تداوم ریتم منفی تولید خودرو
با اعلام آمار تولید خودرو در کشور توسط وزارت صنعت، معدن و تجارت، مشخص شد سه خودروساز بزرگ کشور تیراژی ۷۲۴ هزار و ۵۹۷ دستگاهی را در بخش محصولات سواری طی ۱۱ ماه امسال به ثبت رسانده‌اند. با توجه به این آمار، تولید سواری‌ها در ایرانخودرو، سایپا و پارس‌خودرو طی ۱۱ماه امسال، ۴۰ درصد نسبت به بازه زمانی مشابه سال گذشته کاهش یافته است. این البته در حالی است که تولید ماهانه خودروسازان افزایشی بوده و آنها توانسته‌اند در بهمن و نسبت به دی، تیراژ بیشتری را به ثبت برسانند. طبق آمار، ایرانخودرو و سایپا و پارس‌خودرو در یازدهمین ماه امسال ۵۲ هزار و ۳۲۵ دستگاه محصول سواری را تولید کرده‌اند که این آمار نشان از افزایش بیش از ۲۱ درصدی تیراژ نسبت به دی‌ماه دارد.
در بین خودروسازان بزرگ کشور، ایرانخودرو به‌عنوان بزرگ‌ترین خودروساز داخلی، با تولید ۳۷۶ هزار و ۹۲۹ دستگاه محصول، ۳/ ۴۱درصد کاهش تولید را در ۱۱ ماه امسال و نسبت به بازه زمانی مشابه سال گذشته به خود می‌بیند. ایرانخودرو در بهمنماه و نسبت به دی، ۵/ ۲۱درصد افزایش تولید داشته که ناشی از تیراژ ۲۶ هزار و ۹۵۱ دستگاهی این شرکت بوده است. طبق آمار، سایپایی‌ها با تولید ۲۲۲هزار و ۴۴۰ دستگاه خودرو سواری در ۱۱ماه امسال، ۶/ ۳۴ درصد نسبت به ۱۱ ماه مشابه سال گذشته کاهش تولید را تجربه کرده‌اند. پارس‌خودرو هم که ۱۲۵ هزار و ۲۲۸ دستگاه تیراژ تا پایان بهمنماه داشته، متحمل کاهش تولید ۶/ ۴۲ درصدی شده است. در مجموع گروه خودروسازی سایپا (سایپا و پارس‌خودرو) در بهمنماه امسال ۲۵هزار و ۳۷۴ دستگاه محصول سواری را به تولید رسانده تا نسبت به دی، ۲۴درصد افزایش را تجربه کند.
تداوم ریتم منفی تولید خودرو در کشور نشان از مشکلات مربوط به تامین قطعات از داخل و خارج دارد. با توجه به تحریم خودروسازی ایران از سوی آمریکا و خروج بسیاری از شرکت‌ها از کشور و همچنین مشکلات مربوط به نقل‌و‌انتقال پول، تامین قطعات به سختی و کند صورت می‌گیرد و نتیجه این ماجرا خود را در آمار تولید نشان داده است. روند نزولی تولید از ماه‌ها قبل حتی پیش از تحریم رسمی صنعت خودروی ایران آغاز شد و هنوز هم ادامه دارد. هرچند آمار ماهانه تولید افزایشی بوده، اما به نظر می‌رسد این روند مقطعی است و شاید ادامه نیابد. نکته دیگر اینجاست که بخشی از تولیدات خودروسازان به‌صورت ناقص است و بنابراین امکان تجاری شدن آنها تا زمان تامین قطعات کسری، وجود ندارد. خودروسازان کشور با توجه به فرصت سه ماهه‌ای که از خروج آمریکا از برجام تا برقراری تحریم داشتند، اقدام به ذخیره قطعات کردند و از همین رو چراغ تولید آنها فعلا روشن مانده است. با این حال مشخص نیست پس از اتمام ذخایر قطعه‌ای، چه سرنوشتی در انتظار تولید است و خودروسازان با چه روشی و از کدام منابع، قطعات موردنیازشان را تامین خواهند کرد. البته با توجه به کمک‌های مالی دولت به قطعه‌سازان، احتمالا روند تولید قطعات داخلی افزایش خواهد یافت، منتها این روند نیز مقطعی است و علاوه‌بر آن، مشکل تامین قطعات از خارج نیز به‌دلیل تحریم و مشکلات نقل‌و‌انتقال پول، کماکان پابرجاست.
تداوم کاهش تولید سواری‌ها
بررسی جزئیات آمار تولید محصولات سواری خودروسازی کشور در ۱۱ ماه امسال نشان می‌دهد غول‌های جاده مخصوص در بیشتر محصولات خود با کاهش تیراژ مواجه شده‌اند و حتی برخی خودروها که روندی مثبت داشتند نیز از افت در امان نمانده‌اند. آمار منتشره ازسوی وزارت صنعت، معدن و تجارت نشان می‌دهد در بین محصولات ایرانخودرو، خانواده پژو ۲۰۶ تیراژی ۱۰۵ هزار و ۹۸۰ دستگاهی را تا پایان بهمنماه امسال از خود به‌جا گذاشته و نسبت به مدت مشابه سال گذشته ۳۵ درصد کاهش را تجربه کرده است. در آمار مربوطه، تولید ۱۴هزار و ۹۳۲ دستگاه پژو ۲۰۶ اتومات نیز به ثبت رسیده که البته منظور از آن، پژو ۲۰۶ پلاس یا همان پژو ۲۰۷آی اتومات است. تولید این محصول طی ۱۱ ماه امسال و نسبت به مدت مشابه سال گذشته نیم درصد کاهش یافته است. این محصول در آمارهای قبلی روندی رو به رشد داشت، اما در پایان بهمن، ریتم تولیدش منفی شد.
در بین دیگر محصولات خانواده پژو، پژو۴۰۵ با کاهش تولید در ۱۱ ماه امسال مواجه شده است. بر این اساس، ۴۰۵ با تیراژی ۶۷ هزار و ۵۳۰ دستگاهی، بیش از ۵۰ درصد کاهش تولید را نسبت به بازه زمانی مشابه سال گذشته به خود می‌بیند. در کنار ۴۰۵، دیگر محصول پژویی ایرانخودرو به نام پارس نیز در ۱۱ ماه امسال کاهش تولید داشته و تیراژ آن، ۵/ ۳۸درصد پایین آمده است. ایران‌خودرویی‌ها تا پایان بهمنماه امسال ۶۷ هزار و ۹۶۰ دستگاه از این محصول را به تولید رسانده‌اند. از پارس که بگذریم، آبی‌های جاده مخصوص در تولید سمند هم با کاهش تولید مواجه شده‌اند. بنابر آمار منتشره، این شرکت طی ۱۱ ماه امسال، ۴۹ هزار و ۱۷۰ دستگاه سمند را به تولید رسانده و این آمار سبب کاهش ۵۰ درصدی تیراژ این محصول نسبت به مدت مشابه سال گذشته شده است. در حال‌حاضر سمند تنها در سایت‌های مرکزی و مازندران ایرانخودرو تولید می‌شود، هرچند تیراژ در سایت مرکزی طی ۱۱ ماه امسال، فقط ۳۳۹ دستگاه بوده است. اما آن‌طور که آمار تولید روایت می‌کند، ایرانخودرو در تولید دنا نیز روندی کاهشی را به ثبت رسانده است. طبق آمار منتشره، در ۱۱ ماه امسال، ۳۲ هزار و ۵۵۴دستگاه دنا (شامل مدل معمولی و پلاس) در ایرانخودرو تولید شده که کاهش ۱/ ۱۳ درصدی را نسبت به مدت مشابه سال گذشته در پی داشته است. دیگر محصول ایرانخودرو یعنی رانا نیز کماکان با افت تولید همراه بوده و تیراژ آن تا پایان بهمنماه امسال، ۱/ ۴۶ درصد نزول را نشان می‌دهد. بنابر آمار منتشره، ایران‌خودرویی‌ها در ۱۱ ماه امسال تنها سه هزار و ۳۶۹ دستگاه رانا به تولید رسانده‌اند.
نگاهی هم بیندازیم به محصولات مونتاژی ایرانخودرو، محصولاتی که تحت تاثیر تحریم‌ها، تیراژشان در حال کاهش است. آن‌طور که آمار می‌گوید، آبی‌های جاده مخصوص تا پایان بهمنماه امسال دو هزار و ۶۳۷ دستگاه سوزوکی گرند ویتارا مونتاژ کرده‌اند. این آمار نشان می‌دهد شاسی‌بلند مونتاژی و ژاپنی ایرانخودرو در مقایسه با ۱۱ ماه سال گذشته، ۴۲ درصد کاهش تولید داشته است. ایرانخودرو همچنین توانسته ۱۲ هزار و ۲۴۸ دستگاه هایما را تا پایان بهمنماه امسال مونتاژ کند؛ بنابراین تیراژ این شاسی‌بلند چینی، ۵/ ۶ درصد نسبت به ۱۱ ماه سال گذشته افزایش داشته است. این در شرایطی است که تولید دیگر محصول چینی ایرانخودرو به نام دانگ‌فنگ در بازه زمانی تحت‌بررسی کاهش داشته است. دانگ‌فنگ آماری ۱۷ هزار و ۸۹۳ دستگاهی را در ۱۱ ماه امسال از خود به جا گذاشته و بر این اساس، نسبت به مدت مشابه سال گذشته ۸/ ۳۵ درصد کاهش تولید را تجربه کرده است. سری هم به پژو ۲۰۰۸ بزنیم، خودرویی که فعلا در مدار رشد تولید قرار دارد و روند صعودی تولید آن در بهمنماه نیز ادامه یافته است. بنابر آمار اعلامی، ایران‌خودرویی‌ها طی۱۱ ماه امسال شش هزار و ۷۸۵دستگاه پژو ۲۰۰۸ را به تولید رسانده‌اند. با این حساب، تولید این خودرو نسبت به مدت مشابه سال گذشته حدودا ۷/ ۳ برابر شده است. مشخص نیست تولید ۲۰۰۸ در آینده ادامه پیدا کند یا متوقف شود، زیرا پژویی‌ها تحت‌تاثیر تحریم‌های آمریکا از ایران رفته‌اند و ایرانخودرو نیز برنامه‌ای برای داخلی‌سازی آن اعلام نکرده است.
به سایپا برویم و ببینیم این شرکت چه آماری را در تولید محصولات خود طی ۱۱ ماه امسال به‌جا گذاشته است. طبق آمار وزارت صنعت، معدن و تجارت، سایپایی‌ها در تولید سراتو که محصولی مونتاژی و تحت‌لیسانس کیاموتورز کره است، با کاهش تولید مواجه شده‌اند. بر این اساس تا پایان بهمنماه امسال ۱۳ هزار و ۲۲۸ دستگاه سراتو مونتاژ شده که در مقایسه با بازه زمانی مشابه سال گذشته، ۷/ ۴۷ درصد کاهش را نشان می‌دهد.در بین دیگر محصولات سایپا، تیبا دوباره از پراید عقب افتاد تا به دومین خودروی پرتیراژ داخلی تبدیل شود. این محصول ۱۲۳ هزار و ۱۷۹ دستگاه تیراژ در ۱۱ ماه امسال داشته و در مقایسه با بازه زمانی مشابه سال گذشته، ۶/ ۲۶ درصد کاهش تولید را تجربه کرده است. در آمار منتشره، نامی از ساینا دیگر محصول سایپا به چشم نمی‌آید، با این حال از آنجا که تیبا و ساینا روی یک پلت‌فرم ساخته شده‌اند، احتمالا آمار ۱۲۳ هزار و ۱۷۹ دستگاهی تیبا، ساینا را نیز در بر می‌گیرد.
اما براساس آمار وزارت صنعت، معدن و تجارت تولید پراید نیز در ۱۱ ماه امسال نزول کرده و سایپایی‌ها تنها ۱۲۳ هزار و ۹۶۷ دستگاه از این محصول را به تولید رسانده‌اند. این رقم نشان می‌دهد تولید پراید نسبت به مدت مشابه سال گذشته، ۲/ ۳۹ درصد کاهش پیدا کرده است. از تیبا و پراید بگذریم و نگاهی هم به محصولات مونتاژی چینی سایپا بیندازیم. طبق آمار اعلامی ازسوی وزارت صنعت، پارس‌خودرو به‌عنوان زیرمجموعه سایپا، توانسته ۳۲ هزار و ۹۴۱دستگاه برلیانس را طی ۱۱ ماه امسال مونتاژ کند. با توجه به این آمار، برلیانس در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته، ۱/ ۱۹ درصد کاهش تیراژ را تجربه کرده است. شنیده می‌شود ادامه همکاری سایپا و برلیانس تحت‌تاثیر تحریم‌ها به مشکل خورده است. سایپایی‌ها اما دو محصول چینی دیگر را نیز مونتاژ می‌کنند که در این بین، چانگان تیراژی ۱۰ هزار و ۲۷۵ دستگاهی را در ۱۱ ماه امسال از خود به‌جا گذاشته است. این خودروی مونتاژی در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته، حدود یک درصد کاهش تولید داشته است. هنوز خبری مبنی بر ادامه یا قطع همکاری سایپا و چانگان منتشر نشده و مشخص نیست این خودروساز چینی می‌ماند یا می‌رود. دیگر محصول چینی سایپا آریو نام دارد که آمار اعلامی از مونتاژ شش هزار و ۵۵۲ دستگاهی آن تا پایان بهمنماه امسال حکایت می‌کند. با توجه به تیراژ اعلامی، آریو نسبت به ۱۱ ماه سال گذشته ۵/ ۲۵ درصد کاهش تولید را به خود می‌بیند. طبق آمار اعلامی اما سایپا در بازه زمانی تحت بررسی فقط ۱۳دستگاه رهام را تولید کرده است. رهام محصول جدید سایپا به شمار می‌رود که اوایل امسال در یکی از نمایشگاه‌های داخلی رونمایی شد.
چراغ رنو، رو به خاموشی
نگاهی هم به اوضاع تولید خانواده ال۹۰ تا پایان بهمنماه امسال بیندازیم تا مشخص شود این محصول رنو چه کارنامه‌ای را در بازه زمانی امسال به ثبت رسانده است. آن‌طور که آمار وزارت صنعت، معدن و تجارت می‌گوید، در مجموع تیراژ خانواده تندر۹۰ (شامل تندر معمولی، پارس‌تندر، تندر اتومات و ساندرو) طی ۱۱ ماه امسال به ۴۷ هزار و ۸۰۹ دستگاه رسیده است. با این حساب، تیراژ این خانواده نسبت به مدت مشابه سال گذشته ۵/ ۶۷ درصد کاهش را به خود می‌بیند. اگر آمار تولید خانواده تندر۹۰ را به‌صورت جداگانه بررسی کنیم، مشخص می‌شود هر دو شرکت ایرانخودرو و پارس‌خودرو با کاهش تولید این محصول مواجه شده‌اند. بر این اساس، ایران‌خودرویی‌ها با توجه به تیراژ ۱۰ هزار و ۸۰۳ دستگاهی خود تا پایان بهمن ، با افتی ۷۶ درصدی مواجه شده‌اند. این خودروساز، تندر۹۰ را در مدل‌های معمولی و اتومات به تولید می‌رساند. در پارس‌خودرو نیز آمار‌ها خبر از کاهش تیراژ خانواده تندر۹۰ می‌دهند.
طبق آمار وزارت صنعت، معدن و تجارت، ۳۷هزار و شش دستگاه انواع تندر۹۰ و ساندرو در این شرکت طی ۱۱ ماه امسال به تولید رسیده که نسبت به مدت مشابه سال گذشته، ۵/ ۶۳درصد کاهش را نشان می‌دهد. در این بین، پارس‌خودرویی‌ها تیراژ ساندرو (یکی از اعضای خانواده تندر۹۰) را در ۱۱ ماه امسال به ۱۹ هزار و ۱۱۹ دستگاه رسانده‌اند که این آمار از کاهش تولید ۶۲ درصدی این خودرو حکایت دارد. پارس‌خودرو با انبوهی از ساندروهای معوق روبه‌رو است و تصمیم گرفته در ازای آنها، سود انصرافی ۴۵ درصدی یا محصولاتی جایگزین را به ثبت‌نام‌کنندگان ارائه دهد. در بین دیگر محصولات رنو، پارس‌تندر تیراژی ۹ هزار و ۶۱۲دستگاهی را طی ۱۱ ماه امسال به ثبت رسانده که این آمار از کاهش تولید حدود ۶۱درصدی نسبت به مدت مشابه سال گذشته حکایت دارد. تندر معمولی هم با تیراژی هشت هزار و ۲۷۵ دستگاهی تا پایان بهمنماه، ۷۰درصد افت تولید را تجربه کرده است.
