برترین هواپیماهای تاریخ (بخش دوم)
در بخش دوم سری مقالات «برترین هواپیماهای تاریخ» به سراغ ۱۰ پرندهای میرویم که توانستهاند شایستگی خود را ثابت کنند. اگر سری نخست را مطالعه نکردید بهتر است نیمنگاهی به آن بیندازید چراکه هواپیماهای مهمی در آنجا مورد اشاره واقع شدند. البته برای یادآوری بار دیگر نکات اصلی هرکدام را بازگو میکنیم:
۱. هواپیمای برادران رایت: نخستین هواپیمای ساخته بشر
۲. سوپرمارین اسپیتفایر: تنها جنگندهای که حین جنگ جهانی دوم ساخته شد
۳. بوئینگ ۷۸۷ دریم لاینر: نخستین پرنده مسافربری ساخته شده از مواد کامپوزیتی
۴. لاکهید مارتین SR-71 بلکبرد: سریعترین و ترسناکترین جنگنده آسمان از 41 سال پیش تاکنون
۵. سیراس SR22: صدها تن جان خود را به آن مدیون هستند
۶. لیرجت ۲۳: نخستین جت شخصی/تجاری
۷. لاکهید مارتین C-130: بیش از هر جنگافزار هوایی دیگری روی خط تولید بوده
۸. داگلاس DC-3: نخستین پرنده ساخته بشر که بدون توقف توانست از شرق تا غرب ایالاتمتحده را طی نماید
۹. بلریو XI: نخستین هواپیمایی که کانال مانش را طی کرد
۱۰. سسنا ۱۷۲: پرفروشترین در تاریخ
بنابراین بهتر است به سراغ ۱۰ هواپیمای دیگر از برترینها برویم تا با هرکدام آشنا شویم.
۱۱.بوئینگ B-29 سوپر فورترس
این هواپیما مشت آهنین ایالاتمتحده در مقابل ژاپن بود. انفجارهای اتمی در هیروشیما و ناکازاکی توسط B-29 انجام شد. در حقیقت میتوان گفت با یکی از منفورترین ساختههای بشر روبهرو هستید! بمبافکنی ویژه با تجهیزاتی پیشرفته که در زمان خودش جزو برترینها بوده. سیستم شلیک از راه دور هوشمند، کابین تحتفشار و چرخهای بازشونده ازجمله ویژگیهای مهم این هواپیما است.
کهنه و فرسودگی چیزی است که هر موجودی روی این کره خاکی دیر یا زود احساسش خواهد کرد. بوئینگ B-29 از این قاعده مستثنا نیست و بعد از مدتی نسخه بهروزتری از آن به نام B-50 معرفی شد. اولین هواپیمایی که توانست بدون توقف تمام دنیا را سیر کند. همچنین از آن برای تحقیقات فضایی نیز استفاده کردند. عکسی که مشاهده میکنید مربوط به نسخه B-50 این کمپانی آمریکایی است که در ظاهر فرقی با B-29 ندارد.
۱۲. گلف استریم G500
جت شخصی G500 همراه با کشتی G600 در پاییز ۲۰۱۴ معرفی شد. تکنولوژیهای پیشرفته و امکانات لوکس، آن را برای هرگونه شرایطی آماده نگه میدارد. ۱۰ کنترل لمسی به همراه دیگر ابزارهای فرمان روی پنل قرارگرفتهاند تا انجام چکلیست، مدیریت پرواز، کنترل آبوهوا، برقراری ارتباط و دریافت اطلاعات جغرافیایی برای خلبان دشوار نباشد. طراحی بهروز بالها باعث شده تا عملکرد و آسودگی مسافران افزایش یابد. G500 در سال ۲۰۱۵ برای نخستین بار در آسمان پرواز کرد و سطح بیسابقهای از تکنولوژی را به جهانیان عرضه داشت. هواپیمایی که نهتنها سریع و کارآمد است بلکه ایمنی شگفتانگیزی را داراست.
۱۳. بوئینگ ۷۴۷ (جامبوجت)
مگر میشود بوئینگ ۷۴۷ در میان ۳۰ هواپیمای برتر نباشد؟ البته دیگر نمیتواند عنوان بزرگترین پرنده آسمان را یدک بکشد؛ چراکه بعد از ۳۷ سال رکورد، این ایرباس A-380 بود که معادلات را به هم زد. پیش از آنکه کامپیوتری وجود داشته باشد، ۷۵ هزار تکنسین بهصورت دستی این هواپیمای عظیمالجثه را از قطعات تخته سه لا شبیهسازی نمودند. زمانی که ۷۴۷ بالهای خود را در آسمان گشود، ازلحاظ اندازه تقریباً دو برابر هواپیماهای آن زمان بود. شاید جالب باشد که بدانید برای جامبوجت، بزرگترین آشیانه ساخته شد تا بتواند در آن اسکان یابد؛ البته این رکورد نیز بعدها شکسته شد.
این هواپیما شاهکار طراحی صنعتی بود. بیش از ۱۵۰۰ فروند از آن در سرتاسر جهان فروخته شد و تا به امروز ۳.۵ میلیارد مسافر را جابهجا کردهاند. در حقیقت بوئینگ ۷۴۷ ضربه محکمی بود بر پیکره کنکورد و Tu-144 روسیه؛ دو هواپیمایی که هر چه تلاش کردند به بنبست منتهی شد.
۱۴. بل X-1
هواپیمایی تحقیقاتی که برای اولین بار در سال ۱۹۴۷ دیوار صوتی را شکست. همچنین از آن برای تست سیستمهای پیشرفته و عملکرد آیرودینامیک استفاده کردند. اطلاعات به دست آمده از X-1 به طراحی جنگندههای نوین ایالاتمتحده کمک بسیاری نمود. درحقیقت میتوان گفت برای دیدن سریهای جدید F باید از این هواپیما تشکر کنیم!
۱۵. اسپریت سنت لوئیس
در سال ۱۹۲۷ طی کردن فاصله نیویورک تا پاریس بدون توقف آن هم در زمان ۳۳ ساعت و ۳۰ دقیقه پرواز کار مشکلی به نظر میرسد. اما چارلز لیندبرگ هواپیمای اسپریت سنت لوئیس را ساخت که از عهده این کار برآمد. یک پیشرانه، پوششهای پارچهای و چند نشانگر تمام چیزی بود که شرکت هواپیمایی رایان طراحی نمود. با این پرواز تاریخی، صدور مجوز خلبانی در ایالاتمتحده سه برابر شد؛ همچنین تعداد هواپیماهای مجاز به چهاربرابر قبل رسید. علاوه بر این، تعداد صندلیهای رزرو شده بین سالهای ۱۹۲۶ تا ۱۹۲۹ از ۵۷۸۲ صندلی به ۱۷۳۴۰۵ رسید.
۱۶. روتان VAriEze
ظاهر عجیب و غریب، مواد کامپوزیتی و سادگی طراحی تمام چیزی است که با دیدن این هواپیما در ذهن تبادر میشود. بارت روتان، مهندس هوافضا و طراح VAriEze، دهها نوع آن را در سراسر جهان فروخت، به طوریکه 5 فروند هماکنون در موزه ملی هوا فضای اسمیتسونیان قرار دارد. البته لازم به ذکر است که یکی از آنها تبدیل به نخستین فضاپیمای خصوصی شد و SpaceShipOne نام گرفت. به طوریکه در سال ۲۰۰۴ جایزه ایکس انصاری را دریافت نمود.
۱۷. لاکهید مارتین اف-۳۵ لایتنینگ
وقتی صحبت از جنگندههای نسل پنجمی به میان میآید، ناخودآگاه چشمها به سمت اف-35 دوخته میشود. مبارزی قدرتمند و همه فن حریف که برای جایگزینی اف-۱۶ و اف-۱۸ ایگل طراحی گردید؛ چراکه ناوگان ارتش ایالاتمتحده آرام آرام به دوران پیری خود نزدیک شده و سران پنتاگون را مجبور کرد تا به ساخت اف-۳۵ گران قیمت تن دهند. برای ساخت ۲۴۵۷ فروند از آن، میبایست حدود ۴۰۰ میلیارد دلار خرج شود که با شروع ساخت، مشخص شد که برآوردها اشتباه بوده و چیزی حدود دو برابر این هزینه باید صرف گردد.
تخصص اصلی این هواپیما، عملکرد چندمنظوره و برتری هوایی عنوان شده است. با نهایت دقت و سرعت تصمیم دارد تا در مقابل سوخو پکفا T50 روسیه خودی نشان دهد. حال باید منتظر ماند و دید که آیا اف-۳۵ لایتنینگ میتواند به وعدههای خود عمل کند یا خیر.
۱۸. ایرباس A320
برای آنکه شرکت ایرباس بتواند رقیب سنتی خود، بوئینگ را پشت سر بگذارد مجبور شد تا دپارتمان تحقیق و توسعه شرکت را به کلی تغییر دهد. در همین راستا از اواخر دهه ۸۰ میلادی و با پیشرفت تکنولوژی، ایرباس از سیستم FBW (هدایت پرواز برقی) در ساخت هواپیما استفاده نمود. درحقیقت به جای رابطهای مکانیکی از سیستمهای الکترونیکی برای کنترل پرواز بهره گرفتند. این تکنولوژی بعدها در A-350 و A-380 قرار گرفت. نخستین فروند از ایرباس A-320 در سال ۱۹۸۸ تحویل داده شد و توانست لقب هواپیمای ارزان قیمت را دریافت کند.
۱۹. لاکهید کانستلیشن
لاکهید کورپوریشن در سال ۱۹۱۲ توسط آلن و مالکوم لاکهید تأسیس شد. البته بعدها با شرکت مارتین مریتا ادغام شد و امروزه با نام لاکهید مارتین شناخته میشود. در سال ۱۹۴۳ کانستلیشن برای نخستین بار به آسمان رفت تا آزمونهای اولیه را انجام دهد. برد مسافت ۵۶۰۰ کیلومتر و گنجایش ۴۰ مسافر باعث شد تا به یک هواپیمای مقرونبهصرفه و راحت تبدیل شود. خط تولید تا سال ۱۹۵۸ به کار خود ادامه داد و ۴۰ فروند از آن ساخته شد. آسیا، اروپا و خاورمیانه ازجمله مقاصد اصلی کانستلیشن بود.
۲۰. پهپاد MQ-1
هواپیمای بدون سرنشین MQ-1 نخستین پهپاد نظامی بود که در سال ۱۹۹۵ معرفی شد و هماکنون در اختیار CIA و نیروی هوایی ایالاتمتحده قرار دارد. در حقیقت معروف شدن این پهپاد به دلیل نقشی بود که طی مبارزات علیه طالبان ایفا کرد. موشکهای هدایتپذیر Hellfire، پرواز تا برد ۶۴۰ کیلومتر و شعاع عملیاتی ۲۱۰ درجه ازجمله نکات بارز این هواپیماست.