تصویر جدیدی از دهانه‌های برخوردی پنهان شده در زهره

زمین نیز سهم خود را از دهانه‌های برخوردی دارد که برخی از آنها بزرگ هستند، اما بر اثر قرن‌ها هوازدگی فرسایش یافته‌اند.

به نقل از یونیورس تودی، سیاره زهره که دومین سیاره نزدیک به خورشید است، فرآیندهای هوازدگی مشابهی را که ما روی زمین داریم، ندارد، اما نشانه‌هایی از دهانه‌های برخوردی در آن وجود دارد که چندان بزرگ نیستند.

گروهی از ستاره شناسان اکنون فکر می‌کنند که نمایی جدید از داغ‌ترین سیاره منظومه شمسی را به دست آورده‌اند و مکان‌های برخورد پنهان شده در آن را نشان می‌دهد.

سیاره زهره دومین سیاره نزدیک به خورشید است و در حالی که اغلب «خواهر زمین» نامیده می‌شود، واقعیت این است که این دو سیاره از بسیاری جهات از هم متفاوت‌اند. اصطلاح خواهرخواندگی از شباهت‌های آنها در اندازه و ترکیب آنان ناشی می‌شود، اما شرایط زهره بسیار خصمانه‌تر است.

دمای سطح زهره بسیار بیشتر از نقطه جوش آب است، جو متراکم آن فشاری معادل عمق هزار متری زیر آب روی زمین را به سطح آن وارد می‌کند و باران‌هایی از اسید سولفوریک روی آن می‌بارند.

با تمام این اوصاف اگر قرار بود روی سطح زهره بایستید، دهانه‌های برخوردی زیبایی را می‌دیدید که اگر از مدار زهره به سطح آن نگاه می‌کردید، به دلیل جو غلیظ و متراکم آن هیچ کدام را نمی‌دیدید. با این حال، اگر می‌توانستید از میان ابرهای مبهم آن نگاه کنید، کمبود مشخصی از حوضه‌های برخوردی بزرگتر از آنهایی که ما در ماه با آن آشنا هستیم را مشاهده می‌کردید.

اکنون گروهی از پژوهشگران از مؤسسه علوم سیاره‌ای معتقدند که معمای دهانه‌های گم شده زهره را حل کرده‌اند.

آنها با استفاده از فناوری راداری، منطقه‌ای از زهره معروف به «هاسته باد تسرا»(Haastte-baad Tessera) را نقشه‌برداری کرده‌اند که نتایج آن شگفت انگیز بود. تصور می‌شود این منطقه یکی از قدیمی‌ترین سطوح زهره است و به عنوان زمین‌های تسرایی(tessera terrain) طبقه‌بندی می‌شود.

تسرا ناحیه‌ای از سطحِ به شدت تغییر شکل یافته در زهره است که با دو یا چند عنصر تکتونیکی متقاطع، توپوگرافی بالا و متعاقباً پراکندگی راداری بالا مشخص می‌شود. تسرا اغلب قدیمی‌ترین ماده را در هر مکان معین نشان می‌دهد و در میان زمین‌های تکتونیکی تغییر شکل یافته در سطح زهره است.

این نوع ویژگی، پیچیده است و با برآمدگی‌های متقاطع و ناهموار مشخص می‌شود تا الگویی شبیه کاشی ایجاد کند که تصور می‌شود نتیجه یک لایه نازک اما قوی از مواد تشکیل شده بر روی یک لایه ضعیف است که می‌تواند مانند آب در حال جوش جریان یابد و همرفت کند.

تصاویر از منطقه مورد بحث، مجموعه‌ای از حلقه‌های متحدالمرکز را به عرض بیش از 1400 کیلومتر در پهن‌ترین مورد نشان می‌دهند. تیم تحقیقاتی می‌گوید این ویژگی نتیجه دو رویداد تاثیر متقابل است.

ویکی هانسن(Vicki Hansen) دانشمند ارشد مؤسسه علوم سیاره‌ای می‌گوید: برای تصور آن می‌توانید به سوپ نخود فکر کنید که روی آن یک لایه تشکیل شده است.

این لایه همان پوسته نازکی است که روی لایه‌ای از گدازه مذاب در زهره تشکیل شده است. زهره امروزی دارای یک پوسته بیرونی ضخیم به نام لیتوسفر است که حدود 112 کیلومتر ضخامت دارد، اما زمانی که زهره جوان‌تر بوده، تصور می‌شود ضخامت آن فقط 9 کیلومتر بوده است و اگر یک شهاب‌سنگ به زهره جوان و داغ برخورد می‌کرده، به احتمال بسیار زیاد لیتوسفر را می‌شکسته و به گدازه‌های مذاب اجازه می‌داده تا از آن تراوش کنند و در نهایت جامد شوند تا تسرایی را که امروز می‌بینیم، ایجاد کند.

با این حال، یکی از مسائل کمی گیج کننده این است که ویژگی‌هایی مانند این در بالای فلات‌های مسطح و برجسته دیده شده است که در آن سنگ کره احتمالاً بسیار ضخیم‌تر است. با این حال، محققان پاسخی برای این دارند. آنها می‌گویند: وقتی مقادیر زیادی ذوب جزئی در گوشته وجود دارد که به سطح می‌آید، چیزی که باقی می‌ماند چیزی به نام پسماند است. پسماند جامد بسیار قوی‌تر از گوشته مجاور است که ذوب نسبی را تجربه نکرده است.

آنچه ممکن است تعجب آور باشد این است که پسماند جامد نیز چگالی کمتری نسبت به تمام گوشته‌های اطراف آن دارد. بنابراین قوی‌تر است، اما همچنان شناور است. بدین ترتیب شما اساساً یک تشک بادی دارید که در گوشته زیر حوضچه گدازه‌ای شما نشسته است و این تشک فقط بلند می‌شود و آن سطح تسرایی را بالا می‌برد.

به نظر می‌رسد ویژگی‌هایی که حالا هویدا شده نشان می‌دهد که دو رویداد برخوردی یکی پس از دیگری اتفاق افتاده است که اولی باعث ایجاد گدازه و دومی ساختاری حلقه‌ای را ایجاد کرده است که امروزه دیده می‌شود.