آغاز هفته جهانی نجوم در ایران از ۲۴ اردیبهشت
دبیر برگزاری هفته نجوم ۱۴۰۳ از آغاز این هفته جهانی در ایران از روز ۲۴ اردیبهشت خبر داد و گفت: این هفته فرصت مناسبی برای توسعه علم نجوم و علوم پایه است و میتوان با ایجاد زیرساختها، مردم را با این علوم آشنا کرد.
علی ابراهیمی سراجی، مسئول رصدخانه ماهانی در گفتوگو با دنده6، با بیان اینکه بیش از یک قرن است که هفته جهانی نجوم با هدف ترویج علم در دنیا برگزار میشود، گفت: امروزه برگزاری این رویداد در میان مردم پلی میان منجمان و مردم شده است؛ چرا که در این هفته برنامههایی برای ترویج علم نجوم در جوامع مختلف اجرایی میشود.
وی ادامه داد: نحوه انتخاب این هفته به این صورت است که از اواسط ماه «آوریل» تا اواسط «می» نزدیکترین شنبه به تربیع اول ماه به عنوان روز نجوم در نظر گرفته میشود.
ابراهیمی یادآور شد: روز نجوم ۱۴۰۳ در ایران به دلیل تعطیلات، یک روز زودتر و در جمعه ۲۸ اردیبهشت ماه آغاز خواهد شد. این روز مقارن با ۸ ذیالقعده است و هفته نجوم نیز از دوشنبه ۲۴ اردیبهشت آغاز میشود و تا یکشنبه ۳۰ اردیبهشت ادامه خواهد داشت.
دبیر برگزاری هفته نجوم با اشاره به برنامههای این هفته، اظهار کرد: در هفته نجوم گروههای مختلف نجوم آماتوری برنامههای متنوعی را در جهت ترویج علم نجوم و آشناکردن مردم با این علم به صورت مجازی و حضوری برگزار خواهند کرد و این گروهها گزارشهای خود را به انجمن نجوم ایران ارسال خواهند کرد.
وی با تاکید بر اینکه به زودی پوستر و شعارهای هفته جهانی نجوم اطلاعرسانی خواهند شد، خاطر نشان کرد: معمولا تمرکز گروههای نجوم آماتوری در هفته جهانی نجوم، ترویج این علم و علاقهمندسازی در میان مردم است. این برنامهها معمولا به صورت رصدهای روزانه و شبانه و یا ایجاد غرفههایی برای ارائه خدمات آموزشی و علمی به مردم است و یا اقدام به برگزاری وبینارها و کنفرانسهای علمی میکنند تا از این طریق دادههای علمی این حوزه را به مردم ارائه دهند.
ابراهیمی به بیان چالشهای کشور برای حرکت از نجوم آماتوری به سمت نجوم حرفهای پرداخت و گفت: مشکلی که در ایران برای توسعه علمی وجود دارد، عدم توسعه زیرساختها است. معمولا در شهرهای مختلف ایران برای توسعه علم نجوم زیرساختی وجود ندارد و یا ضعیف است. اگر در شهر و یا منطقهای زیرساختی در این حوزه وجود داشته باشد، معمولا این زیرساختها آنقدر در اختیار مردم قرار ندارند که بتوانند از آنها بهره ببرند.
دبیر هفته نجوم با بیان اینکه سرانه علم نجوم در میان مردم با امکانات موجود در این حوزه همخوانی ندارد، یادآور شد: از این رو هر چه منجمان و محققان نجومی در هفته جهانی نجومی فعالیت داشته باشند، به نتایج قابل قبولی نمیرسند، به ویژه اینکه با توجه به توسعه شبکههای اجتماعی و انتقال سریع دادهها در فضای مجازی، خرافه و شبه علم گسترش بسیار زیادی یافته است.
ابراهیمی تاکید کرد: عدم توسعه زیر ساختها و عدم توجه به توسعه پایدار در علم نجوم و علوم پایه موجب خواهد شد که شبه علم در کشور رشد زیادی بیابد. نمونه آن انجمنهای «زمین تختگرا» است که در حال توسعه است.
مسئول رصدخانه ماهانی با اشاره به اثرات توسعه رصدخانه ملی در رشد علم نجوم در کشور، اظهار کرد: رصدخانه ملی یک مرکز علمی بزرگی است که قصد دارد ارتباطات بینالمللی کشور در این حوزه را توسعه دهد و آنقدر نمیتواند به صورت عمومی با مردم ارتباط داشته باشد؛ بنابراین این رصدخانه فضایی است که بیشتر با نجوم حرفهای سروکار دارد، ولی ما در نجوم آماتوری ایران با وجود چند ده هزار منجم آماتور فعال امکانات اندکی داریم که با عدم حمایت مواجه است.
وی ادامه داد: این در حالی است که با توجه به اقدامات انجام شده در حوزه نجوم، باید موزههای علمی و رصدخانههای علمی زیادی داشته باشیم. ضمن آنکه در خارج شهرها چند رصدخانه حرفهای و پارکهای آسمان تاریک تاسیس میشد تا مردم بتوانند از ظرفیتهای آسمان ایران بهره ببرند.
ابراهیمی تاکید کرد: در بسیاری از مناطق ایران آسمان تاریک و فوقالعادهای داریم و این پدیده خدادادی در ایران وجود دارد، در حالی که در بسیاری از کشورهای اروپایی کمتر از آن برخوردار هستند و ما باید از این ظرفیت خدادادی در جهت ترویج علم، علاقهمند کردم مردم به این علم و همچنین آموزش به آنها بهره ببریم.
دبیر هفته نجوم خاطر نشان کرد: علم نجوم علمی است که میتواند موجب توسعه علمی در کشور شود، ضمن آنکه در دین اسلام نیز به وجود این علم در جهت خداشناسی تاکید شده است و لازم است که در این حوزه توجه بیشتری صورت بگیرد.