مسئول باز یا بستن سوپاپ است سفت می‌شود و در نتیجه سوپاپ بعد از باز شدن، به خوبی بسته نمی‌شود و به همین خاطر مقداری راه در رو به وجود می‌آید.

کمپرس موتور-1
همچنین اگر سیت سوپاپ یا همان محلی که سوپاپ بعد از بسته شدن روی آن قرار می‌گیرد دچار عیب یا رها‌شدگی شود، باز هم بستن سوپاپ درست روی نمی‌دهد. سوپاپ‌ها ممکن است در اثر کارکرد حالت گرد خود را از دست دهند و بیضی‌شکل شوند که باز هم موجب می‌شود آب‌بندی در این ناحیه به مخاطره بیفتد و منجر به رد شدن کمپرس شود. همچنین سوپاپ در اثر مشکلاتی که برای سوخت به وجود می‌آید و منجر به افزایش دمای ناگهانی در اتاق احتراق می‌شود، ممکن است قسمتی از بدنه خود را از دست بدهد که البته اتفاقی نادر است. اما همین اتفاق نیز می‌تواند منجر به رد شدن کمپرس از آن شود. از دیگر دلایل بروز این حالت کربن‌زدگی با دوده گرفتن پشت سوپاپ است. این حالت نیز منجر به باز بودن سوپاپ حتی‌ هنگام بالا رفتن آن می‌شود. در صورت بروز نشت کمپرس از سوپاپ‌ها دو حالت در موتور به وجود می‌آید؛ یکی اینکه نشتی از ناحیه سوپاپ دود باشد و یا از ناحیه سوپاپ هوا. نشتی از ناحیه سوپاپ دود باعث می‌شود تا درون اگزوز صدای تاپ تاپ شنیده شود که درست هماهنگ با کارکرد موتور است. همچنین اگر نشتی از سمت سوپاپ هوا باشد، در موتور‌های کاربراتور منجر به حالت عطسه و پس‌زدگی در کاربراتور و بد کارکردن آن می‌شود و در خودرو‌های انژکتوری نیز چون مانع از ورود به موقع سوخت می‌شود و کیفیت مخلوط سوخت و هوا را پایین می‌آورد، جدا از صدای خاص آن به بد کار کردن موتور نیز می‌انجامد.
کمپرس موتور-11

 

 

 

30 دیدگاه

  1. اگه اشتباه نکنم,اقای داوودی توی عصر خودرو مطالب فنی خوبی منتشر میکنند.ممنون از مقاله مفید.

  2. آیا استفاده از بنزین سوپر یا مکملهای شستشو دهنده در افزایش عمر مفید سوپاپها تاثیر داره؟

    1. بنزین سوپر بله (برای ماشین هایی که نسبت تراکمشون بالاست) …مکمل ها به شرط غیر تقلبی بودن…

  3. با سلام ممنون بابت مقاله خوبيتون.
    دوست عزيز ماشين من نه از اگزوزش دود ميده نه روغن ريزي داره و روغنم كم نميكنه.ولي وقتي در موتورو باز ميكنم كمپرس داره.به هركي نشون ميدم هركي يچيز ميگه ممنون ميشم كمكم كنين.
    بعضي ميگن روغنته.روغنم آترود ريختم.

    1. سلام، متاسفانه روغن تقلبی در بازار بسیار وجود دارد (حتی برند های ایرانی)، بهترین کار تعویض روغن موتور هست

  4. با سلام خدمت مدیریت سایت ، من یک سمند مدل ٨۷ ال ایکس دوگانه سوز با کارکرد ۱۱٨ هزار دارم که از اگزوزش بوی خام سوختن به شدت احساس میشه شمع و وایر از نوع مرغوب به تازگی تعویض شده با دستگاه دیاگ هم تست شده موردی دیده نشده انژکتورها هم با دستگاه شسته شده ممنون میشم راهنماییم کنید

  5. سلام خودروی من سمند موتور فرانسه است دو روزه با شدت از قسمت سیخ فول روغن با گاز دادن بخار بیرون میاد میشه لطف کنین بگید مشکل از کجاست سپاسگذارم

  6. با شلام و خسته نباشید.من یه خودروی ام وی ام دارم.کارکردش 33 هزارتاست.درحالت ماشین روشن که در قاب روغنو باز میکنم و دستمو میگیرم جلوش هوا به سمت بیرون میده ولی دودی نداره و همچنین اگزوزش هم که توش انگشت میکشم سیاهه.راهنمایی کنید لطفا.ممنونم.

    1. چگونگی تشخیص درز کمپرس سیلندر از بین رینگها یا جدارسیلندر را با درز کمپرس از سوپاپها توضیح دهید با استفاده از کمپرس سنج

      1. با سلام خدمت دوستان
        کمپرس هر سیلندر معمولا در یک محدوده خاصه مثلا برای یک نوع موتور دیزل حدود 210psi هست در موتورهای دیزل بعد از کنترل لقی سوپاپ ها و گرم کردن موتور کمپرس سنج را از محل انژکتور به درون سیلندر وصل می کنیم و در حالی که خفه کن سوخت را قطع کرده ایم به مدت چند ثانیه استارت می زنیم و کمپرس سیلندر را می خوانیم اگه تا 10 درصد اختلاف داشت سالمه اما اگه بیشتر بود چند قطره روغن از محل انژکتور به روی پیستون می ریزیم و دوباره کمپرس رو اندازه می گیریم اگه این دفعه عدد بالاتری رو نشون داد مطمئن میشیم که درز کمپرس از ناحیه رینگ ها و سیلندر بوده که این دفعه موقتا روغن آب بندی کرده.
        اگه فرق نکرد مطمئنا از ناحیه سوپاپ ها یا سیت سوپاپ خواهد بود.
        این کار برای تک تک سیلندرها تکرار می شود.
        در صورتی که دو سیلندر مجاور دوتاشون هم کمپرس پایینی داشته باشند قطعا می توان گفت که واشر سرسیلندر سوخته یا نیم سوز شده که کمپرس از یکی به دیگری فرار می کند. البته ترک سر سیلندر بین دو سیلندر هم همین نتیجه را خوتهد داد.
        در مورد موتورهای بنزینی هم روش کار به همین صورته فقط کمپرس سنج به محل شمع نصب می گردد.

  7. سلام بنده مالک خودرو ریو مدل90 از گروه کیا میباشم که سال گذشته دجار سوختن واشر سر سیلندر گردید که پس از تعویض تا کنون دجار وجود کمپرس هوا در رادیاتور گرذیذه که منجر به ترکیدگی رادیاتور و تعویض ان گردیده وپارگی جنت بالای رادیاتور و سوراخ شدن رادیاتور بخاری گردیده ولی خودرو با تک استارت روشن وتنظیم وصاف کار میکند لطفا در این مورد کارشناسان بنده را راهنمایی نمایند ممنون ومتشکرم

    1. با سلام و سپاس از مطالب خوبتون. من یک خودروی پارس ۸۶ با کارکرد ۲۸۰ هزارتا دارم که نیاز به تعویض واشر و لوازمات داره. البته نمیدونم رینگ و پیستون خودرو با این کارکرد تو چه وضعیتی هستند. در صورت لزوم به تعویض رینگ و پیستون و سر سیلندر به مبلغ ۳،۵۰۰،۰۰۰ تومان آیا صلاح هست که اینکار را انجام بدم و موتور بدون دردسر و مثل روز اولش میشه یا خودرو را تعویض کنم؟ سپاس

  8. سلام ممنون ازبرنامه خوبتون من یه اردی نیمه انژکتوردارم خواستم بدونم چرا هرموقع حتی زمانی که امپرپایینه در رادیاتوبازمیکنم اب قل میزند بیرون موتورماشینم کاملآ سالمه فقط یه واشر مینیفول کاربرات میخواد یکم نفس داره بیزحمت راهنماییم کنید ممنون

  9. با سلام و خسته نباشید . ممنون از تمام توضیحات ارزندتون . بنده یه ام وی ام ایکس ۳۳ دارم از اگزوزش جدیدا اب میاد بیرون حتی زمانی که موتور کامل گرم شده یا وسط روز که هم هوا انقدرا سرد نیست هم ماشین حسابی کار کرده . نه امپر اب از وسط میاد بالاتر نه زمان روشن کردن ماشین بد روشن میشه . هرجا بروم میگن مشکلی نداره اما هر ۳ ۴ روزی یک استکان اب کم میکنه . تمام نشتی های ماشین رو گرفتم . همه میگن نگران نباش اما من فکر میکنم مشکلی هست که هم داره اب کم میکنه هم از اگزوز میزنه بیرون . نه روغن موتور اصطلاحا ارده ای شده نه تو اب رادیات روغن هست . لطفا راهنمایی کنین ممنون میشم

  10. سلام خسته نباشید . بنده ماشین سمند دارم رادیاتورم دائما اب کم میکنه واز توی داشبورد صدای شر شر اب میاد هر هفته ای یک بار هوا گیری میکنم . هیچ کدام از نشانه های واشر سوختن هم معلوم نیست نه دود میکنه نه شتاب کم شده نه اب روغن قاطی کرده حدود هفت ماهه پیش هر مکانیکی میرم سر در نمیاره ممنون میشم راهنمایی کنید

    1. اگر هوا گیری میکنید و بازم هوا داره شما باید اول در رادیاتور عوض کنی چون ممکن خراب بشه. اگر درست نشد تست کمپرس موتور بگیرید مشخص میکنه که آیا وتشر موردی داره یا خیر . میکانیک خبره راحت میتونه مشکل رو تشخیص بده اون میکانیکهای هم کرفتین پیششون تعویض کار بودن نه مکانیک واقعی

      1. من واشر سر سیلندرو سر سیلندرو عوض کردم حالا وقتی در رادیاتورو باز میکنم مثل صدای باز کردن نوشابه صدا میده گفتن یا از واشره یا یه جایی نشتی داره ..رفتم تعمیر گاه..کل رادیاتور و تمام جنت ها نو شد سر سیلندرو باز کردن واشر مشکل نداشت .خط کش گذاشتن سر سیلندر تاب نداشت روی سطح سیلندرم خط کش گذاشت صاف بود .دوباره واشرو عوض کردم
        اگر دوباره هوا بکشه از کجاش میتونه باشه ….به خدا نصف این مکانیکا هیچی حالیشون نیست

  11. سلام من به تازگی یه ماشین خریدم شتابش خیلی خوبه. به نظرم اومد برای نشان دادن شتاب از بنزین سوپر استفاده کردند. چطور میشه فهمید بنزین موجود در باک معمولیه یا سوپر؟ و چطور میشه فهمید داخل روغن موتور چسب ریختند یا نه؟

  12. سلام،من ماشينم روشن نميشه مكانيك ميگه كمپرس نداره باد مواتور باز بشه ماشينم بنز هست اس٣٥٠،شهرستان گير افتادم توروخدا يكي كمكم كنه راهنمايي كنيد لطفا

  13. سلام، ماشین من پیکان مدل هشتادو دو هست، چند وقتی هست که از در سرسیلندر بخار و روغن موتور میزنه بیرون، خواستم بپرسم از چی میتونه باشه، خیلی ممنون.

  14. سلام خسته نباشین من سمند ای اف سون دارم تا زه واشر سرسیلندرو عوض کردم حدود ۵۰۰ کیلومتر باهاش کار کردم بعد موتور نامیزون کار کرد مراجعه کردم به تعمیرگاه کمپرس زد گفت سه تا از خونه ها کمپرس نداره…چیکار کنم از چی میتونه بشه خواهشا کمک کنید من شهرستان موندم اینجاهم تعمیر کار نمیشناسم

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

دکمه بازگشت به بالا