بلاتکلیفی سرمایه گذاران با نوسان نرخ ارز
از پژو ۲۰۰۸ بهعنوان میوه نوبرانه پسابرجام یاد میشود، این در شرایطی است که تولید، قیمت و داخلیسازی این خودرو طبق پیشبینیهای صورت گرفته از سوی مسوولان صنعتی کشور و همچنین وعده سرمایهگذاران ایکاپ (شرکت مشترک ایرانخودرو و پژو) پیش نرفت؛ بهطوریکه قیمت ۷۵ میلیون تومانی این خودرو که از سوی ایران خودرو در روز قرارداد اعلام شد هماکنون به ۱۰۴ میلیون تومان رسیده و تولید نیز روند مطلوبی ندارد.
بر این اساس الزام وزارت صنعت مبنیبر داخلیسازی ۴۰درصد نیز نه تنها محقق نشد، بلکه اولین خودروی پسابرجامی با ساخت داخل ۲۰ درصد شروع بهکار کرد. در این بین این سوال مطرح میشود که با توجه به علاقهمندی دولت به حضور سرمایهگذاران خارجی و همچنین فراهم کردن بستری هرچند مختصر برای حضور آنها، چرا روند قراردادهای خارجی به کندی پیش میرود؟ در این زمینه به تشریح ورود خودروی ۲۰۰۸ بهعنوان نمونهای واضح پرداختیم و اینکه اغلب وعدهها در مورد اولین محصول پسابرجامی صنعت خودرو شکل واقعی به خود نگرفت. هر چند هماکنون تولید این خودرو اوج گرفته و تحویل آن نیز بهطور نسبی به مشتریان درحال انجام است، اما اینکه چرا مشتریان نمیتوانند حسی مطلوب نسبت به ورود خودروهای پسابرجامی طبق وعدههای صورت گرفته و آن هم در کوتاهمدت داشته باشند، سوالی است که قائممقام خاورمیانه و آفریقای شرکت پژوسیتروئن پاسخ آن را در اقتصاد غیرقابل پیشبینی ایران میداند. وی که چهارشنبه گذشته در حضور معدودی از خبرنگاران داخلی سخن میگفت به این نکته اشاره کرد که نمیتوان بدون ایجاد بسترهای مناسب برای حضور سرمایهگذاران خارجی، از سرمایهگذاران خواست که در ایران حضور داشته باشند. وی نوسان نرخ ارز را یکی از چالشهای سرمایهگذاری خارجی در کشورمان میداند و تاکید میکند که هماکنون چیزی در ایران تغییر نکرده است، حال آنکه از سرمایهگذار خواسته میشود در ایران حضور یابد، سرمایهگذاری و تولید کند و حتی صادرات هم داشته باشد، اما توقعی در تغییر ساختار اقتصادی نداشته باشد. کریستف کمار بهطور تلویحی تصریح میکند که فاصله حرف تا عمل مسوولان علاقهمند به حضور سرمایهگذار خارجی در ایران بسیار زیاد است.
قائممقام خاورمیانه و آفریقای شرکت پژوسیتروئن درخصوص شعاری که این روزها بهخصوص از سوی نمایندگان مجلس مبنیبر حذف مونتاژکاری از صنعت خودروی ایران شنیده میشود، تاکید کرد که این شعار فقط ادعایی است از سوی برخی مسوولان، چراکه گمرک و بانکها به هیچ عنوان برای چنین کار بزرگی آمادگی لازم را ندارند. کریستف کمار اما در کنار وعدههایی که مسوولان کشور به سرمایهگذاران خارجی میدهند، وضعیت متغیر اقتصادی کشور بهخصوص نوسان نرخ ارز را منجر به بلاتکلیفی سرمایهگذاران میداند و در این مورد توضیح میدهد که ارتباطات بانکی بین ایران و کشورهای خارجی هنوز مشکل دارد و دسترسی به ارز و تامین مالی عملیات داخلی از طریق استقراض از بانکهای بزرگ دنیا ممکن نیست. اما در کنار مشکلاتی که این روزها گریبانگیر بسیاری از سرمایهگذاران خارجی است و دولت نیز بر آنها واقف است، گفتن این نکته نیز ضروری بهنظر میرسد که حضور در ایران اگر چه با توجه به اقتصاد دولتی، برای سرمایهگذاران با مشکلاتی همراه است؛ اما آنها از این حضور چندان ضرری نمیکنند.
بهعنوان نمونه همانطور که کریستف کمار به آن اشاره دارد، پژو شریک سابقهدار ایران است و بخش اعظم بازار خودروی ایران همچنان در اختیار این شرکت فرانسوی قرار دارد. طبق آماری که طی نیمه دوم سال ۲۰۱۷، این شرکت از عملکرد خود در بازارهای جهانی منتشر کرد، محصولات تولیدی پژو در ایران به تنهایی توانسته بود این شرکت را به عرش برساند؛ بهطوریکه بیشتر خودروهای تولیدی آن در بازارهای جهانی با کاهش تولید و فروش مواجه بوده حال آنکه در بازار ایران تنها خودروی ۴۰۵ از رشد ۱۶۵۵ درصدی برخوردار شد. رویترز نیز تابستان گذشته به نقل از گروه خودروسازی پژو سیتروئن فرانسه اعلام کرد که «میزان فروش خودروهایش در نیمه نخست سالجاری میلادی در اروپا و چین کاهش یافته است، هرچند بازگشت رسمی این شرکت به بازار ایران موجب شده تا میزان فروش جهانی محصولات این شرکت همچنان رشد داشته باشد.» حتی خودروی ۲۰۰۸ این شرکت بهرغم افت فروش جهانی در عرض دو روز در ایران فروش ۱۶ هزار دستگاهی داشت، با این حال اما قائممقام پژوسیتروئن عنوان میکند که این شرکت مشکلات حضور دوباره در ایران را دستکم گرفته بود و حالا با چالشهای غیرمنتظره مواجه شده است.
کریستف کمار تاکید میکند که با گذشت دوسال از حضور در ایران حالا با مشکلات غیرمنتظره گریبانگیر شدیم و همین مساله روند اجرای قرارداد را کند کرده است، هر چند رقبای ما نیز در این گودال مشکلات افتادهاند. اظهارات کمار بیانگر مشکلاتی است که هماکنون بسیاری از سرمایهگذاران با آن مواجه هستند، اما در کنار تمام دردسرهای سرمایهگذارای در ایران نمیتوان از سود حاصل از سرمایهگذاری در ایران سخن نگفت. اما بخش دیگری از اظهارات کمار در جمع خبرنگاران به قیمت محصولات پسابرجامی پژو سیتروئن در ایران اختصاص داشت؛ بهطوریکه از وی پرسش شد چرا قیمت ۲۰۰۸ در روز عقد قرارداد ۷۵ میلیون تومان اعلام شد اما هماکنون این خودرو ۱۰۴ میلیون تومان از سوی ایکاپ بهفروش میرسد؟ کمار در این زمینه عنوان کرد که هیچگاه در مورد قیمت محصولات پژو در ایران اظهار نظر نکرده؛ هر چند در این مورد باید واقعبین بود. قائممقام پژو سیتروئن در ادامه در پاسخ به این سوال که عملکرد پژو در اعلام قیمت در دیگر کشورها چگونه است، ترکیه را مثال زد و عنوان کرد که منحنی نرخ برابری لیر با یورو نوسانات چشمگیری ندارد حال آنکه در ایران نرخ ارز به هیچ عنوان قابل پیشبینی نیست. وی همچنین بر علاقهمندی این شرکت به داخلیسازی محصولاتش در ایران تاکید کرد و اظهار داشت که ۷۶ قطعهساز ایرانی برای داخلیسازی قطعات خودروهای تولیدی در ایران و همکاری با ایکاپ انتخاب شدند و در حال حاضر در مرحله خرید ماشینآلات و آموزش کارکنان در این باره هستند.
وی با بیان اینکه پژو ۲۰۰۸ و ۳۰۱ قطعات مشترک زیادی دارند و داخلیسازی آنها نیز به ۵۰درصد خواهد رسید، تصریح کرد: با داخلیسازی بیشتر، قیمت خودروهای تولیدی در ایران کاهش خواهد یافت. بهعنوان مثال در آینده قیمت پژو ۲۰۰۸ با داخلیسازی بیشتر کاهش مییابد.قائممقام خاورمیانه و آفریقای شرکت پژوسیتروئن درباره احتمال فعالیت مستقل این شرکت در ایران مانند طرح رنو برای دور جدید فعالیتهایش در ایران اظهار کرد: ما چنین برنامهای نداریم و از همان ابتدا نیز اعلام شد که شرکای تاریخی در ایران داریم که حدود ۴۰ سال با آنها کار کردهایم و آیندهمان را در ایران با این شرکا میسازیم؛ بنابراین اگر شرکت دیگری کار دیگری میکند برنامه خودش است و ما چنین برنامهای نداریم.