براساس مجموعه‌ای از داده‌ها، چیزی که برای مدت طولانی اجتناب ناپذیر به نظر می‌رسید اخیرا محقق شده‌است:« چین به عنوان بزرگترین صادرکننده خودرو در جهان تایید شد.» یکی از شرکت‌های تولیدکننده خودرو در چین با نزدیک شدن به پایان سال ۲۰۲۳ تبدیل به بزرگترین تولیدکننده خودروهای الکتریکی شد و فروش سالانه آن در خارج از کشور ۳۳۴ درصد افزایش یافت.
به گزارش دنده6 ، فولاد قطعا در اقتصاد جهانی یکی از مولفه‌های قدرت در قراردادهای تجاری است؛ صنعت خودروی چین نیز مقدار زیادی فولاد وارد می‌کند. از ۳۲ کشوری که زنجیره فولاد را تشکیل می‌دهند، تقریباً نیمی از آنها به چین به عنوان مقصد برتر متصل هستند. یکی از بخش‌های اصلی خودرو اما لاستیک است که تقاضای مرتبط با گسترش تولید خودرو در چین اخیراً به افزایش قیمت این کالا به بالاترین سطح سه سال اخیر کمک کرده‌است. بزرگترین صادرکنندگان آن، مانند تایلند و اندونزی، فهرستی از واردکنندگان برتر لاستیک دارند که چین اصلی‌ترین آنها است.
تاریخچه صنعت خودروسازی در چین
صنعت خودروسازی چین در ۱۹۵۰ میلادی شکل گرفت، زمانی که چین با کمک اتحاد جماهیر شوروی و به‌لطف اصلاحات گسترده دنگ شیائوپینگ، رهبر حزب کمونیست در اقتصاد و صنعت چین، در طول سه دهه روند صعودی به خود گرفت و در ۱۹۹۰ به شکوفایی رسید. تولید سالانه‌ی خودرو در چین برای نخستین‌بار در سال ۱۹۹۲ از مرز یک میلیون دستگاه گذشت؛ اما ۲۱ سال بعد، در سال ۲۰۲۳ شاهد بودیم که چینی‌ها به تنهایی ۵.۲۲ میلیون دستگاه خودرو صادر کردند.
شرط جالب چینی‌ها برای سرمایه‌گذاران خارجی
یکی از اصلی‌ترین عواملی که موفقیت چین را توضیح می‌دهد، سرمایه‌گذاری مستقیم کشورهای خارجی در این کشور است. سرمایه‌گذاری خارجی در چین در اندازه بازار، هزینه‌های نیروی کار و کیفیت زیرساخت‌ها موثر بود. سرمایه گذاری مستقیم خارجی به افزایش سرمایه گذاری و رشد بهره‌وری در چین کمک کرد و باعث ایجاد شغل و شکل‌گیری بخش صادرات پویا شد.
چینی‌ها برای استقرار خودروسازان برتر دنیا در کشورشان که به‌لطف بازار مصرف گسترده، نیروی کار ارزان و هزینه‌ی تولید پایین به یکی از بهترین زیرساخت‌ها برای صنعت خودرو تبدیل شده بود، شرط جذابی را مطرح کرده‌اند؛ هر خودروسازی که خواهان سرمایه‌گذاری در چین است باید با یک خودروساز چینی شریک شود تا طرفین معامله از بستر صنعتی شکل‌گرفته به بهترین شکل ممکن استفاده کنند.
سیاست جذاب چینی‌ها باعث تولد خودروسازان متعددی شد که بسیاری از آنها صاحب‌سبک به نظر می‌رسند. خودروسازی FAW که زیرمجموعه‌های متعددی دارد از دل سرمایه‌گذاری فولکس‌واگن در چین به یکی از چهار خودروساز برتر این کشور تبدیل شد و شرکت SAIC نیز با رشد زیرمجموعه‌های جنرال‌موتورز در چین به شهرتی باورنکردنی دست پیدا کرد. برند برلیانس که خودروهای آن را در بازار ایران هم مشاهده کرده‌ایم، نشأت‌گرفته از سرمایه‌گذاری گسترده بی‌ام‌و در چین بوده است.
بی‌وای‌دی، جیلی، چانگان، چری و دانگ‌فنگ از جمله مهم‌ترین و شناخته‌شده‌ترین خودروسازان چینی هستند. اگرچه صنعت خودروسازی در چین هنوز رنگ و بوی دولتی دارد و بسیاری از هلدینگ‌های غول‌پیکر صاحبان اصلی خودروسازان شناخته‌شده چینی هستند، واقعیت این است که رویکرد دولتی هم نتوانسته مانع رؤیاپردازی‌های شرکت‌های چینی باشد.
۲۰۲۳، سال سرنوشت‌ساز صنعت خودروسازی چین
سال ۲۰۲۳ یک لحظه مهم در تکامل صنعت خودرو چین بود. این صنعت به تولید ۳۰.۱۶ میلیون دستگاه و فروش ۳۰.۰۹ میلیون دستگاه دست یافت که نشان دهنده نرخ رشد سالانه ۱۱.۶ درصد و ۱۲ درصد است.
ریشه دوانی خودروسازی چین در کشورهای همسایه
ژاپنی‌ها اما در شکل‌گیری سیاست‌گذاری چین برای توسعه صنعت خودروسازی این کشور، بی‌تاثیر نبوده‌اند. ژاپنی‌ها در دهه ۱۹۹۰ میلادی و اوایل قرن بستم خطوط تولید خود را به کشورهای گوناگونی در سارسر جهان منتقل کردند و تلاش کردند تا بازارهای بزرگی برای محصولات خود پیدا کنند؛ ایده‌ای که بی‌شباهت با سیاست‌های خودروسازان چینی نیست.
بی‌وای‌دی نمونه‌ی بارزی از تلاش چینی‌ها برای موفقیت بیشتر است. این خودروساز برای ساخت کارخانه‌های بیشتری در خارج از چین از جمله یک کارخانه‌ی ۶۰۰ میلیون دلاری در برزیل و دیگری در مجارستان برنامه‌ریزی می‌کند. ام‌جی و چری نیز علاقه‌مند هستند که کارخانه‌ای برای مونتاژ خودروهایشان در مکزیک تأسیس کنند. درعین‌حال، چری سعی دارد که با موفقیت زیرمجموعه‌های شناخته‌شده‌اش یعنی اومودا، جیکو، جتور و اکسید در اروپا، به تأسیس کارخانه‌ی تولید خودرو در قاره‌ی همیشه‌سبز نزدیک شود.
چری با اومودا ۵ [که در ایران با نام فونیکس اف‌ایکس شناخته می‌شود] وارد بازار استرالیا شده و امیدوار است که در بازار پویای این کشور هم فرصت‌های متعددی داشته باشد. فونیکس اف‌ایکس اخیرا در بازار بریتانیا هم عرضه شده؛ اما آن‌چه چینی‌ها در حال مقدمه‌سازی‌اش در کشورهای گوناگون هستند، به‌لطف ارتباطات عمیق میان ایران و چین همین‌حالا در ایران ریشه دوانده است. محصولات چری در ایران با نمایندگی مدیران خودرو تحت برندهای «ام‌وی‌ام»، «فونیکس» و «اکستریم» با رده‌های قیمتی مختلف مونتاژ و عرضه می‌شوند.
