جغرافیای اقتصادی ریزتراشه‌ها و حساسیت بالای تولید ریزتراشه‌ها نسبت به شرایط ژئوپلیتیکی
در حالی که بخش عمده تولید ریزتراشه‌ها در آسیا انجام می‌شود، ایالات متحده و اروپا در تلاشند تا با سرمایه‌گذاری‌های جدید، نقش خود را در این صنعت تقویت کنند؛ ولی از سوی دیگر زنجیره تأمین جهانی ریزتراشه‌ها به شدت به شرایط ژئوپلیتیکی حساس است و هر گونه تغییر در این شرایط می‌تواند تأثیرات گسترده‌ای بر اقتصاد جهانی داشته باشد.
به گزارش دنده6 بر اساس اینفوگرافی تولید ریزتراشه در جهان تهیه شده از سوی برنامه ملی میکروالکترونیک معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان ریاست جمهوری، ریزتراشه‌ها به عنوان یکی از حیاتی‌ترین اجزای فناوری مدرن، نقش کلیدی در اقتصاد جهانی ایفا می‌کنند. این قطعات کوچک که برای تولید دستگاه‌های الکترونیکی مختلف از جمله کامپیوترها، تلفن‌های هوشمند، خودروها و تجهیزات پزشکی ضروری هستند، به شدت به توزیع جغرافیایی خاصی از منابع، تخصص‌ها و بازارها وابسته‌اند.
تمرکز تولید در آسیا
بیشتر تولید ریزتراشه‌ها در آسیا متمرکز است، به‌ویژه در کشورهایی مانند تایوان، کره جنوبی، ژاپن و چین. تایوان با شرکت‌های بزرگی مانند TSMC (شرکت تولید نیمه‌رسانای تایوان) به عنوان پیشرو در تولید ریزتراشه‌های پیشرفته شناخته می‌شود. این شرکت‌ها با برخورداری از فناوری‌های پیشرفته و شبکه‌های گسترده تأمین مواد اولیه، بخش عمده‌ای از تولید جهانی را در اختیار دارند.
کره جنوبی نیز با شرکت‌هایی مانند سامسونگ و SK Hynix نقش برجسته‌ای در تولید حافظه‌های فلش و ریزتراشه‌های DRAM ایفا می‌کند.
در حالی که بخش عمده تولید در آسیا انجام می‌شود، طراحی و نوآوری در ریزتراشه‌ها به طور عمده در ایالات متحده صورت می‌گیرد. شرکت‌های آمریکایی مانند اینتل، AMD و انویدیا در حوزه طراحی تراشه‌های پیشرفته و توسعه فناوری‌های نوین مانند هوش مصنوعی، پردازش گرافیکی و محاسبات ابری پیشرو هستند.
ایالات متحده با توجه به زیرساخت‌های تحقیقاتی قوی و دسترسی به نیروی کار ماهر، مرکز اصلی نوآوری در این صنعت است.
وابستگی به زنجیره تأمین جهانی
تولید ریزتراشه‌ها به زنجیره تأمین پیچیده‌ای وابسته است که شامل تأمین مواد اولیه مانند سیلیکون، تولید قطعات و مونتاژ نهایی می‌شود. این زنجیره تأمین جهانی به شدت حساس به تغییرات سیاسی، اقتصادی و زیست‌محیطی است. برای مثال، جنگ تجاری میان ایالات متحده و چین باعث ایجاد اختلالات جدی در تأمین مواد اولیه و تجهیزات تولیدی شد که به نوبه خود قیمت‌ها را افزایش و عرضه جهانی را کاهش داد.
تأثیرات جغرافیای اقتصادی بر بازارهای جهانی
جغرافیای اقتصادی ریزتراشه‌ها تأثیر مستقیمی بر بازارهای جهانی دارد. در دوره‌هایی که تولید به دلیل مسائل ژئوپلیتیکی، بلایای طبیعی یا بحران‌های بهداشتی مختل می‌شود، قیمت ریزتراشه‌ها افزایش می‌یابد و این امر تأثیرات گسترده‌ای بر صنایع وابسته دارد. برای مثال، کمبود ریزتراشه‌ها در سال‌های اخیر به دلیل همه‌گیری کووید-۱۹ منجر به کاهش تولید در صنایع خودروسازی و الکترونیک شد.
با توجه به اهمیت استراتژیک ریزتراشه‌ها، بسیاری از کشورها تلاش دارند وابستگی خود را به واردات کاهش دهند و ظرفیت تولید داخلی خود را افزایش دهند. ایالات متحده و اتحادیه اروپا برنامه‌هایی را برای سرمایه‌گذاری در فناوری‌های نیمه‌رسانا و توسعه کارخانه‌های تولید ریزتراشه دارند تا از وابستگی به تولیدکنندگان آسیایی بکاهند. این تلاش‌ها به منظور کاهش ریسک‌های ژئوپلیتیکی و افزایش امنیت اقتصادی صورت می‌گیرد.
جغرافیای اقتصادی ریزتراشه‌ها نشان‌دهنده توزیع نامتوازن تولید و نوآوری در این صنعت است. در حالی که آسیا به عنوان مرکز اصلی تولید شناخته می‌شود، ایالات متحده و اروپا در تلاشند تا با سرمایه‌گذاری‌های جدید، نقش خود را در این صنعت تقویت کنند.
زنجیره تأمین جهانی ریزتراشه‌ها به شدت به شرایط ژئوپلیتیکی حساس است و هر گونه تغییر در این شرایط می‌تواند تأثیرات گسترده‌ای بر اقتصاد جهانی داشته باشد. بنابراین، کشورها و شرکت‌ها باید به دقت این تحولات را دنبال کنند تا بتوانند خود را برای مواجهه با چالش‌های آینده آماده کنند.