خودروسازان ایرانی در بازار الجزایر چه می کنند؟
خبرگزاری شبستان:بعد از تاسیس پنجمین خط تولید سایپا در الجزایر حال نوبت ایران خودرو است تا با توجه به نیاز بازار الجزایر به ۴۰۰ هزار خودرو در سال به فکر گرفتن سهمی از بازار این کشور باشد.

خبرگزاری شبستان – گروه سیاسی: خودروسازان ایران چندی است که توجه ویژه ای به بازارهای خارجی جدا از بازار داخلی دارند و بر اساس بررسی هایی که انجام داده اند بدنبال سرمایه گذاری در کشور الجزایر هستند چرا که بر اساس برآوردها این کشور نیازمند 400 هزار خودرو در سال است و این نیاز بهترین فرصت را برای شرکت های خودروسازی ایران برای سرمایه گذاری فراهم کرده است.

بنابراین گزارش، باشگاه خبرنگاران جوان به نقل از سعید تفضلی، معاون صادرات ایران خودرو در مراسم امضای قرارداد این شرکت با شرکت خصوصی خودرو سازی الجزایر به اسمfamoval  گزارش داده است که: “در این قرار داد طبق فاز بندی صورت گرفته در ابتدا تجهیزات جانبی 10 تا 30 قلم ( صندلی و چراغ و تجهیزات خودرو) ارسال خواهد شد. همچنین سایت مجزایی درالجزایر توسط شرکت ایران خودرو به صورت تولید بدنه خودرو تا 7 تا 9 ماه آینده نصب و راه اندازی می‌شود براساس بندهای قرار داد ذکر شده از سال 2017 ورود خودرو مونتاژ شده به کشور الجزایر ممنوع است.

شرکت خودور سازی خصوصی الجزایر می‌خواهد شرایط را برای ایجاد فضای رقباتی بین خودروهای ایرانی و اروپایی در الجزایر فراهم کند. شرکت ایران خودرو در این قرار داد به هیچ‌وجه سرمایه گذاری انجام نداده و تمام سرمایه گذاری برای ایجاد خط تولید، آموزش دانش فنی و بخش های فنی و خرید و غیره به عهده خود شرکت famovalاست. محصولات تولیدی شرکت الجزایری ازplat form  خانواده سمند، سورن، دنا  و رانا و پی کاپ اریسان با برند خود ایران خودرو است و تا پایان سالجاری قرار است1500  دستگاه از همین خودرو همچنین 15هزار دستگاه نیز درطی سال 2016 صادر خواهد شد. با توجه به اینکه نیاز بازار الجزایر 400هزار خودرو در سال است به همین ایران‌خودرو در تلاش است که سهم زیادی از بازار را به خود اختصاص دهد همچین این شرکت در نظر دارد بعد از الجزایر به بازار تونس و قزاقستان وارد شود.”

این گزارش می افزاید: پنجمین خط تولید خارجی سایپا طبق مذاکرات انجام شده، قرار است در الجزایر فعال شود که برای این کار 20 میلیون دلار سرمایه‌گذاری پیش‌بینی شده که 25 درصد آن توسط سایپا و 75 درصد بقیه نیز از سوی الجزایر تأمین خواهد شد. براساس قرارداد امضا شده میان ایران و الجزایر شرکتی به نام «سایپا الجزایر» تاسیس می شود و خط تولید آن تا سال 2016 با ظرفیت 20 هزار دستگاه در سال راه اندازی خواهد شد. مشارکت و سرمایه گذاری سایپا در قالب انتقال تکنولوژی، دانش فنی، خدمات فنی مهندسی و تجهیزات ساختنی خواهد بود. برآورد شده است که این سایت در شهر ستیف (شهری در 270 کیلومتری غرب الجزیره پایتخت الجزایر) در زمینی به مساحت 20 هکتار ایجاد شود. در فاز نخست، سایت مونتاژ و تولید خودرو را ایجاد می شود و در قالب این همکاری مشترک، خط تولید تا سال 2016 با ظرفیت 20 هزار دستگاه در سال راه اندازی خواهد شد. در فاز نخست، محصولات سایپا 132، سایپا 111، سایپا 151 (وانت) «تیبا صندوق دار» و «تیبا هاچ بک» در الجزایر تولید خواهد شد و به موازات آن، خط تولید زنجیره تامین قطعات نیز در الجزایر ایجاد خواهد شد. سطح قیمتی در نظر گرفته شده برای محصولات تولیدی در الجزایر (بدون آپشن و بیمه) بین 6 هزار و500 تا هشت هزار دلار پیش بینی شده است.

توليد 5 محصول سایپا در الجزایر؛ تکرارتجربهتلخ گذشته کمی آنطرف تر خبرگزاری ميزان­ درست در روزهایی که خودروسازان کشور با بحران مالی و نبود اقبال در فروش محصولات خود مواجه هستند، خبری به گوش میرسد؛ خبری که مخابره آن خطر تشدید بحران مالی در شرکتهای خودروساز و شکست در سرمایهگذاریهای خارجی این بخش از صنعت را یادآوری میکند.

به گزارش خبرنگار اقتصادی خبرگزاری ميزان، گروه خودروسازی سایپا قصد توليد پنج محصول خود در الجزایر را دارد. مهدی جمالی، مدیرعامل گروه خودروسازی سایپا در این زمينه گفته است: «براساس قرارداد منعقد شده از اواسط سال 2016، پنج نوع محصول گروه سایپا در کشورالجزایر توليد خواهد شد. براساس این قرارداد که با یک شرکت الجزایری به امضا رسيده است، توليد پنج نوع محصولات گروه خودروسازی سایپا شامل اس 100، تيبای 1 و 2، ساینا و پراید در الجزایر از ميانه سال 2016 آغاز میشود.» در سالهای نهچندان دور، دو غول خودروسازی بزرگ کشور را وسوسه صادرات و البته اجبار دولتیها به راهاندازی سایت توليد در کشورهای دیگر تحریک کرد. وسوسهای که گوشت تن خودروسازان را آب کرد و جيبشان را خالی. بعد از گذشت چند سال با تغيير دولت و عدم موفقيت صنعت خودروی ایران در توليد و صادرات محصولات در کشورهایی نظير ونزوئلا، بلاروس، سنگال و سوریه صورت گرفته بود، مدیران وقت خودروسازیها از اجباری بودن این سرمایهگذاریها خبر دادند.

حالا در همين روزها، مدیرعامل سایپا که با توجه به سبقه کاریاش انتظار میرفت دقت بيشتری در مطالعه بازار هدف و سرمایهگذاریهای اینچنينی داشته باشد خبر از احداث توليد مشترک در کشوری دیگر میدهد. نخستين نکتهای که پس از شنيدن این خبر قابل تأمل است؛ ترس از تکرار تجربه تلخ سالهای نهچندان دور صنعت خودرو در همان قاره است. زمانی که خودروسازان بر خود غره شدند و برای توسعه روابط بينالملل و همکاریهای اقتصادی در آن منطقه اقدام به راهاندازی خط توليد در سنگال کردند و خيلی زود متوجه اشتباه خود شدند زیرا بابریدن روبان افتتاح و راهاندازی سرد کارخانه، برق پایتخت سنگال قطع شد و به گفته محمدرضا نعمت زاده، وزیر صنعت، معدن و تجارت، سرمایهگذاری 100 ميليون دلاری همانطور متوقف ماند.

علی علمی، معاون صادرات و امور بينالملل ایران خودرو یکسال پيش در گفتوگو با «فرصت امروز»  سرمایهگذاری در سنگال را یک اشتباه خواند و درباره آن توضيح داد: «سرمایهگذاری در سنگال از ابتدا اشتباه انجام شده است. موانعی در راهاندازی این سایت وجود داشت که این موانع از ابتدا قابل پيشبينی بودهاند. کشوری که برق ندارد، ما در آن کارخانه خودروسازی راه اندازی کرده ایم. هنگام راه اندازی کارخانه برای آزمایش بدون بار دستگاهها، برق شهر مجاور و نصف پایتخت قطع شده است. این موارد از ابتدا قابل پيشبينی بودهاند. همچنين موضوع اندازه بازار مورد توجه قرار نگرفته است. اندازه بازار سنگال هم اكنون برای خودروی نو، 7 هزار دستگاه است. این در حالی است که ظرفيت کارخانه راهاندازی شده در یک شيفت توليد 10 هزار خودرو است.» سایتهای اینچنين در کشورهایی نظير سنگال و ونزوئلا، قرار بود خطهای توليد مشترک دو خودروسازی ایران خودرو و سایپا را رونق بخشند اما هنوز با گذشت سالها نهتنها خبری از توليد محصول در این کشورها نيست، بلکه فقط سرمایه این دو خودروساز را به هدر دادهاند.

خدا کند دوباره برق نرود

بعد از یکسال از اقرارهای آشکار و نهان توسط متوليان صنعت خودرو، از وزیر صنعت گرفته تا مدیران این شرکتها، خبر توليد پنج محصول سایپا کمی آن طرفتر از محل وقوع اشتباهی که 100 ميليون دلار سرمایه را به باد داد؛ به گوش میرسد. خدا کند که دوباره برق نرود و کفگير سایپا با چهار هزار ميليارد زیان انباشته، کف دیگ را خط نيندازد. خط توليد در کشورهای دیگر در نخستين گام نيازمند مطالعه بازار است، موضوعی که سرمایهگذاران خارجی بيشترین زمان را صرف آن میکنند و حتی شرکایی که در دوره تحریمها از ایران رفتهاند و سبقه حضور در بازار ایران را دارند، برای بازگشت به همين بازار دستکم دو سالی است که مشغول مطالعه هستند. بهرام شهریاری، کارشناس صنعت خودرو درباره مواردی که باید در سرمایهگذاریهای اینچنين رعایت شود، به «فرصت امروز» میگوید: «مهمترین موضوعی که باید در نظر گرفته شود شناخت رقبا در بازار هدف است. آیا شرکت سایپا با این خودروهای قدیمی میتواند در الجزایر رقابت کرده و عرض اندام کند. در گذشته در احداث سایتها، مهمترین موضوع این بود که سرمایهگذاریهای صورت گرفته با استفاده از سرمایه در گردش شرکتها بود و همين موضوع یکی از دلایل عدم گردش نقدینگی در صنعت خودرو شد.»

او میافزاید: «قبل از انجام سرمایهگذاری اصولاً کالا به بازار صادر میشود که استقبال بازار سنجيده شود، چگونه است که وقتی قرار است سرمایهگذاران خارجی در صنعت خودروی ایران سرمایهگذاری کنند ابتدا از واردات استفاده میشود، حالا چرا برای شروع سرمایهگذاری سایپا در الجزایر ابتدا مسير از صادرات آغاز نشده است؟ نکته دیگر مشخص شدن حجم سرمایهگذاری طرف مقابل است، درباره سایر سایتها هيچ سرمایهگذاری از طرف کشورهای شریک به غيراز در اختيار دادن زمين، صورت نگرفت. به اعتقاد من این اقدام تجربه مجدد یک تجربه غلط است.» تسویه بدهیها یا سرمایهگذاری خارجی؟داشتن مزیت صادراتی و توان رقابتی، صرفه اقتصادی و توليد در مقياس اقتصادی با بازدهی مثبت و مطالعه دقيق و کارشناسی زیرساختها و توانمندیهای بازار هدف، از جمله مواردی است که پيش از انجام یک سرمایهگذاری خارجی باید صورت بگيرد. تاکنون هيچ خبری از اعزام هيأت کارشناسی سایپا برای بررسی این موارد حداقل رسانهای نشده است.

موضوع دیگر این است که مهدی جمالی شش ماه است که سکان هدایت سایپا را به دست گرفته و این زمان برای انجام همه این موارد کافی نيست.شهریاری در اینباره بيان میکند: «شش ماه برای مطالعه یک بازار با حجم سرمایهگذاری بالا کافی نيست. البته که آقای جمالی میتواند ادعا کند این پروژه پيش از حضور او کليد خورده است اما پرسش مهمتری که باید به آن پاسخ دهد این است که آیا این سياست درست است؟ آیا الان که سایپا به قطعهسازان بدهکار است، حق دارد سرمایهگذاری خارجی انجام دهد؟»هزارها ابهام در انجام این سرمایهگذاری با توجه به شرایط شرکت خودروسازی سایپا وجود دارد که باید قبل از انجام این سرمایهگذاری به آن پاسخ داده شود. تاکنون فقط اعلام خبر سرمایهگذاری اینچنينی در چند کشور آنسوتر از سنگال فقط تکرار یک تجربه تلخ خواهد بود و بس.

کانال خبری دنده 6 بر روی تلگرام