بروز یک رفتار انسانی برای اولین‌بار در اورانگوتان‌ها!

چندین سال پیش، ایزابل لاومر، نخستی‌شناس موسسه ماکس پلانک و همکارانش یک اورانگوتان سوماترایی نر (Pongo abelii) به نام راکوس را مشاهده کردند که بیش از نیم ساعت را به تهیه، مصرف و استفاده مکرر از یک گیاه دارویی شناخته شده بر روی زخم باز روی صورتش اختصاص داد.

نر بالغ، که تخمین زده می‌شود حدود ۳۰ سال داشته باشد، چندین بار آب برگ‌های جویده شده را با انگشتانش فقط روی زخم‌هایش می‌مالید تا زمانی که زخم کاملا با خمیر برگ پوشانده شود. از آنجایی که او هیچ قسمت دیگری از بدنش را به این ماده آغشته نکرده بود، لامر و همکارانش معتقدند که او عمداً جراحت خود را درمان می‌کرد.

محققان این رفتار را در پارک ملی Gunung Leuser در اندونزی مشاهده کردند؛ آنها سه روز پس از اینکه اولین بار متوجه زخم باز روی صورتش شدند که در درگیری با نر دیگر ایجاد شده بود، راکوس را در حال جمع‌آوری دقیق برگ‌های گیاه Akar Kuning (Fibraurea tinctoria) دیدند.

این گیاه از دیرباز در ب سنتی برای درمان زخم‌ها و سایر بیماری‌ها مانند دیابت، اسهال خونی و مالاریا استفاده می‌شده است.

تجزیه و تحلیل ترکیب شیمیایی این گیاه نشان می‌دهد که آن خواص ضد باکتریایی، ضد التهابی، ضد قارچی و آنتی اکسیدانی دارد که همگی برای بهبود زخم مفید هستند.

به این ترتیب، ممکن است راکوس به طور اتفاقی در حین خوردن گیاه به تسکین درد پی برده باشد، یا ممکن است این تکنیک درمان زخم را یاد گرفته باشد. در حالی که این رفتار قبلاً در گروه‌های محلی اورانگوتان‌ها مشاهده نشده بود، نرها پس از بالغ شدن پراکنده می‌شوند، بنابراین ممکن است راکوس این ترفند هوشمندانه را از جمعیتی که در آن متولد شده بود، یاد گرفته باشد.

محققان خاطرنشان می‌کنند: «راکوس در سال قبل از این حادثه به تازگی رشد جنسی ثانویه خود را پشت سر گذاشته بود و به نظر می‌رسید سعی می‌کند خود را به عنوان یک نر مسلط جدید معرفی کند که از داده‌های رفتاری ما جمع آوری شده در این مدت منعکس شده است.»

لامر و تیم مشاهده کردند که راکوس در روزهای بعد همچنان به خوردن این گیاه ادامه می‌دهد و هیچ نشانه ای از عفونت زخم مشاهده نمی‌شود. در ۱۹ ژوئیه ۲۰۲۲ به نظر می‌رسید که زخم به طور کامل بهبود یافته و تنها یک زخم ضعیف باقی مانده است.

راکوس همچنین بیش از نیمی از روز را در طول دوره نقاهت خود به استراحت می‌گذراند که به طور قابل توجهی با دوره‌های استراحتی که محققان قبل از کشف زخم او مشاهده کرده بودند، متفاوت بود.

گزارش‌ها و شواهد حکایتی گسترده‌ای از خوددرمانی در سایر نخستی‌ها وجود دارد، از جمله شامپانزه‌هایی که مغز Vernonia amygdalina را برای درمان عفونت‌های کرمی می‌جوند و حشرات را روی زخم‌ها می‌زنند، اما ثبت چنین رفتارهایی به‌طور سیستماتیک دشوار بوده است.

اگر ثابت شود که گیاهان برای درمان زخم‌ها به طور کلی در اورانگوتان‌ها یا دیگر میمون‌های بزرگ استفاده می‌شود، ممکن است نشان دهد که شیوه‌های پزشکی انسانی ریشه در زمانی دارد که اجداد پستانداران مشترک ما در زمین پرسه می زدند