صنعت ماکت سازی در یک نگاه

در سال های اخیر ماکت های دقیق و با کیفیت خودروها در کشورمان علاقه مندان فراوانی یافته اند.بسیاری افراد به جمع آوری و کلکسیون مدل های خاص روی آورده اند و عرضه ماکت های تازه به بازار کشورمان با اختلاف زمانی اندکی نسبت به بازار کشورهای غربی صورت می گیرد.

از این رو بر آن شدیم از این پس در بخش اختصاصی ماکت و خودروهای مدل، به بررسی تخصصی انواع ماکت های جدید و مدل های خاص بپردازیم و از این رو در اولین مقاله از این سری، نگاهی مختصر به تاریخچه صنعت ماکت سازی جهان خواهیم داشت.

توجه به ماکت خودروها از اوایل قرن بیستم آغاز شد. شرکت هایی مانند Norev و Solido که فرانسوی بودند در کنار Revell از آلمان غربی, Matchbox و Corgi از انگلستان و برخی سازندگان اتحاد جماهیر شوروی نمونه های کوچکی از خودروهای روز را در مقیاس هایی که حدودا اندازه کف دست بودند تولید می‌کردند. در دهه 70 شرکت ایتالیایی Bburago با تولید ماکت های 1:24, 1:22 و 1:18 دست به تولید ماکت های بزرگ زد. سپس بسیاری از شرکت های آمریکایی مانند Franklin Mint و Ertl  وارد عرصه شدند. در اوایل دهه 90 ماکت سازان حرفه ای تری همانند Minichamps آلمانی و Kyosho ژاپنی وارد عرصه شدند. Maisto هم وارد رقابت با Bburago شد و در اواخر دهه 90 شرکت Autoart به عنوان یکی از بزرگترین شرکت ها به میدان قدم گذاشت.

ویژگی های مهم یک ماکت:

1) جنس:

ماکت ها معمولاً از فلز ساخته شده و به صورت آلیاژ معروف و به روش ریخته گری (Diecast) ساخته می‌شوند. بعضاً ممکن است ماکت ها ازجنس رزین, پلاستیک فشرده و یا سرب باشند. اما ساخت به روش Diecast به دلیل هزینه ساخت کمتر و سادگی, گزینه مناسب تری است.

2) مقیاس:

مقیاس 1:18  یعنی برای یافتن ابعاد واقعی خودرو, باید ابعاد ماکت را در 18ضرب کنیم. ماکت های در مقیاس های 1:18 (تقریبا به اندازه بازو) و 1:43 (به اندازه کف دست) ساخته می‌شود. اما 1:24 و 1:12 و 1:64 هم بعضاً مورد توجه قرار می‌گیرند. برخی مقیاس های دیگر همانند 1:32, 1:36, 1:38, 1:54, 1:50 , 1:72  و 1:100 هم مرسومند.

شرکت های مهم صنعت ماکتسازی :

1) Autoart

اواخر دهه 90 توسط گروه Gateway Global Limited در هنگ کنگ تاسیس شد و به رقابت با ماکت سازان حرفه ای پرداخت. امروزه ماکت های شرکت در مقیاس و رده های گوناگون Signature , Millennium , Racing Division , Performance و Sealed تولید می‌شود.

2) Minichamps

رقیب  Autoartکه از دهه 90 در آلمان شروع به فعالیت کرد و پس از مدتی زیر مجموعه خود UT را تعطیل کرد. ماکت های Minichamps خاص تر از Autoart هستند, اما اکثراً ضعیف تر از Autoart ظاهر می‌شوند.

3) Maisto

برند آمریکایی تاسیس شده در اوایل دهه 90 که قبلاً در تایلند و امروزه در چین تولید می‌شود و محصولاتش کیفیت و دقتی معمولی و بعضاً پایین دارند.

4) Welly

رقیب اصلی Maisto که از ابتدا در چین فعالیت می‌کرد و با پیشرفت شگرف خود رقبای ارزان خود را کنار زده, امروزه زیرمجموعه آن یعنی FX ماکت هایی با کیفیت بالاتر تولید می‌کند.

5) Bburago

جد ماکت سازان 1:18 که در دهه 70 پایه گذاری شده, در دهه 80 تقریباً لیسانس تولید ماکت اکثر خودروهای مهم را داشت. با رقابتی شدن بازار در دهه 90 و بالا بودن قیمت ساخت در ایتالیا, تدریجاً ورشکست شد. امروزه Bburago و  Maisto در چین توسط یک گروه تولید می‌شوند.

6) CMC

شرکتی آلمانی که در دهه 90 تاسیس شد. تولیداتش همگی از سطح بالای دقت و کیفیت برخوردار و بی‌رقیب اند. تمامی ماکت های CMC تولید محدود و اکثراً کلاسیک هستند.

7) Kyosho

ابتدا به ساخت خودروهای رادیو کنترل می‌پرداخت و در دهه 90 شروع به تولید ماکت کرد. تولیدات آن نزدیک ترین به Autoart هستند و برخلاف رقیبش خودروهای فراری را هم تولید کرده, در دو رده معمولی و Highend به ساخت ماکت می‌پردازد.

8) Yatming

شرکتی هنگ کنگی در اواخر دهه 70 تاسیس شد و امروزه در چین به ساخت ماکت های نیمه حرفه ای با کیفیت و قیمت مناسب می‌پردازد.

9) BBR

شرکتی ایتالیایی که در ایتالیا به ساخت ماکت های رزین و Diecast می‌پردازد. ماکت های این شرکت تولید محدود و گران قیمت و کم نظیر هستند.

10) Hotwheels

شرکتی آمریکایی که از دهه 60 به ساخت اسباب بازی مشهور است. امروزه این شرکت در چین و مالزی به ساخت ماکت در مقیاس های گوناگون و در دو رده معمولی و Elite مشغول است و انحصار تولید ماکت فراری در اختیار دارد.

11) Ertl

از سازندگان قدیمی اسباب بازی که در دهه 80 وارد عرصه حرفه ای شد. مدل های Ertl در رده های گوناگون از نظر کیفیت, قیمت و جزئیات عرضه می‌شوند و بیشتر خودروهای کلاسیک آمریکایی هستند.

12) Norev

شرکت فرانسوی که از دهه 40 فعال و انحصار برخی مدلهای بنز و خودروهای فرانسوی در اختیارش شرکت است وهمانند Ertl در کیفیت های گوناگون تولید شود.

13) Sunstar

شرکتی قدیمی که اخیراً فعالیت گسترده تری پیدا کرده و در رده های گوناگون فعالیت می‌کند. رده Platinum آن قابل مقایسه با برند های حرفه ای است.

سایر برندهای مهم:

Exoto , Signature , Amalgam , Revell , Premium Classixx , Greenlight , Solido , Ebbro , Tamiya , Highspeed , IXO , Paragon , Motormax و Jada