سرنوشت رنو در ایران، عامل فرار خودروسازان خارجی

یکشنبه ۱۰ آبان ۱۳۹۴ | 15 نظر

سرنوشت رنو در ایران، عامل فرار خودروسازان خارجی

خودروسازان خارجی در حالی قصد حضور در ایران را پس از لغو تحریم‌ها دارند که «تجربه رنو»، آینه تمام نمایی را در مقابل آنها قرار داده تا با نگریستن به آن، آینده شان در «جاده‌مخصوص» را به چشم ببینند.

این روزها که صدای پای خارجی‌ها در خودروسازی ایران به گوش می‌رسد، تجربه حضور هشت ساله رنو و افت و خیز و حواشی که دامان این شرکت فرانسوی را گرفت، به‌نوعی آنها را دچار تردید کرده است. نه اینکه خارجی‌ها برای ورود به بازار ایران مردد باشند؛ بلکه تردید اصلی آنها «فعالیت و شراکت با شرکت‌های خودروساز دولتی» است و این موضوع از تجربه ناخوشایند خودروسازانی مانند رنو، سرچشمه می‌گیرد.

اتفاقا از همین روست که خودروسازان خارجی به صرافت افتاده‌اند تا با خرید کارخانه‌ها و خطوط تولید در ایران، تا حد امکان با غول‌های جاده مخصوص شراکت نکنند. به عبارت بهتر، خارجی‌ها با توجه به تجربه‌ای که از سال‌های حضور رنو در ایران، کسب کرده‌اند، می‌خواهند تا حد امکان مستقل کار کرده و خود عنان کار را به دست بگیرند. این البته در حالی است که در آن سو، خودروسازان ایرانی تمایلی به حضور مستقل خارجی‌ها در بازار خودرو کشور از خود نشان نمی‌دهند؛ زیرا این اتفاق را به زیان خود دانسته و آن را به معنای کاهش سلطه شان بر بازار می‌دانند. در واقع غول‌های جاده مخصوص بیم از دست دادن سهم بازارشان را دارند و از همین رو نمی‌خواهند کسی در سفره بزرگ آنها سهیم شود و به اصطلاح لقمه‌ای برای خود بردارد. ترس خودروسازان دولتی کشور از حضور مستقل خارجی‌ها در ایران آنقدر زیاد است که وقتی بحث خرید کارخانه‌ها و خطوط تولیدشان (از سوی خارجی ها) مطرح شد، واکنش مثبتی به آن نشان نمی‌دهند و در حال حاضر نیز این موضوع به‌نوعی مسکوت مانده است.

تجربه رنو

اما بر رنو در ایران چه گذشت که حالا خودروسازان خارجی بیم تکرار این تجربه را برای خود دارند؟

رنویی‌ها در اوایل دهه 80 و طی قراردادی تحت عنوان پلت‌فرم مشترک X90، رسما میهمان جاده مخصوص شدند و قرار بود در پی این قرارداد، ابتدا خودرویی ارزان (با قیمتی کمتر از هفت هزار یورو، آن هم یوروی 700 تومانی آن زمان) در ایران ساخته شود و به تدریج خودروهایی دیگر نیز روی پلت‌فرم در نظر گرفته شده (X90)، طراحی و به تولید برسند. رنو برای این پروژه بزرگ حاضر شد در ایران سرمایه‌گذاری انجام دهد با این حال، حضور رنو در ایران به مذاق برخی خوش نیامد و اگرچه این «برخی» در اقلیت بودند اما به دلیل نفوذ زیادشان تا توانستند چوب لای چرخ این خودروساز گذاشتند تا به نحوی قرارداد L90 را لغو کنند. اتفاقات زیادی در همین حین رخ داد و کار حتی به مجلس شورای اسلامی هم کشید و «مخالفان» هر کاری که از دستشان بر می‌آمد (حتی ممانعت از ترخیص قطعات مانده در گمرک) انجام دادند، اما در نهایت نتوانستند جلوی اجرای قرارداد را بگیرند. برخورد مخالفان با قرارداد پلت‌فرم مشترک از همان ابتدا به رنو فهماند که چه کار سختی برای ماندن در ایران دارد و باید خود را برای موانعی بزرگ‌تر و مشکلاتی اساسی‌تر آماده کند. هرچند رنو با حدود چهار سال تاخیر بالاخره توانست تندر-90 را در ایران به تولید برساند، اما این اتفاق در حالی رخ داد که «تندر» دیگر خودرویی ارزان به حساب نمی‌آمد؛ زیرا تولید ان وقتی شروع شد که قیمت یورو به دو برابر رسیده بود و دیگر امکان ساخت این محصول با قیمتی پایین، وجود نداشت.

میل به دولتی ماندن خودروسازان

آنچه اما بر رنو در ایران گذشته، حالا به ‌نوعی برای خودروسازان خارجی به درس عبرت تبدیل شده است و آنها نمی‌خواهند این تجربه ناخوشایند را تکرار کنند. خودروسازان خارجی در بررسی‌های خود به این نتیجه رسیده‌اند که ریشه ناکامی رنو در ایران را باید در شراکت با خودروسازان دولتی جست‌وجو کرد، چه آنکه اگر این خودروساز فرانسوی می‌توانست به‌صورت مستقل یا حداقل با بخش خصوصی، فعالیت کند، سرنوشت بهتری در طالعش ثبت می‌شد. هرچند اظهارات دو سال پیش حسن روحانی رئیس‌جمهور ایران در اجلاس داووس مبنی بر اینکه دولت حاضر است سهام خودروسازان داخلی را به خارجی‌ها بفروشد، آنها (شرکت‌های خارجی) را امیدوار کرد، اما در عمل اتفاقی بابت انتقال سهام به بزرگان خودروسازی دنیا رخ نداده است. اتفاقا این روزها که خارجی‌ها عزمی جدی در خرید سهام خودروسازان ایرانی دارند، هیچ انگیزه و تمایلی از سوی شرکت‌های داخلی در این مورد احساس نمی‌شود. حتی وزارت صنعت، معدن و تجارت نیز با وجود آنکه در ظاهر موافق انتقال سهام خودروسازان ایرانی به شرکت‌های معتبر خارجی است، اقدامی عملی در این مورد انجام نداده و حتی خودروسازان کشور را حداقل در قالب توصیه نیز به واگذاری سهام شان ترغیب نمی‌کند.

واضح ترین مثال در این مورد، ماجرای پیشنهاد رنو برای خرید سهام خودروسازان کشور است که با وجود اصرار این خودروساز، نه دولت و نه وزارت صنعت و نه خودروسازان بزرگ کشور، هیچ‌کدام ظاهرا مایل به رخ دادن این اتفاق نیستند.

هرچند مسوولان خودروسازی کشور به وضوح و بی‌پرده نمی‌گویند که قصد فروش و واگذاری سهام شرکت‌های خودروساز داخلی را به خارجی‌ها ندارند، اما وقتی مشتریان دست به نقد را وقعی نمی‌گذارند، معنی اش این است که همچنان میل به «دولتی ماندن خودروسازی» داشته این‌گونه صلاح می‌دانند.

اوضاع به شکلی است که گویا نه دولت، نه وزارت صنعت و نه خودروسازان داخلی هیچ کدام در باطن نمی‌خواهند صنعت خودرو کشور از زیر پرچم دولت بیرون آمده و هوایی تازه را تجربه کند، چه آنکه شاید این «هوای تازه» نفس غول‌های جاده مخصوص را تنگ کند. این در شرایطی است که توافق هسته‌ای و لغو تحریم ها، فرصتی تاریخی را پیش پای خودروسازی ایران گذاشته تا پس از سال‌ها، طعم شراکت با بزرگان صنعت خودرو جهان را بچشند و خیر این اتفاق به مشتریان خسته و دلزده و شاکی ایرانی نیز برسد. هرچه هست، باید منتظر ماند و دید سرانجام خودروسازان خارجی در ایران چه خواهد شد و آنها می‌توانند به‌طور مستقل در «جاده مخصوص» فعالیت کنند، یا همچنان باید همنشین غول‌ها باشند.

دنیای اقتصاد

 


15 دیدگاه

  1. سعید | بهمن 24, 1395 | لینک نظر

    امیدوارم خودروسازان جاده مخصوص زودتر سرعقل بیان و اینقدر به خودشان ومردم لطمه نزنند
    وقتی میشود با افزایش تولید وصادرات خودروهای روز و برندهای جهانی ظرفیت خالی خودشان را پر کنند و قطعه سازان ما جای قطعه سازان ترک را بگیرند
    (زیرا ترکیه بازار قطعه سازی فعالی برای مرسدس و بی ام و دارد)
    چرا اینقدر اصرار بر طراحی مدلهایی که فقط درایران کاربرد دارند و نمیتوان انها را براحتی صادر کرد
    اکنون رنو خودروی تمام برقی 14هزار یورویی ساخته .چرا نباید ما همین خط مونتاز را بتوانیم ارائه دهیم وخودروی 60 تا 70 میلیونی تمام برقی(نه هیبریدی) مونتاز کنیم .و جوانان ما دراین صنعت مونتاز بکار مشغول شوند
    اما مدیرعامل سایپا هنوز اصراردارد از ظرفیت پراید استفاده کند و پراید جدید راباز طراحی کند

  2. سالسا | آبان 12, 1394 | لینک نظر

    اگر قراره سهام خودروسازا به فروش برسه چرا به رنو و پژو و هیوندایی؟!
    به بنز و فولکس بفروشن ، این مقاله به شکلی حقیقی مشکل اصلی صنعت خودروسازی ایران رو به نمایش گذاشت ، دولت نمی خواد تصدی گریش رو کم کنه و نمی خواد بازار مطلق رو به دست رنو و سایرین بسپاره تا اون موقع دیگه نمی تونن چوب لای چرخ بذارن

  3. اندکی صبر سحر نزدیک است.

  4. محمد | آبان 10, 1394 | لینک نظر

    یه هشدار دارم برا خودرو ساز های خارجی اگر به فکر فروش در ایران هستید باید خودتون مستقل داخل ایران خط تولید بزنید ولی اگر به فکر مونتاژ خودرو هاتون داخل خودرو سازی های ایرانین هم فروش و هم ارزش برندتون با کله میخوره زمین .اینقدر از کیفیت و اپشن ها دزدی کنند که ارزش برندتون نابود بشه.

  5. sunmartin | آبان 10, 1394 | لینک نظر

    با این اوضاعی که آقایان کاربلد در درآمد زایی و کاربدست در وضع قوانین به نفع دولت و بضرر مشتری برای ملت و اقتصاد رقم زدند حتی خودروهای کم فروغی از شرکت های درجه دوم اروپایی مثل پژو سیتروئن spa و یا اشکودای آلمان هم حاضر به پذیرفتن این باج دهی به نهادها و ادارات و سازمان ها در غالب فروش خودرو نیستند. مزیت قیمت اجناس در اروپا و آمریکا نسبت به اینجا بجز رعایت اصول طراحی به روز بودن و حقوق مشتری و گارانتی و وارانتی واقعی ،شفافیت قیمت تمام شده است که در آن مشتری ففط قیمت خودرو را میپردازد و کاری به روشنایی معابر ماده 49 تبصره 13 و هزینه بزرگراه ها سهم آموزش و پرورش سهم “ایکس و”” ایگرد “،سهم حق النظارت “وای” ندارد آخه مشتری که فقط میخواد خودرو بخره چرا باید این امتیاز ها را از جیبش پرداخت کنه پس شرکت های خارجی هیچگاه بطور مستقل نمیتونن فعالیتی داشته باشن مگه اینکه از قوانین آقایان پیروری کنند

    • در پاسخ به: sunmartin

      ساسان | آبان 10, 1394 | لینک نظر

      دقیقا مشکل ما هم همان سهم ایکس و ایگرگ است دوست عزیز.

  6. aliY | آبان 10, 1394 | لینک نظر

    ساسان عزیز دقیقا همین مطلبی که به ذهن من رسید رو شما درج کردید تا وقتی پدر خوانده بودجه میده و اینها یکسری تولیدات بی کیفیت میسازن و با هر نرخی میفروشند همین آش و همان کاسه است نه رنگ خودرو و تنوع بازار را خواهیم دید نه کیفیت و همه به همین چینی ها دل میبندیم و با کلی آب و تاب در مورد فلان سیستم روش گپ میزنیم در حالی که در واقع پول یک ماشین خوب با استاندارد اروپایی را پرداخت میکنیم امیدوارم روزی برسه ما هم به عنوان میان رده بازار بتونیم با شرایط مناسب کیفیتی در حد پول پرداختیمان دریافت کنیم شاد و سربلند باشید

  7. حسین | آبان 10, 1394 | لینک نظر

    به نظر من رنو میتونه خودش بازار رو دست بگیره و تو ایران خط تولید افتتاح کنه
    مردم ما نباید خودرو بخرند به چند دلیل که مهم ترین این ها ایمنی هست که خودرو های داخل فاقد ایمنی هستند و بعدی کیفیت هست که الان دنا داشبورد سوناتا هست
    ولی کیفیت پیکان
    به نظر من فعلا نخرید
    [{ما خودروی ایمن و باکیفیت می خواهیم}]. 🙁

  8. حسین | آبان 10, 1394 | لینک نظر

    به نظر من رنو میتونه خودش بازار رو دست بگیره و تو ایران خط تولید افتتاح کنه
    مردم ما نباید خودرو بخرند به چند دلیل که مهم ترین این ها ایمنی هست که خودرو های داخل فاقد ایمنی هستند و بعدی کیفیت هست که الان دنا داشبورد سوناتا هست
    ولی کیفیت پیکان
    به نظر من فعلا نخرید
    [{ما خودروی ایمن و باکیفیت می خواهیم}]

  9. مهدی | آبان 10, 1394 | لینک نظر

    این قدر میگفتن با چندین خودروساز بزرگ دنیا در حال مذاکره هستیم که من فکر کردم بعد از لغو تحریم ها همه خودروساز های دنیا جلوی ایران خودرو صف کشیدن تا باهاش قرارداد ببندن!!!
    ولی آخرش هم همین رنو و پژو با ایران خودرو ساختن و برگشتن .
    من قبلا هم گفتم ، الانم میگم و بازهم خواهم گفت : اگه پژو و رنو نبودند ، الان مردم ایران با اسب و الاغ اینور و اونور میرفتن !!!

  10. یه پسر | آبان 10, 1394 | لینک نظر

    بلانسبت مافیا ؛ افرادی که از همه چی این مملکت سود می برن اوضاعی رو درست کردن که فرانسوی ها نمی تونن درک کنن
    الانم پیش روی ما وام 25 میلیونی قرار داره که من واقعا منتظرم ببینم چه اتفاقی می افته ؟!

  11. علی | آبان 10, 1394 | لینک نظر

    آقای روحانی مواظب باش داری جایگاهتو بین ملت از دست میدی

  12. Reza78 | آبان 10, 1394 | لینک نظر

    تنها راه نخریدن خودرو صفر از طرف ملت فهیم ایران است و بس و گرنه تا مشتری برای بنجل باشه نیازی به تغییر نمی بینند.

    • در پاسخ به: Reza78

      reza | آبان 10, 1394 | لینک نظر

      واقعا مردم ایران اگر فهمیده هستن چرا ماشین سی سال پیش هنوز می خرن اگر فهمیده هستن چرا ال 90 دو برابر قیمت می خرن چرا وقتی شرکت سایپا ساندرو رده خارج میاره به خط تولید بازم هم مردم میرن می خرن اینها نشون دهنده بی اطلاعی مردم هست که فکر می کنن بلاد کفر هم همین ماشینها دارن سوار میشن افسوس که ما خودمون باعث این فلاکت و بدبختی هستیم اگه فقط شش ماه هیچ کس ماشین نخره این معضل واقعا حل میشود کجای دنیا 84 میلیون باید به پای 45 هزار نفر بسوزن یاد این جمله می افتم که ردپای دزد چقد شبیه چکمه های کد خدا هست

  13. ساسان | آبان 10, 1394 | لینک نظر

    بعد از خواندن متن بالا فقط این نکته مثل زنگ در گوشم صدا میکند :
    تا زمانی که صنعت خودرو از انحصار دولت خارج نشود ایرانی روی خودروی با کیفیت و ارزان را نخواهد دید.