بررسی اوتیسم و تأثیر آن بر مغز

«بررسی تأثیر گیرنده‌های سروتونینی ۵-HT۷ بر تحریک‌پذیری ذاتی و جریان‌های IA و Ih در نورون‌های هرمی ناحیه CA۱ هیپوکمپ در بیماری اوتیسم القاء شده با والپروئیک (VPA) اسید در موش» عنوان طرح پسادکتری مونا راهدار است که با راهنمایی مهیار جان احمدی و حمایت بنیاد ملی علم ایران به پایان رسانده است.

راهدار با مدرک دکتری تخصصی فیزیولوژی پزشکی از دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی درباره این طرح توضیح داد: اخیراً تمام تلاش‌ها در جهت درک بهتر اتیولوژی دقیق بیماری اوتیسم (ASD)، با اهداف شناسایی راهبردهای درمانی مؤثرتر و پیشگیرانه صورت می‌گیرد. در حال حاضر، با استفاده از مطالعات انسانی و حیوانی اوتیسم نشان داده است که تنوعی از فاکتورهای محیطی و ژنتیکی نقش مهمی در بروز ناهنجاری‌های رفتاری و عصبی این بیماری بازی می‌کنند.

وی افزود: امروزه با توجه به حضور آلاینده‌های محیطی و تأثیرات اپی‌ژنتیکی آن‌ها و بالا رفتن سن بارداری، بررسی مکانسیم‌های درگیر در بروز اوتیسم، اهمیت زیادی دارد. همچنین، تاکنون هیچ داروی قطعی برای درمان مؤثر ناهنجاری‌های رفتاری در این بیماری کشف نشده است.

این محقق و پژوهشگر در ادامه بیان کرد: اختلال اوتیسم اغلب با دیگر اختلالات روانی، مانند ناتوانی در یادگیری، اختلالات تشنجی و اختلال بیش فعالی (ADHD) همراه است. با وجود مطالعات بسیاری که اهمیت عوامل ژنتیکی و فاکتورهای محیطی را در اتیولوژی اوتیسم نشان داده‌اند، اما مکانیسم‌های سلولی این بیماری نامشخص است و به‌همین دلیل راهکار درمانی قطعی برای بیماری وجود ندارد.

این محقق و پژوهشگر در ادامه بیان کرد: با توجه به شیوع بالای وقوع اوتیسم و افزایش احتمال وقوع آن در جوامع سالمند که سن مادر در دوران بارداری بالاست و به‌دلیل حضور آلاینده‌های محیطی و تأثیرات اپی‌ژنتیکی آن‌ها، بررسی مکانسیم‌های درگیر در بروز این بیماری مهم است. علی‌رغم پیشرفت‌های چشمگیر پزشکی، بیماری اوتیسم و اختلالات همراه با آن از چالش‌های پیش روی پزشکان بوده و همانطور که می‌دانید هنوز درمان قطعی برای این بیماری وجود ندارد.

وی تصریح کرد: از آنجا که مطالعات مختلف نشان داده‌اند که در افراد اوتیسمی سطح سروتونین مغز پایین است، بنابراین، احتمالاً می‌توان آن را یکی از عوامل مؤثر در ایجاد اوتیسم دانست. سروتونین نقش تنظیمی مستقیم و حاد در نوروژنز وابسته به فعالیت هیپوکمپ دارد.

راهدار در پایان خاطرنشان کرد: بررسی نقش جریان کانال‌های پتاسیمی IA در تغییرات تحریک‌پذیری نورون‌های ناحیه CA۱ هیپوکمپ ناشی از سیستم سروتونرژیک در یک مدل بیماری اوتیسم القا شده با اسید والپروئیک در موش و شناخت مکانیسم‌های سلولی دخیل در بروز بیماری‌ها از جمله اهداف انجام این طرح بوده است.