ترافیک تهران سنگین تر شده است
تغییر چهره‌ترافیک در شب‌های پایتخت
روزنامه دنیای اقتصاد
عامل جديد، سه تغيير در چهره ترافيكي پايتخت به‌وجود آورد
دنیای اقتصاد: سه نوع تغيير در چهره ترافيكي تهران به‌وجود آمده است. به طوري‌كه این تغییرات بار «تردد شبانه» خودرو در معابر اصلي را سنگين‌تر کرده، «زمان خاتمه» اوج ترافيك به ساعات پاياني شب انتقال یافته و مدت زمان «پيك ترافيك» نيز بيشتر شده است. بررسي‌ها نشان مي‌دهد: اگرچه ورود به نيمه دوم سال و شروع سفرهاي تحصيلي حجم مسافرت‌هاي درون‌شهري را بالا مي‌برد، اما در مقايسه با پارسال، دو عامل دیگر نیز در افزايش حجم ترافیک موثر هستند. سفرهاي تفريحي تهراني‌ها با هدف «گردش و خريد» در ساعات غيراداري و رشد توليد خودروها دو عامل جديد تشدید ترافيك پایتخت عنوان شده‌اند.
تغيير «پيك ترافيك» در تهران؟
دنياي‌اقتصاد- نورا حسيني: مشاهدات ميداني در سطح معابر شهر تهران، از سه نوع تغيير چهره در وضعيت تردد خودروها در ساعاتي خاص حكايت دارد. طي دست‌كم يك ماه اخير، «بار تردد شبانه» خودرو در همه اتوبان‌هاي اصلي و تعداد زيادي از خيابان‌هاي بزرگ پايتخت، «سنگين‌تر» شده و زمان شروع و خاتمه «اوج ترافيك» نيز متفاوت از قبل شده است.
همچنين «مدت زمان اوج ترافيك» كه به «پيكترافيك تهران» مشهور شده نيز افزايش پيدا كرده است. اين سه تغيير درست در فاصله ورود به نيمه‌دوم سال و بازگشايي مدارس و دانشگاه، اين تصور را در ذهن شهروندان و كارشناسان ترافيكي به‌وجود آورده كه «آغاز سفرهاي تحصيلي درون‌شهري توسط والدين بچه‌هاي مدرسه‌اي، سرويس‌هاي مدارس و همچنين تردد دانشجويان دانشگاه‌ها، به تشديد ترافيك در هفته‌هاي اخير دامن زده است».
اما بررسي‌هاي دقيق از آنچه در حال‌حاضر به عنوان «تفاوت ترافيكي شهر تهران با مدت زمان مشابه سال گذشته» مطرح است، نشان مي‌دهد: فارغ از اينكه همه‌ساله تردد در خيابان‌هاي تهران طي نيمه دوم سال با حجمي بيشتر از نيمه اول صورت مي‌گيرد، امسال يك عامل به‌نسبت «جديد» به فاكتورهاي موثر بر حملونقل درون‌شهري تهران اضافه شده كه اثر آن هم‌اكنون به شكل افزايش بار ترافيك و طولاني‌شدن پيكترافيك بروز كرده است.
هم‌اكنون پيكترافيك در خيابان‌هاي تهران طبق اعلام معاونت حملونقل و ترافيك شهرداري در فاصله زماني 17 تا 30/19 –از ساعت 5 بعداز ظهر تا 7:30 شب- شكل مي‌گيرد اما در بخشي از خيابان‌هاي پايتخت حجم سنگين ترافيك تا ساعت 22 نيز ادامه دارد كه علت اين وضعيت ناشي از افزايش سفرهاي تفريحي با هدف گردش و خريد در ساعات غيراداري در شهر تهران است. درباره افزايش حجم ترافيك، تغيير پيكترافيك و همچنين طولاني‌شدن زمان پيك، پليس نظر ديگري دارد و معتقد است: نقطه اوج ترافيك شبانگاهي در تهران از ساعت 18:30 شروع مي‌شود و در معابر اصلي حداقل تا ساعت 21 ادامه پيدا مي‌كند. در اين ميان، مدير مركز كنترل ترافيك شهر تهران، علاوه بر «سفرهاي تحصيلي» و «رشد سفرهاي تفريحي»، افزايش تعداد خودروها در شهر تهران را به عنوان عامل سوم در تشديد حجم تردد شبانه خودرو در معابر اصلي پايتخت مطرح مي‌كند و مي‌گويد: در كلان‌شهر تهران هر سال نسبت به سال قبل، بار ترافيك به اندازه افزايش حداقل 150 هزار خودرو جديد به شهر، سنگين‌تر مي‌شود كه اثر مستقيم آن بر پيكترافيك كاملا محسوس و قابل مشاهده خواهد بود.
شکل تازه ترافیک شبانه در پایتخت
به گزارش «دنياي‌اقتصاد»، ترافیک تهران شکل تازه‌ای به خود گرفته و ساعت اوج ترافیک پایتخت نسبت به سال‌های گذشته سه ساعت جابه‌جا شده است. ترافیک در ساعاتي خاص، مشکل قدیمی در پايتخت است که تاكنون نسخه‌های متفاوتی از سوي دولت يا شهرداري برای آن پیچیده شده است. اما تاکنون شاه کلیدي براي باز كردن قفل خیابان‌های شهر تهران در ساعات آغاز فعالیت‌های صبحگاهی و هنگام بازگشت شهروندان به خانه‌هایشان، طراحي نشده است. زمانی که در میان یکی از این صف‌های به هم پیوسته گرفتار می‌شویم. انگار زمان متوقف می‌شود و راه فراری نیز وجود ندارد جز آنکه آرام آرام راه باز شود تا به مقصد برسیم. با اين حال، اتفاق تازه‌ای در خیابان‌های پر ترافیک شهر تهران افتاده است و آن طولانی تر شدن زمان اوج ترافيك در بزرگراه‌ها و در نتيجه كش‌دار شدن دامنه اتلاف وقت خودروسوارها در خيابان‌ها است. اگر در گذشته ساعت 21 يعني 9شب، بزرگراه‌ها رنگ آرامش به خود می‌دید در حال حاضر تا ساعت 22 و شاید نيم ساعت بیشتر هم باید كماكان گرفتاري در ترافیک یکی از خیابان‌های اصلي شهر تهران را تحمل كرد.
اما دلیل ترافیک شبانه تهران چیست؟
در اين باره، سید جعفر تشکري‌هاشمی معاون حملونقل و ترافيك شهرداري تهران با اشاره به افزایش ترافیک شبانه پاییزی در پایتخت به «دنیای اقتصاد» می‌گوید: بیشتر ترافیک عصرگاهی که تا ساعت 22 ادامه دارد، ناشی از پایان سفرهای کاری، اداری و آغاز تفریحات شبانه شهروندان تهرانی و سفرهایی است كه برای امور غيرشغلي از جمله گردش و خريد انجام می‌شود.
معاون شهردار تهران اضافه می‌کند: متاسفانه در طول شب امکان نظارت بر رفتارهای ترافیکی کاسته می‌شود و نوع رانندگی افراد نیز با کاهش نظارت‌ها تغییر می‌کند. رانندگی برخی افراد سبب کندی ترافیک در بزرگراه‌ها و خیابان‌های تهران می‌شود.
همچنین برخی موانع ترافیکی نیز بر افزایش بار ترافیکی می‌افزایند توقف در حاشیه‌های پرخطر و افزایش حجم خودروها که بی‌توجه به قوانین ترافیکی هستند، نقش موثری در بار ترافیکی شبانگاهی تهران دارند. وی ادامه می‌دهد: باید انضباط بخشی در اولویت کار راهنمایی و رانندگی قرار گیرد. در حال حاضر پیک ترافیکی شبانگاهی بر اساس دوربین‌های موجود در سطح شهر تهران حدود ساعت 17 تا 19:30 است به جز نقاط خاص که به دلایل مختلف تراکم بار ترافیکی‌شان تا نیمه‌های شب به طول می‌انجامد سایر شبکه‌های حمل‌و‌نقلی تا 19:30 دارای تراکم خودرو هستند. معاون شهردار تهران با بیان اینکه در تابستان اوج بار ترافیکی از 17:30 تا 18:00 آغاز می‌شود می‌گوید: هم‌اكنون به دلیل کوتاه شدن روزها و تاریکی هوا، شروع پیک ترافیکی حدود نيم‌ساعت به جلو منتقل شده و زودتر شكل مي‌گيرد. تشكري هاشمی در پاسخ به پرسشی در خصوص اینکه به جز توسعه حملونقل عمومی چه راهکاری برای کاهش بار ترافیکی پایتخت وجود دارد، می‌گوید: چرا مهم‌ترین راه‌حلی که برای ساماندهی ترافیکی تهران وجود دارد را حذف می‌کنید؟ توسعه حملونقل عمومی یک راهکار اصولی است و نباید به دنبال روش‌های غیرفراگیر رفت. ما باید کاری کنیم که مردم با رغبت حملونقل عمومی را انتخاب کنند و استفاده از اتوبوس يا مترو برای آنها از استفاده خودروی شخصی شان مطلوب‌‌تر باشد و این جز با ایجاد یک شبکه حملونقل فراگیر، ارزان و باکیفیت امکان‌پذیر نیست. همچنین باید شهروندان آنقدر مسوولیت‌پذیر باشند که وظیفه خود بدانند برای کاهش مشکلات سایر شهروندان از حملونقل شخصی استفاده نکنند، اما به دلیل برخی مشکلاتی که در استفاده از حملونقل عمومی وجود دارد، ترجیح مردم نسبت به استفاده از این شبکه آن‌طور که باید نیست.
وی تاکید می‌کند: باید در تمامی معابر اصلي و پرتردد خط ویژه اختصاصی اتوبوس پیش‌بینی شود تا حملونقل عمومی، حملونقل سریعی باشد و باید با امکانات و تجهیزاتی که به این شبکه تزریق می‌شود به سمت شبانه‌روزی کردن آن برویم. معاون شهردار تهران این نکته را هم اضافه می‌کند که نظارت‌های ترافیکی نیز نباید در برخی از ساعات روز کاهش یابد.
تحليل پليس
اما اوج ترافیک شبانه تهران از زبان مسوولان راهور کمی متفاوت‌تر است. سرهنگ تیمورحسینی، رئیس پلیس راهور پایتخت نیز با بیان اینکه از ساعت 18:30 بار ترافیکی سنگین معابر شروع می‌شود و تا حدود ساعت 21:00 ادامه دارد، می‌گوید: اما در برخی از بزرگراه‌ها مانند شهید همت و معابری این‌چنینی، ساعت‌ها با بارترافیکي سنگين و آزاردهنده روبه‌رو هستیم که گاهی اوقات تا ساعات پاياني شب ادامه دارد. وی اضافه می‌کند: دلیل تغییر ساعت پیک ترافیکی در تهران، تغيير ساعت رسمی کشور و کاهش طول روز است. در گذشته و به‌خصوص نيمه اول سال اوج ترافيك از ساعت 18 شروع و تا 22 شب ادامه داشت؛ اما در زمستان به دلیل کوتاه شدن روز و سردی هوا مردم سریع‌تر به منازلشان مراجعه می‌کنند و تلاش می‌کنند حداکثر تا ساعت 20:00 در خانه‌هایشان باشند. ما نزدیک به سه ساعت تغییر پیک ترافیکی داشته‌ایم. به گفته این مقام مسوول در پلیس راهور، دلیل ترافیک روزانه، ترددهای اداری دانش آموزان است که حتی تغییر ساعت اداری نیز در آن تاثیر چندانی ندارد.
سرهنگ حسینی تاکید می‌کند: با شروع فصل سرد همیشه 25 درصد افزایش بار ترافیکی داشته‌ایم که البته هر پدیده‌ای در ترافیک تهران تاثیرگذار است؛ از جمله برف و باران، خرابی ایستگاه‌های مترو و هر اتفاق کوچک دیگری؛ به‌طور مثال چند روز پیش ایستگاه مخبرالدوله خراب شده بود و بار ترافیکی آن حتی اتوبان امام علی (ع) را نیز به حد اشباع رسانده بود.
به گفته رئیس پلیس راهور تهران، ظرفيت خيابان‌هاي شهر تهران همانند یک لیوان مالامال از آب، از حجم خودروهاي عبوري اشباع و تكميل شده است و با اضافه شدن خودروهاي جديد، همانند قطرات اضافه سرريز از ليوان پرآب، باعث مي‌شود ترافيك از يك خيابان به معابر مجاور پس بزند.
در اين ميان ازدحام مسافر در حاشیه خیابان، تصادفات و روزهاي خاص در تقويم، بر افزایش مقطعي ترافیک تهران اثر مي‌گذارد. وی برای کاهش بار ترافیکی پایتخت پیشنهاد گسترش حوزه خدمات کنترل هوشمند معابر را می‌دهد، زیرا یکی از دلایل عمده ترافیک تهران، بی‌نظمی ناشی از کاهش کنترل‌ها است. همچنین برخی از تخلفات مانند سرعت غیرمجاز، تغییر مسیرهای خودروها، تردد بین خطوط و عدم رعایت حق تقدم‌ها و نقص فنی و تردد خودروهای سنگین غیرمجاز از دیگر عوامل ترافیک پایتخت است.
به گزارش «دنیای اقتصاد»، مصرف بنزین در منطقه تهران مهر ماه امسال با 4/2 درصد افزایش نسبت به مهر ماه پارسال از 424 میلیون لیتر فراتر رفت که نشان دهنده افزایش نسبی ترافیک است.
