میزان آلایندگی دی اکسید کربن یک خودرو

به گزارزش دنده6 : در زمانه‌ای که تغییرات آب و هوایی و گرمایش جهانی یک تهدید برای ساکنان کره زمین محسوب می‌شود، آلایندگی کربنی جزو مهم‌ترین نگرانی‌های مدرن هستند. جابجایی فصل‌ها و دمای بالای فصل‌های بهار و تابستان نتیجه تغییرات آب و هوایی است که دلیل آن‌هم به وجود دی اکسید کربن زیاد در جو مربوط می‌شود. به همین خاطر طبیعی است که همه نسبت به چنین وقایعی واکنش نشان دهند.

به خاطر اینکه وسایل نقلیه مشهودترین و بدیهی‌ترین اجزای تولید کننده آلاینده‌های کربن هستند بنابراین بسیاری از رانندگان می‌خواهند بدانند سهم خودروی آن‌ها از آلودگی کره زمین چقدر است. خوشبختانه آژانس حفاظت محیط‌زیست آمریکا EPA دارای محاسبه‌گر آلایندگی کربنی خاصی است که میزان دی اکسید کربن تولیدی یک خودرو را تخمین می‌زند. باید دانست یک خودروی متوسط در آمریکا حدود ۴.۶ تن کربن دی اکسید در یک سال تولید می‌کند. این میزان آلایندگی به وسایل نقلیه‌ای همچون سدان ها، شاسی‌بلند و وانت پیکاپ ها اختصاص دارد. البته بدیهی است که آلایندگی برخی خودروها از مدل‌های دیگر بیشتر و یا کمتر است. برای مثال آلایندگی یک خودروی برقی بسیار کمتر از خودرویی همچون هامر بنزینی خواهد بود.

البته تکیه بر محاسبات تخمینی EPA تنها راه برای اطلاع از آلایندگی دی اکسید کربن یک خودرو نخواهد بود. EPA می‌گوید یک خودروی سواری متوسط در آمریکا در هر ۱.۶ کیلومتر پیمایش حدود ۴۰۰ گرم دی اکسید کربن تولید خواهد کرد اما داده‌های جهانی کمی متفاوت هستند؛ مثلاً در اروپا آلایندگی سالانه خودروهای سواری کاهش یافته و به رقم احساس‌برانگیز ۱۰۸.۲ گرم در هر کیلومتر رسیده که به معنی حدود ۱۷۴ گرم دی اکسید کربن تولیدی در هر ۱.۶ کیلومتر است. محاسبات EPA نشان می‌دهد اگر یک خودروی سواری متوسط در سال حدود ۱۸۵۰۰ کیلومتر کار کند مصرف سوخت حدود ۱۰.۵ لیتر در صد کیلومتر خواهد داشت و با مصرف هر گالن بنزین (۳.۸ لیتر) حدود ۸۸۸۷ گرم دی اکسید کربن وارد جو زمین خواهد کرد. برای محاسبه آلایندگی خودروی خود می‌توانید میزان پیمایش سالانه وسیله نقلیه را بر مصرف سوخت متوسط آن تقسیم کرده و عدد به دست آمده را در میزان آلایندگی دی اکسید کربن تولیدی به ازای هر کیلومتر پیمایش خودرو ضرب کنید. به این صورت مجموع دی اکسید کربنی که خودروی شما در یک سال تولید می‌کند محاسبه خواهد شد.

شاید با دیدن اعداد به دست محاسبه شوکه شوید و البته که میزان آلایندگی خودروها بالاست. نکته مهم این است که ما فقط به میزان دی اکسید کربن تولیدی اشاره کردیم و از سایر گازهای گلخانه‌ای همچون متان و اکسیدهای نیتروژن نامی نبردیم. فرایند تولید خودروها نیز آلایندگی خاص خود را دارد که از جمله این فرایندها می‌توان به استخراج مواد معدنی، تولید قطعات، حمل‌ونقل و لجستیک و… اشاره کرد. شاید باور این موضوع سوخت باشد اما خودروهای هیبریدی و برقی نیز گازهای گلخانه‌ای تولید می‌کنند اما میزان آلایندگی آن‌ها کمتر از خودروهای درون‌سوز است. مدل‌های هیبریدی اگرچه از موتور برقی نیز استفاده کرده‌اند اما همچنان سوخت‌های فسیلی را می‌سوزانند هرچند مقدار آن کمتر است. بزرگ‌ترین دلیل آلایندگی خودروهای تمام برقی هم به کربن آزاد شده حین فرایندهای تولید آن‌ها مربوط می‌شود. استخراج مواد معدنی، حمل‌ونقل آن‌ها و مونتاژ قطعات نیازمند انرژی است. خود الکتریسیته نیز معمولاً از نیروگاه‌هایی که سوخت فسیلی مصرف می‌کنند به دست می‌آید. در حقیقت همه این موارد جزو زوایای پنهان آلایندگی خودروهای برقی هستند که کمتر کسی به آن‌ها توجه دارد.

با بررسی منابع گوناگون می‌توان گفت یک خودروی برقی با مصرف هر کیلووات ساعت انرژی ۱۰۰ کیلوگرم دی اکسید کربن تولید می‌کند. همان‌طور که گفته شد منبع این آلایندگی به ریشه الکتریسیته تولیدی بازمی‌گردد و بخش اعظم آن از طریق سوخت‌های فسیلی به دست می‌آید؛ اما باید گفت میزان آلایندگی خودروهای برقی و هیبریدی کمتر از خودروهای درون‌سوز است هرچند با تبلیغات آلایندگی صفر خودروسازان و برخی مقامات و دولت‌ها فاصله دارد. به منظور مقابله با آثار مخرب تغییرات آب و هوایی، بسیاری از کشورها به دنبال کاهش آلایندگی دی اکسید کربن خودروها از طریق قانون‌گذاری هستند.

اتحادیه اروپا قانون جنجالی منع فروش خودروهای درون‌سوز را تا چند سال دیگر عملیاتی می‌کند. هدف کشورهای عضو این اتحادیه وضع مالیات کربن روی خودروهایی است که آلایندگی بیشتر از حد مجاز دارند. البته در مقابل برای خریداران خودروهای برقی نیز مشوق‌هایی در نظر گرفته می‌شود. به نظر می‌رسد در آینده شاهد کاهش آلایندگی خودروهای شخصی خواهیم بود هرچند مهم است به یاد داشته باشیم که حذف خودروهای درون‌سوز و انتخاب مدل‌های برقی ضرورتاً آلایندگی را به صفر نمی‌رساند. بخش اعظم الکتریسیته کشور آمریکا و بسیاری از کشورهای دیگر همچنان از نیروگاه‌هایی با سوخت‌های فسیلی تولید می‌شود.