برخورد نزدیک، از نوع دست دوم!

نوشته: روزبه خندان

عکس : روزبه حقگو

هفت، هشت سال پیش بود که بازار خودرو ایران با ورود خودروهای روز کره‌ای، ژاپنی و آلمانی؛ پس از سالها تکانی محکم خورد و تنوع تا حدودی در آن معنا یافت. قیمت‌ها هم گرچه با تعرفه‌های عجیب و سرسام‌آور بالا به نظر می‌رسید، اما باز هم توجیهی برای خود داشت.

وارداتی‌ها آنچنان حال و هوای بازار را گرم کرده بودند که دیگر کسی مجذوب چهره عبوس و دلربای پارس یا طرح گوه‌ای شکل زانتیا نمی‌شد، خودروهای جدید از هر جهت سر بودند و آنهایی که خودروهای به اصطلاح لوکس آن زمان را با چهره‌ای متعلق به یک دهه پیش از آن خریداری می کردند، به سرعت مجذوب وارداتی‌های خوش آب و رنگ روز شدند.

آیا مزدا 3 همچنان ارزش خرید دارد؟

در این میان خودروسازان هم بیکار ننشستند و با راه اندازی خط تولید محصولات روزآمد آن دوران، گروه بسیاری از خریداران متوسط به بالای بازار را به سوی خود کشاندند. پارس خودرو که پیش از آن با نیسان ماکسیما در بازار لوکس‌ها یکه تازی می‌کرد، مگان مغرور فرانسوی با عنوان خودرو سال 2004 اروپا را ابتدا به صورت وارداتی و بعد مونتاژ به ایران آورد و گروه بهمن که همواره سدان‌های کوچک و روزآمد مزدا را در خطوط تولید خود داشت، فرزند جذاب و جوان‌پسند 323، مدل 3 را جایگزین محصول پیشین خود کرد.

دو محصول خوش‌چهره با دو فلسفه طراحی متفاوت راه به بازار یافتند، یکی با شعار معنادار zoom zoom که جذابیت‌های حرکتی و صدای موتور این خودرو را به رخ می‌کشید، قصد فتح قلب جوانان را داشت و دیگری با تکیه بر اسم و رسم اروپایی و میراث پدر تجملاتی‌ خود، ول‌ساتیس و 5 ستاره ایمنی‌اش؛ چشم به افقی دورتر، یعنی ترکیبی از مصارف خانوادگی و جوان‌پسندانه دوخته بود.

اما آیا این دو خودرو که یکی دو سال پیش جایش را به فرزند خندانش داد و دیگری امروز مغرورتر از گذشته خود را سلطان بی‌چون‌وچرای رده قیمتی‌اش می‌بیند، به جایگاه حقیقی خود در بازار دست یافتند؟

رقمی نزدیک به هفتاد میلیون پول داریم، چینی‌ها را از گزینه‌هایمان خارج کرده و مشکلی برای خرید دست‌دوم‌های نام‌آشنای دهه گذشته هم وجود ندارد، کدام گزینه بهتری برای ماست؟ رنو مگان یا مزدا3؟

دو فلسفه متفاوت

به مگان که می‌نگرید، گرد پیری و خستگی را بیش از مزدا 3 روی چهره‌اش احساس خواهید کرد. خطوط همرس و کم‌هیجان چراغ‌ها و جلو پنجره که همگی نگاه‌ها را به سوی لوگوی الماس نشان و بزرگ رنو جلب می‌کنند، گرچه تداعی‌گر صلابت و خشونت هستند اما باید اقرار کرد دیگر همچون اوایل قرن که عکس‌های گونه هاچ‌بک این خودرو دل خودرودوستان را می‌ربود، تاثیر گذار نخواهند بود.

مگان حاضر در ایران به واقع برپایه آخرین فیس‌لیفت این خودرو توسط همسایه رقیب، کشور ترکیه به طرزی ماهرانه و با شباهت‌هایی بسیار به مدل لوکس و ناموفق رنو، ول‌ساتیس؛ از فرم عجیب و منحصر به فرد هاچ‌بک به یک سدان کلاس C مبدل شده‌است. طرحی که با بازطراحی چراغ‌ها، شیشه و سپر عقب فرمی حجیم و منطقی، البته نه‌چندان دلچسب را پدید آورده، هر چند دست کم در قیاس با شمایل مدل هاچ‌بک برای بینندگان عادی قابل هضم‌تر است. چهره مگان با تجهیز به رینگ‌های اسپرت جدید 9 پر با سایز 16 و لاستیک میشلن 205، هر چند دیگر قدیمی به حساب می‌آید اما منطقی است و هنوز برای خروج از چهره‌های مدرن بازار ایران جا دارد.

به مزدا می‌رسیم. یک سامورایی جذاب که مانند مگان چندان منطق را در طراحی‌اش مشاهده نخواهید کرد و طراحانش با تزریق تمامی المان‌های جوان‌پسند دوران خود، از جمله چراغ‌های گرد با پوششی تیره و کاملا اسپرت به‌علاوه رینگ‌های پنج‌پره دوتایی 16 اینچی و لاستیک‌های سایز 205 یکراست به سراغ طیف سنی 20 تا 40 سال رفته و رده‌های سنی دیگر بازار را نادیده گرفته‌اند؛ موردی که خصوصا در بخش عقب هیچ جاذبه‌ای برای خریداران میانسال ایجاد نمی‌کند.

صندوق کوتاه و البته کم‌‌حجم، اسپویلر کوچک و جذاب، ارتفاع کم از سطح زمین، نسبت طول به عرض کمتر که خودرو را کپل و دوست‌داشتنی جلوه می‌دهد در ترکیب با فرم کشیده چراغ‌ها از مزدا 3 یک دلربای واقعی ساخته‌اند.

مزدا3 در سه تیپ عرضه شد و بر خلاف ذات اسپرت این خودرو، بهره‌گیری از جلوپنجره‌ای افقی و کم جذبه در تیپ 3 که کامل‌ترین تیپ آن است، تا حدودی از جذابیت‌های اسپرت ظاهری آن کاسته و جلوپنجره لانه زنبوری و مشکی‌رنگ تیپ‌های یک و دو به علاوه طرح سپر عقب جذاب‌تر آ‌نها گرچه ارزان قیمت‌تر از نمونه‌های به‌کار گرفته شده روی تیپ3 به نظر می‌رسند، اما با ذات اسپرت مزدا3 همخوانی بیشتری دارند.

تفاوت محسوس

کابین دو خودرو را هم‌زمان می‌نگیریم. فضای داخلی جایی است که راه دو خودرو بیشتر از یکدیگر جدا می‌شود. کابین ساده و کم‌کیفیت مگان، به همراه یک سیستم صوتی اعجاب‌آور که تنها سی‌دی AUDIO اریجینال را پخش می‌کند شاید در برابر کابین هیجان‌انگیز، کیفی و برخوردار از نورپردازی فوق‌العاده مزدا3، تنها 3 مورد متفاوت داشته باشد: «غربیلک خوشدست‌تر فرمان، فرم ساختارشکنانه ترمز دستی که شبیه به اهرم‌ گاز هواپیماست و سرانجام استارت دکمه‌ای و سوئیچ کارتی».

نشان‌‌دهنده‌های سه‌تایی و استوانه‌ای شکل مزدا3 و نورپردازی کابین این خودرو آنقدر جذاب‌ است که پشت‌آمپر دوقلوی مگان در برابرشان حرف چندانی برای گفتن ندارد. چرم صندلی‌ها (درتیپ3 و مدل مورد بحث)، رودری‌های چرم، ادوات و ابزارک‌های دوار و سانروف نیز در برابر تریم پارچه‌ای و فاقد جذابیت مگان، از این خودرو یک بازنده حقیقی می‌سازند. تنها نکته ریزی که در کابین مزدا کمی عجیب به نظر می‌رسد نبود نور پس زمینه روی دکمه بالابر شیشه‌ها و سیستم اتوماتیک برای این بخش است.

نشیمن صندلی مگان با توجه به شاسی‌های فراوان آن حس‌وحال بهتری نسبت به مزدا به سرنشین انتقال می‌دهد اما پشتی صندلی مزدا از مگان عملکرد بهتری دارد.

مگان گرچه در برابر مزدا کابینی کیفی و دلچسب ارائه نمی‌دهد، اما فضای بزرگتر و حجم بیشتر، موقعیت قرارگیری و دید بهتر برای راننده و سرنشینان به همراه ایمنی مهندسی شده و محسوس کابین آن ابتکار عمل را از مزدا می ربایند. حتی پیش از حرکت هم نشستن در کابین مگان اطمینان بیشتری را به سرنشین القا می‌کند. علاوه بر اینها کارت هوشمند و فناورانه مگان با قابلیت تعریف محدودیت‌های مختلف حرکتی برای آن، ایمنی این خودرو را در برابر سرقت تا حد زیادی بالاتر از مزدا3 قرار می‌دهد.

از نکات جالب و نوآورانه کابین مگان می‌توان به بهره‌گیری از پوشش پارچه‌ای برای ستون‌ها که خود در کاهش اصطکاک میان قطعات پلاستیکی و استهلاک آنها نقشی بسزا خواهد داشت، نبود هیچ‌گونه شستی برای قفل و باز کردن درها و انجام این عمل به‌وسیله دکمه‌ای در کنسول مرکزی اشاره داشت.

پشت فرمان

2 لیتر در برابر 2 لیتر. 4 دنده در برابر 4 دنده. قابلیت‌های مشترکی همچون تعویض دستی دنده‌ها. وزن تقریبا یکسان (1340 کیلوگرم مزدا و 1365 کیلوگرم مگان). تمامی این مشخصات می گویند مزدا3 و رنو مگان باید شانه به شانه هم در قابلیت‌های رانندگی و هندلینگ حرکت کنند. منطقی است؟ بلی منطق هم همین حکم را می‌کند، اما…

توانایی‌های این دو خودرو با هم یکسان نیست. پیشرانه دو لیتری مزدا به حجم دقیق 1999 سی‌سی با تولید 147 اسب بخار و شتاب صفرتاصدی معادل 9 ثانیه در نوع خود آنقدر چالاک و جوان پسند است که پیشرانه مگان با یک سی‌سی حجم کمتر و 136 اسب‌بخار قدرت به همراه شتاب صفرتاصد 11.2 ثانیه‌ای و تنبل در برابرش حسابی کم بیاورد. البته برای دستیابی به میزان قابل توجهی از توان هر دو خودرو می‌بایست همواره دور موتور را تا نزدیکی ردلاین بالا ببرید که همین امر مصرف سوخت را بالا خواهد برد.

اگرچه مزدا 3 خودرو تند و تیزتری است و هماهنگی بیشتری میان جعبه‌دنده و موتورش به چشم می‌خورد؛ گیربکس رنو مگان نسبت به فشردن پدال گاز و فرامین راننده گوش به فرمان‌تر است، هرچند لگدهای جعبه دنده مگان نیز نکته‌ای منفی در برابر مزدای روان و هماهنگ به شمار می‌روند.

اگر شتابگیری را همه چیز یک خودرو ندانیم، مگان آنقدرها هم در برابر مزدا3 دست و پا بسته نخواهد بود. یکی از مشکلات رنو مگان آزادسازی دیرهنگام گشتاور 191 نیوتن‌متری برخلاف دور موتور 3750 RPM اعلامی کارخانه است، ولی زمانیکه این خودرو اروپایی روی دور بیفتد همه کاستی‌ها را جبران خواهد کرد. از سوی دیگر شاسی فوق‌العاده رنو مگان، آنچنان دقیق و با اطمینان در برخورد با هر پستی و بلندی، حتی در سرعت‌های بالا عمل می‌کند که روانی و سبک اسپرت رانندگی مزدا در برابرش رنگ می‌بازد.

کوبش‌های اسپرت و البته گاه آزار دهنده سیستم تعلیق مزدا3، ارتفاع پایین و دردسر ساز خودرو در عبور از سرعت‌گیرها و پستی‌و بلندی‌ها؛ که صد البته تنها برای خیابان‌های ایران یک عیب به شمار می‌آید، به همراه فرمان بیش از اندازه نرم و حوصله سربرش، خیلی زود سبب می‌شود تب تند مزدا عرق و هیجان اولیه‌اش فروکش کند. گرچه ارتفاع بلند و شاید هم بسیار بلند مگان فرمان‌گیری‌ و مانورپذیری این خودرو را در برابر مزدا کم رنگ می‌کند، اما خوشدستی فرمان و روانی منطقی‌ سکان هدایتش که در سرعت‌های بالا رفته‌رفته خشک و مکانیکی‌تر می‌شود، سبب خواهد شد در دراز مدت از رانندگی با مگان کمتر از مزدا احساس دلزدگی داشته باشید. گرچه فرمان مزدا نیز قابلیت‌های مذکور را داراست و مانورپذیری قابل قبولی دارد، اما در برابر مگان اروپایی، بی‌روح می‌نماید.

نیمی از هندلینگ مزدا3 به لطف سیستم تعلیق خشک آن پدیدار می‌شود که البته خود این خشکی سروصداهایی آزاردهنده را به کابین منتقل خواهد کرد. هرچند کابین مگان نیز با توجه به کیفیت نه چندان مناسب پلاستیک داشبورد و رودری‌ها و خشکی نسبی سیستم تعلیق ( البته کمتر از مزدا) چندان از این صداهای دل‌آزار مبری نیست و حتی در مواردی همچون لاستیک درها در پس مزدا قرار دارد.

ایمنی پنج ستاره‌ای

ایمنی مگان از مواردی است که رنو مانور بسیاری روی آن می دهد و دریافت پنج ستاره ایمنی از موسسه ایمنی اتحادیه اروپا و عنوان ایمن‌ترین سدان میانه دهه اول قرن بیست‌ویکم، همگی سبب شده‌اند غرور مگان بر شرافت ژاپنی مزدا سایه بیندازد. البته به مگان این نکته را نیز باید متذکر شویم که پنج ستاره درخشان ایمنی آن متعلق به نمونه‌های وارداتی و تولیدات نخستین پارس‌خودروست و مگان فعلی با 4 ایربگ کمتر از مزدا 3 و حذف برخی آپشن‌های ایمنی آنقدرها هم نمی‌تواند در برابر مزدا احساس برتری داشته باشد. هر چند که ترمزگیری مگان در صورتیکه از لنت‌های اصلی رنو که هم اکنون حدود 230 هزار تومان در بازار برای جلو قیمت دارند، استفاده کنید حس بهتری از مزدا دارد، در سرعت‌های بالا توی دست‌تر از مزداست و شاسی‌اش در تصادفات عملکردی بهتر از مزدا ارائه می‌دهند.

در مجموع حین رانندگی در جاده و اتوبان و سرعت‌های بالا مگان حس آرامش بیشتری به راننده و سرنشینان هدیه می‌دهد و فضای بیشتر و ایمن‌تری در اختیارشان قرار خواهد داد.

خدمات پس از فروش

روی این گزینه چندان حساب باز نکنید. هر دو خودرو از شبکه خدمات دو خودروساز وطنی بهره می‌برند. شاید روی کاغذ اوضاع مگان با توجه به ادامه دار بودن تولیدش در بخش قطعات و خدمات بهتر باشد، اما بنا به گفته مالک مگان، یکی از نمایندگی‌های‌ کرج پارس‌خودرو در سرویس‌های اولیه با وجود دریافت ارقامی از 80 تا 140 هزارتومان در دوره‌های 10 هزار کیلومتری، اکثر فیلترها و قطعات مصرفی را تعویض نکرده و او پس از افت پرتاب باد کولر و مراجعه به یک تعویض روغنی متوجه این موضوع و عدم تعویض فیلتر کابین، هوا و روغن طی سه بار مراجعه به این نمایندگی شده است!

گلگیرهای فایبرگلاس مگان، خود مشکلی دیگر برای رانندگی با آن هستند، چرا که در صورت تصادف صافکاری آنها ممکن نیست و باید هزینه بیشتری در قیاس با سایر خودروها برای تعویض و رنگ آنها متحمل شوید. بدنه این خودرو نیز به جهت ایمنی بیشتر از فلزی با قطر کم بهره می‌برد و اگر چه در تصادفات سنگین با جذب و استهلاک نیروی تصادف از جانتان محافظتی ویژه به عمل می‌آورد اما در تصادفات کوچک، خسارت و ضرر بیشتری نیز روی دستتان خواهد گذاشت.

در مقابل وضعیت مزدا نیز فوق‌العاده و بهتر نیست و شکایات گاه و بی‌گاه مشتریان از خدمات پس از فروش این خودرو نیز بلند است!

کدام را بخریم؟

نمی‌توان حکم کلی داد که کدام بهتر است اما می‌توانیم بگوییم کدامیک با شرایط شما خوانایی بیشتری دارد. استفاده روزمره از خودرو دارید. خیلی به شتابگیری اهمیت نمی‌دهید و رانندگیتان آرام با چاشنی فشارهای گهگاه به پدال گاز است. رمپی با شیب زیاد جلو درب منزل یا پارکینگتان دارید. معمولا با خانواده و دوستان به مسافرت‌های خارج شهری و جاده یا حتی محیط‌های سنگلاخ می‌روید و کوبش‌های سیستم تعلیق آزارتان می‌دهد، از خودرو توقع یک سواری نسبتا نرم و کم‌دغدغه دارید؛ دست‌کم با اطمینان به شما باید بگوییم حتی اگر از مگان کم‌هیجان خوشتان نمی‌آید، مزدا3 گزینه شما نیست.

اما در مقابل اگر حس‌وحال یک رانندگی اسپرت را می‌پسندید، صدای جذاب پیشرانه، شتاب اولیه و شتابگیری ناگهانی، کیفیت فضای داخلی و طراحی مدرن کابین و آپشن‌هایی چون سانروف برقی برایتان اهمیت زیادی دارند، مشکلی با گیر کردن کف خودرویتان به سرعت‌گیرهای عجیب و غریب، پستی و بلندی‌ها و جداول ندارید، بیش از یکی، دو سال خودرو را نگه نمی‌دارید، با سرعت مطمئنه در اتوبان و بزرگراه می‌رانید، خانواده پرجمعیت یا دوستان زیاد و نیازی به یک خودرو پنج نفره ندارید، مزدا3 تیپ3 را انتخاب کنید و به سراغ مگان نروید.

کیفیت رنگ دو خودرو با توجه مدارک موسسه استاندارد و اظهارات صافکاران تعریفی نیست و حتی نسبت به خودروهای ارزان‌تر نیز در رتبه پائین‌تری قرار می‌گیرد.

مزدا 3 خودرو هیجان‌انگیزی است که در ابتدا با شور و هیجان به سراغش می‌روید و پس از گذشت یکسال از آن دلزده می‌شوید اگر چه کیفیتش تا سال‌ها و طی حتی 100 هزار کیلومتر نیز چندان افت نخواهد کرد، در مقابل رنو مگان خودرویی است که شاید در ابتدا با بی‌میلی به سراغش بروید، اما هر چه می‌گذرد بیشتر به آن علاقه‌مند می‌شوید؛ البته در صورتی که مگان شما سالم و قبراق بوده و به خرج نیفتاده باشد، چرا که یک مگان تصادفی و معیوب با توجه به سختی تعمیرات و مهندسی پیچیده و غیرقابل درک فرانسوی‌اش می‌تواند دردسرهای بیشتری نسبت به یک مزدا3 با کارکرد بالا و حتی تصادفی برای مالکش درست کند.

در خاتمه توجه شما را به جدول مقایسه فنی و امتیازی دو خودرو جلب می‌کنیم:

	مزدا 3 تیپ3	رنو مگان سدان (اتوماتیک)
آرایش پیشرانه	L4	L4
حجم (سانتی متر مکعب)	1999 سی‌سی	1998 سی‌سی
قدرت ( اسب بخار )	147 @ 6500 RPM	132@5500 RPM
گشتاور (نیوتن متر)	187 @  4000 RPM	191@3750 RPM
محور محرک	جلو	جلو
گیربکس	4 سرعته تیپ‌ترونیک	4 سرعته تیپ‌ترونیک
بنزین مورد نیاز	سوپر	سوپر

طولXعرضXارتفاع(میلی‌متر)	4490x1755x1468	4498x 177x1460
فاصله بین دو محور(میلی‌متر)	2640	2686
وزن خالص (کیلوگرم)	1340	1365
سایز رینگ و لاستیک	205/55 R16	205/55 R16
شتاب0تا100 (ثانیه)– رسمی	9	11.1
شتاب0تا100(ثانیه)– آزمایش	10.1	12.5
بیشینه‌سرعت(کیلومتربرساعت)	209	195
مصرف سوخت میانگین (لیتر در هر 100 کیلومتر)	7.9	8.4
حجم صندوق عقب (لیتر)	413	520
قیمت مدل‌های دست دوم سالم مدل 88 به بالا	شروع از 70 میلیون تومان	شروع از 72 میلیون تومان

جدول امتیازی (محاسبه شده از 10 امتیاز)

	مزدا 3	رنو مگان سدان (اتوماتیک)
طراحی ظاهری	8	8
پیشرانه	8	7
جعبه دنده	8	7
مصرف سوخت	8	8
کیفیت و طراحی کابین	9	6
امکانات رفاهی	9	7
کیفیت ترمز گیری	7	8
هماهنگی گیربکس و پیشرانه	8	7
فضای کابین	7	9
عملکرد سیستم تعلیق	6	8
مشخصات ایمنی	8	9
سازگاری با بنزین ایران	7	7
سهولت تعمیر	8	6
خدمات پس از فروش و گستردگی نمایندگی‌ها	7	9
ارزش در برابر رقم پرداختی (با توجه به شرایط حاکم بر بازار)	7	6
کیفیت رنگ	5	6
جمع امتیازات	124	119

این مطلب با همکاری ماهنامه صفر تا صد تهیه شده است

تست و بررسی خودروهای ژاپنی دست دوم

هوندا سیویک تیونینگ، در برابر میتسوبیشی گالانت و نیسان ماکسیما