مروری بر Audi Sport Quattro 1984

نریمان اصغریان – از سال 1981 به بعد آئودی دنیای رالی را با مدل استثنایی 4 چرخ متحرک کواترو غافلگیر کرد و توانست لقب سلطان تپه را به خود اختصاص دهد. ولی کواترو شكست‌ ناپذير نبود. شاسی منوکوک (یکپارچه) آن نسبتا سنگین بود. همچنین کواترو به دلیل قرار داشتن موتور در جلوی خودرو بصورت طولی، بالانس شاسی خوبی نداشت. علاوه بر این غير قابل‌ اطمينان‌ بودن آن باعث شد تعداد زیادی از مسابقه ها را به خاطر نقص فنی از دست بدهد. در سال 1983، بالاخره آئودی از لانچیا 037 که دیفرانسیل عقب بود شکست خورد. این شکست ثابت کرد که یک خودرو برای پیروز شدن در مسابقات، علاوه بر سیستم انتقال نیروی مناسب، احتیاج به یک مجموعه کامل دارد. آئودی مجددا از نو اقدام به طراحی اتوموبیلی رقابتی تر از قبل کرد: و این خودروی چیزی نبود جز آئودی اسپرت کواترو. اسپرت کواترو، قوی ترین خودروی رالی ساخته شده تا آن زمان بود.

اسپرت کواترو بر اساس کواترو ساخته شده بود، اما از آیین نامه جدید FIA (فدراسیون بین المللی اتوموبیل) گروه B بهره می برد. مفاد آیین نامه گروه B این بود: سازنده فقط باید 200 دستگاه اتوموبیل برای Homologation (فرآیند تولید چند نمونه خیابانی از یک خودروی مسابقه ای به منظور کسب اجازه برای شرکت در مسابقات) بسازد. سازندگان اتوموبیل هم روند سنتی تولید اتوموبیل را برعکس کردند. به جای تبدیل اتومبیل های خیابانی به اتوموبیل های مسابقه، اول خودروهای مسابقه ای طراحی کردند و سپس آنها را به خودروهای خیابانی برایHomologation  تبدیل کردند. بنابر این در اواسط دهه 80 تعداد زیادی اتوموبیل های خیابانی گران قیمت و بسیار پیشرفته ساخته شد. متاسفانه چون هدف خودروسازان تولید اتوموبیل های مسابقه ای بود، این خودروها از کیفیت مناسبی برخوردار نبودند، طراحی آنها زشت بود و برای رانندگی در خیابان مناسب نبودند.

اسپرت کواترو یکی از این خودروها بود. طبق استاندارد گروه B فدراسیون بین المللی اتوموبیل، طراحی شاسی آن نسبتا محافظه کارانه بود. هنوز هم از شاسی فولادی یکپارچه کواترو استفاده می کرد و مانند آن موتور جلو بود. برای کاهش وزن و افزایش فرمان پذیری خودرو، آئودی فاصله دو محور اسپرت کواترو را 32 سانتی متر کاهش داد. این کاهش طول زیاد، باعث شد اسپرت کواترو ظاهر عجیبی پیدا کند. اسپرت کواترو شبیه کواترو کوپه ای بود که قسمت وسطش بریده شده باشد. فاصله دو محور کوتاه، جلوی کشیده و عقب بیرون زده، دقیقا خلاف طرح های امروزی! همچنین شیشه جلو هم زاویه قائم تری نسبت به کواترو داشت که از اسپرت بودن طراحی آن می کاست.

برای بالانس بهتر، موتور 5 سیلندر اسپرت کواترو از بلوک موتور آلومینیومی بهره می برد. استفاده از 4 سوپاپ در هر سیلندر و یک توربو شارژ بزرگ مدل KKK با فشار 1.05 بار، قدرت موتور را بیش از 100 اسب بخار افزایش داد. حجم موتور با کاهش اندکی به 2133 سی سی رسید (در مقایسه با 2144 سی سی در کواترو). دلیل این کاهش حجم این بود که طبق آیین نامه FIA، بدلیل استفاده از توربو شارژ، حجم موتور در عدد 1.4 ضرب می شد. در این صورت اگر حجم موتور 2144 سی سی می بود، حاصلضرب 1.4 در 2144 برابر 3001 سی سی می شد، که باعث می شد اسپرت کواترو در کلاس 3000 سی سی قرار نگیرد. تحت این شرایط FIA حداقل وزن کمتری را برای اسپرت کواترو مجاز می دانست. موتور این خودرو با فشار توربوی بالا، 306 اسب بخار را در مدل خیابانی تولید می کرد. با بهره گیری از چنین موتوری شتاب 0-60 مایل (0-96.5 کیلومتر) اسپرت کواترو به 4.8 ثانیه رسید که از لامبورگینی Countach QV بهتر بود. ­با اين‌ وجود، چون طرح اسپرت کواترو برگرفته از خودروهای رالی بود مقاومت زیادی در برابر هوا ایجاد می کرد و به همین دلیل حداکثر سرعت آن از 155 مایل در ساعت فراتر نمی رفت.

از این رو که دیگر هزینه مطرح نبود، بدنه ­اسپرت کواترو مجهز به مواد سبک وزنی شد که قسمت اعظم آن را کولار و مقداری آلومینیوم و فایبرگلاس تشکیل می داد. همانند بسیاری از خودروهای خیابانی گروه B آن زمان، رانندگی با اسپرت کواترو در خیابان و شهر مشکل بود. ولی این ضعف خیلی مهم نبود، چون ­اسپرت کواترو از ابتدا با هدف یک خودروی مسابقه ای ساخته شده بود. از بین 214 دستگاه اسپرت کواترویی که ساخته شد، فقط 164 عدد از آن به دست مشتریان رسید. بقیه به عنوان نمونه آزمایشی یا مسابقه ای مورد استفاده قرار گرفتند.

نسخه مسابقه ای ­­اسپرت کواترو قدرتمند ترین خودرو در تاریخ رالی بود. موتور ­­اسپرت کواترو بیش از 500 اسب بخار قدرت تولید می کرد و سرانجام در نمونه های بعدی که S1 نام داشتند قدرت به 600 اسب بخار رسید. ­­اسپرت کواترو در مسابقات قهرمانی راننده و سازنده در سال 1984 برنده شد. اگرچه، فقط قدرت بالا کافی نبود. ­­اسپرت کواترو هنوز بدلیل قرار داشتن موتور در جلو مشکل هندلینگ داشت و خیلی قابل اطمینان نبود. دو سال بعد از آن، ­­اسپرت کواترو نتوانست با خودروهای نظیر  پژو 205 T16 و لانچیا دلتاS4  که سبک تر و موتور وسط بودند رقابت کند. همچنین از لانچیا دلتا S4 هم شکست خورد. همزمان با لغو شدن گروه B در پایان سال 1986، آئودی هم از رالی کنار کشید. دوره کواترو همانجا به پایان رسید.

مشخصات فنی: