سنسور اکسیژن خودرو که با عنوان سنسور O2 نیز شناخته می‌شود، یکی از اجزای مهم سیستم تزریق سوخت موتور خودرو است. این قطعه عمدتاً در خودروهای دارای موتور بنزینی با سیستم تزریق الکترونیکی سوخت مورد استفاده قرار می‌گیرد.

موتور خودرو برای عملکرد صحیح خود اطلاعات گوناگونی را از سنسورها یا حسگرهای گوناگون می‌گیرد و یکی از این سنسورها با نام سنسور اکسیژن شناخته می‌شود. در جدیدترین مقاله آموزشی پدال می‌خواهیم به نقش این قطعه در خودرو، علائم خرابی و روش‌های حل آن بپردازیم پس همراه ما باشید.

سنسور اکسیژن چیست؟

این سنسور در لوله خروجی از محفظه سوخت در موتور نصب شده و غلظت اکسیژن در دودهای خروجی از موتور را اندازه‌گیری می‌کند. این اطلاعات به کامپیوتر موتور (ECU) ارسال شده که با استفاده از آن‌ها می‌تواند مقدار مناسبی از سوخت را تزریق کرده و عملکرد موتور را بهینه کند. با توجه به اینکه غلظت اکسیژن در دودهای خروجی موتور وابسته به میزان سوخت مصرفی است، سنسور اکسیژن به عنوان یک عامل کنترلی برای میزان مصرف سوخت و کاهش آلاینده‌های هوا تلقی می‌شود.

سنسور اکسیژن به شکل یک سنسور الکتروشیمیایی طراحی شده است که با اعمال ولتاژ الکتریکی برای ایجاد جریان الکتریکی مناسب به کار می‌رود. این جریان الکتریکی با توجه به غلظت اکسیژن موجود در دودهای خروجی از موتور تغییر می‌کند. با توجه به نوع سنسور اکسیژن (تک نقطه‌ای یا دونقطه‌ای)، حساسیت و عملکرد آن متفاوت است. سنسور اکسیژن تک نقطه‌ای فقط یک سیگنال خروجی تولید می‌کند و سنسور اکسیژن دونقطه‌ای دارای دو سیگنال خروجی است. بعد از تولید سیگنال خروجی، این اطلاعات به یک واحد کنترل (ECU) ارسال می‌شود. در این مرحله، ECU با استفاده از الگوریتم‌های خود، میزان سوخت مصرفی را تنظیم کرده و همچنین می‌تواند نشان‌دهنده‌هایی مانند چک موتور را فعال یا غیرفعال کند. درصورتی‌که سنسور اکسیژن درست‌ کار نکند، می‌تواند مشکلاتی مانند افزایش مصرف سوخت، کاهش قدرت موتور، افزایش آلاینده‌های هوا و حتی خرابی موتور را ایجاد کند؛ بنابراین، تعمیر یا تعویض سنسور اکسیژن در صورت بروز مشکلات بسیار حائز اهمیت است.

تعداد سنسور اکسیژن در خودرو

تعداد سنسور اکسیژن موجود در یک خودرو بستگی به نوع و حجم و دیگر مشخصات موتور آن دارد. خودروهایی با موتورهای کوچک یا متوسط معمولاً فقط یک سنسور اکسیژن دارند، اما خودروهای دارای موتور بزرگ‌تر ممکن است دارای دو یا چندین سنسور اکسیژن باشند. به عنوان مثال، خودروهایی با موتورهای ۴ و ۶ سیلندر معمولاً یک سنسور اکسیژن دارند، درحالی‌که خودروهای دارای موتورهای ۸ سیلندر یا بزرگ‌تر ممکن است دارای دو یا چندین سنسور اکسیژن باشند. لازم به ذکر است که تعداد سنسورهای اکسیژن در یک خودرو به دلیل داشتن موتورهای هیبریدی و الکتریکی نیز ممکن است متغیر باشد.

زمان تعویض سنسور اکسیژن خودرو

تعویض سنسور اکسیژن در خودرو به‌صورت منظم و هنگامی‌که موردنیاز است، باید انجام شود. گرچه هیچ زمانی دقیق و مشخصی برای تعویض سنسور اکسیژن وجود ندارد، اما علائم مشکلات سنسور اکسیژن می‌تواند نشان دهنده نیاز به تعویض آن باشد. بعضی از علائم دیده شده در صورت نیاز به تعویض سنسور اکسیژن عبارت‌اند از:

کاهش قدرت موتور

افزایش آلاینده‌های هوا

تولید دود و گاز خروجی بیش از حد

راندن نامنظم موتور

روشن شدن چراغ چک موتور

به عنوان یک روش پیشگیرانه، برخی تولیدکنندگان خودرو پیشنهاد می‌کنند که سنسور اکسیژن را به‌طور منظم بین ۶۰،۰۰۰ تا ۹۰،۰۰۰ کیلومتر تعویض کنید؛ اما نیاز به تعویض سنسور اکسیژن با توجه به شرایط و میزان استفاده خودرو ممکن است متفاوت باشد. درهرصورت، در صورت بروز علائم مشکلات فوق، بهتر است به زودی به فکر تعوض سنسور اکسیژن خودرو باشید.

علائم خرابی سنسور اکسیژن

این علائم می‌تواند شامل موارد زیر باشد:

افزایش مصرف سوخت: سنسور اکسیژن به کنترل میزان سوخت مصرفی موتور کمک می‌کند. در صورت خرابی یا نامنظم بودن سنسور اکسیژن، میزان سوخت موردنیاز به‌صورت نامنظم و بیش از حد مصرف می‌شود.

کاهش قدرت موتور: سنسور اکسیژن موجود در دودهای خروجی موتور، کنترل تزریق سوخت را بهینه می‌کند و در صورت خرابی، عملکرد موتور کاهش می‌یابد.

افزایش آلاینده‌های هوا: در صورت خرابی سنسور اکسیژن، میزان آلاینده‌های هوا افزایش می‌یابد. این مشکل می‌تواند باعث عدم پاس کردن تست های مربوط به دریافت معاینه فنی خودرو شود.

تولید دود و گاز خروجی بیش از حد: در صورت خرابی سنسور اکسیژن، مقدار مناسبی از سوخت به موتور تزریق نمی‌شود و باعث تولید دود و گاز خروجی بیش از حد می‌شود.

کارکرد نامنظم موتور: در صورت خرابی یا معیوب بودن سنسور اکسیژن، موتور به‌صورت نامنظم کار می‌کند که این امر باعث افزایش هزینه‌های مصرف سوخت و خرابی سایر قطعات موتور می‌شود.

روشن شدن چراغ چک موتور: در صورت خرابی سنسور اکسیژن، دستگاه کامپیوتری خودرو نمی‌تواند مقدار مناسبی از سوخت را تزریق کند لذا چراغ چک موتور روشن خواهد شد. اگر شما هر یک از علائم فوق را مشاهده کردید، بهتر است به یک تکنسین خودرو معتبر رجوع کنید.

علت خرابی سنسور اکسیژن

علت خرابی سنسور اکسیژن خودرو ممکن است به دلایل مختلفی باشد، از جمله:

آلودگی: یکی از اصلی‌ترین علل خرابی سنسور اکسیژن، آلودگی آن است. آلودگی می‌تواند از روغن‌موتور، آب، گاز‌های سوخت ناخالص و ذرات جامد باشد که به خروجی موتور وارد می‌شوند.

خرابی سیم‌های برق: در برخی موارد، سیم‌های برقی که به سنسور اکسیژن متصل می‌شوند، معیوب هستند و ممکن است خراب شوند.

خرابی ECU :ECU چیپ برنامه‌ریزی شده‌ای است که وظیفه کنترل تزریق سوخت به موتور و تنظیم عملکرد سنسور اکسیژن را برعهده دارد. در صورت خرابی ECU ممکن است سنسور اکسیژن هم خراب شود.

راندن خودرو با سوخت دارای ناخالصی: راندن با سوخت ناقص می‌تواند سبب آلودگی و خرابی سنسور اکسیژن شود.

خرابی خود سنسور: در برخی موارد، ممکن است خود سنسور اکسیژن خراب شده باشد به دلیل عیب دستگاه یا به دلیل سایر مشکلات. تعمیر یا تعویض سنسور اکسیژن بستگی به علت خرابی و میزان خرابی آن دارد. درصورتی‌که علت خرابی قابل تعمیر باشد، تعمیر سنسور اکسیژن انجام خواهد شد. درصورتی‌که سنسور اکسیژن جایگزین باید شود، بهتر است از سنسور اصلی و با کیفیت استفاده شود.

قیمت سنسور اکسیژن پژو ۴۰۵

قیمت سنسور اکسیژن پژو ۴۰۵ به مدل و سال تولید خودرو بستگی دارد، همچنین قیمت‌ها در نقاط فروش مختلف نیز ممکن است متفاوت باشد. بااین‌حال، برای اطلاعات بیشتر می‌توانید به فروشگاه‌های قطعات خودرو، کارشناسان خودرو یا سایت‌های مربوط به خرید قطعات خودرو مراجعه کنید. به‌طورکلی، قیمت سنسور اکسیژن پژو ۴۰۵ در بازار بین ۵۰۰ هزار تا ۱ میلیون تومان است. توصیه می‌شود که برای تهیه سنسور اکسیژن، از قطعات اصلی و با کیفیت و همچنین در فروشگاه‌های معتبر خرید کنید.

حذف سنسور اکسیژن خودرو چه معایبی دارد؟

حذف یا غیرفعال کردن سنسور اکسیژن در خودرو، باعث افزایش آلاینده‌های زیست محیطی و کاهش کارایی موتور خودرو می‌شود؛ بنابراین توصیه نمی‌شود که سنسور اکسیژن را حذف یا غیرفعال کنید. معایب حذف سنسور اکسیژن عبارت است از:

افزایش مصرف سوخت: سنسور اکسیژن به کنترل میزان سوخت مصرفی موتور کمک می‌کند. درصورتی‌که سنسور اکسیژن حذف شود، میزان سوخت مصرفی خودرو افزایش پیدا می‌کند.

کاهش قدرت و کارایی موتور: حذف سنسور اکسیژن می‌تواند باعث کاهش عملکرد موتور و کاهش قدرت آن شود.

افزایش آلاینده‌های هوا: حذف سنسور اکسیژن می‌تواند باعث افزایش آلاینده‌های هوا شود و به‌طورکلی به منظور حفظ محیط‌زیست توصیه نمی‌شود.

جریمه: در برخی کشورها از جمله کشور ما، حذف یا غیرفعال کردن سنسور اکسیژن با جریمه همراه است. به علاوه، حذف سنسور اکسیژن امری غیرقانونی است و باعث خرابی قطعات دیگر موتور نیز می‌شود؛ توصیه می‌شود که هرگز سنسور اکسیژن را حذف یا غیرفعال نکنید و در صورت خرابی، به تعمیر یا تعویض آن فکر کنید.