داستان ساخت اولین شاسی‌بلند تویوتا

به گزارش دنده 6 – اگر می‌خواهید یاد بگیرید که چگونه در مواجهه با سختی‌ها دوباره روی پاهای خود بایستید، به تاریخ ژاپن در اواخر دههٔ ۴۰ و اوایل دههٔ ۵۰ میلادی نگاه کنید. جامعهٔ این کشور در آن دوران چنان عمیق ویران شده بود که به معنای واقعی کلمه باید از پایه بازسازی می‌شد و این بسیار فراتر از بازسازی زیرساخت‌ها و تلفات ناشی از جنگ جهانی دوم بود. پس از چندین دهه سلطهٔ یک حکومت تمامیت‌خواه، مردم ژاپن باید طرز فکر خود را در مورد خودشان و جایگاهشان در جهان کاملاً تغییر می‌دادند. این شاهکار بزرگی بود که هویت ژاپن را از نو ساخت و کمک کرد این کشور به جایگاهی پیشرو در خودروسازی دست پیدا کند.

کامیون تویوتا SB
یکی از محصولات این معجزهٔ اقتصادی ژاپن، خودرویی بود که نهایتاً لندکروزر نام گرفت اما در ابتدا با نام تویوتا جیپ شناخته می‌شد. در سال ۱۹۵۱، تویوتا خیلی قبل‌تر از آنکه بر خودروسازی جهان سلطه پیدا کند، به مدت ۱۸ سال بود که در زمینهٔ ساخت وسایل نقلیهٔ موتوری فعالیت می‌کرد. در اواخر دههٔ ۳۰، مثل بسیاری از دیگر خودروسازان ژاپن، تویوتا هم بجای خودرو به تولید ادوات جنگی روی آورد که این کار تا پایان جنگ در سال ۱۹۴۵ ادامه داشت. تویوتا مدت کوتاهی پس ز جنگ دوباره به تولید خودروهای تجاری بازگشت اما راه‌اندازی خطوط تولید بسیار سخت بود زیرا جنگ آسیب‌های زیادی به زیرساخت‌ها وارد کرده و شرکت با کمبود نیروی انسانی هم مواجه بود.

کامیون تویوتا SB
در همین بحبوحه که تویوتا برای ادامهٔ حیات خود می‌جنگید، نیروی پلیس ژاپن در سال ۱۹۵۰ فراخوانی برای طراحی و ساخت یک خودروی ۴×۴ داخلی صادر کرد و تویوتا به‌سرعت به آن پاسخ داد. کار طراحی این خودرو در آگوست ۱۹۵۰ آغاز و تا ژانویهٔ ۱۹۵۱ یک پروتوتایپ برای آزمایش ساخته شد. تویوتا در نظر داشت برای ساخت این خودرو تا حد امکان از قطعات موجود استفاده کند و به همین دلیل کار با شاسی کامیون یک تنی سری SB آغاز شد. SB یک کامیون جمع‌وجور ۴×۲ با پیشرانهٔ ۹۹۵ سی‌سی چهار سیلندر و فاصلهٔ محوری ۲,۳۹۸ میلی‌متری بود. تویوتا برای ساخت شاسی‌بلند خود از این شاسی بدون تغییر استفاده و فاصلهٔ محوری آن را حفظ کرد.

بااین‌حال، تمهیدات لازم برای نیرو دادن به محور جلو صورت گرفت و از یک گیربکس کمکی تک سرعته استفاده شد. همچنین تویوتا بجای پیشرانهٔ ۱ لیتری کامیون مذکور، از پیشرانهٔ ۳.۴ لیتری شش سیلندر سری B با ۸۵ اسب بخار قدرت و ۲۱۱ نیوتن متر گشتاور استفاده کرد که نیروی کافی برای پیمودن مسیرهای ناهموار را فراهم می‌کرد خصوصاً وقتی با ضریب اکسل ۴.۱۱:۱ و ضریب دنده یک ۵.۵۳:۱ گیربکس ترکیب می‌شد که از همان کامیون سری SB گرفته شده بود.

پیشینهٔ موتور سری B تویوتا به سال ۱۹۳۸ بازمی‌گردد. این موتور برای کامیون ۱.۵ تنی GB قبل از جنگ توسعه داده شده بود. این کامیون که به‌طور گسترده توسط ارتش امپراطوری ژاپن استفاده می‌شد، درواقع شورلتی بود که به‌صورت تحت لیسانس در ژاپن تولید می‌شد. بله درست خواندید، DNA پیشرانهٔ شش سیلندر خطی تویوتا لندکروزر افسانه‌ای به موتور استوبولت شورلت متعلق به اواسط دههٔ ۳۰ بازمی‌گردد. البته نمونه‌های ساخت تولید تویوتای این موتور در طول سال‌ها تغییرات و ارتقاءهای منحصربه‌فردی را تجربه کردند.

علاوه بر موتور که ریشه‌های آمریکایی داشت، بدنهٔ شاسی‌بلند تویوتا هم از روی جیپ الگوبرداری شد اما ازآنجایی‌که خودروی ژاپنی‌ها فاصلهٔ محوری بیشتری نسبت به جیپ داشت، در داخل کمی جادارتر بود. البته مقداری از این فضای اضافی به پیشرانهٔ شش سیلندر خطی دراز زیر کاپوت اختصاص داده شده و بقیه برای فضای بار در نظر گرفته شده بود و بنابراین، فضای راننده طبق استانداردهای غربی کمی تنگ بود. همچنین ازآنجایی‌که این خودرو به‌عنوان یک وسیلهٔ نقلیهٔ نظامی در نظر گرفته شده بود، ویژگی‌های بسیار ساده و سقف پارچه‌ای داشت.

هرچند تویوتا برای این خودرو کد BJ را انتخاب کرده بود اما رسماً تویوتا جیپ نام داشت. به همین دلیل، تصور می‌شد حرف J در نام BJ درواقع مخفف جیپ بوده است. هرچند هیچ سندی این موضوع را صد درصد تأیید نمی‌کند اما شواهد و قرائن نشان می‌دهد که چنین بوده است. داستان انتخاب نام جیپ برای شاسی‌بلند تویوتا یکی از خنده‌دارترین کپی‌برداری‌ها در تاریخ خودروسازی محسوب می‌شود. این اتفاق درواقع از تفاوت زبان‌ها ناشی شد زیرا تویوتا فکر می‌کرد جیپ درواقع اصطلاحی است که نوعی از خودرو را توصیف می‌کند مثل سدان یا پیکاپ! بااین‌حال، پس‌ازاینکه شرکت آمریکایی ویلیز (سازندهٔ جیپ) به این موضوع اعتراض کرد، قضیه با عذرخواهی تویوتا فیصله پیدا کرد.

پس‌ازاین ماجرا، در تاریخ ۲۴ ژوئن ۱۹۵۴، مدیرعامل تویوتا «هانجی اومهرا» نام لندکروزر را برای این خودرو ابداع کرد. وی برای این نام از لندروور الهام گرفت که بازارهای پررونق آن در آفریقا و استرالیا به‌تدریج توسط تویوتا در حال تصاحب بودند. تویوتا برای نشان دادن توانایی‌های لندکروزر، طی آزمایشی دشوار آن را به بالای کوه فوجی رساند یعنی کاری که تا آن زمان هرگز توسط یک وسیلهٔ نقلیهٔ موتوری انجام نشده بود ولی بااین‌وجود، تویوتا نتوانست از همان ابتدا در انعقاد قرارداد با پلیس ژاپن برنده شود و این قرارداد با ویلیز آمریکایی منعقد شد اما در سال ۱۹۵۳، پلیس قرارداد بعدی خود را با تویوتا بست و اولین BJ جیپ از خط تولید خارج شد تا تویوتا به تأمین‌کنندهٔ اصلی نیروهای نظامی ژاپن تبدیل شود.

تویوتا BJ در چندین نسخه ساخته شد که شامل شاسی بدون اتاق برای تبدیل به خودروی آتش‌نشانی، نسخهٔ تورینگ یا SUV استاندارد و نسخهٔ مخصوص حمل تجهیزات رادیویی می‌شد. نسخهٔ استاندارد BJ برای استفاده‌های نظامی و پلیس طراحی شده بود. این خودرو به‌صورت غیرنظامی هم ارائه می‌شد اما فروش بسیار پایینی داشت و بیشتر تقاضا از سوی سازمان‌های دولتی و شرکت‌هایی بود که به یک خودروی ۴×۴ سبک نیاز داشتند. تولید BJ با چند تغییر عمده تا سال ۱۹۵۵ ادامه پیدا کرد.

لندکروزر سری ۲۰
لندکروزر BJ در سال ۱۹۵۵ با سری ۲۰ جایگزین شد که بسیار راحت‌تر و غیرنظامی‌تر بود. این مدل از پیشرانهٔ جدید ۳.۹ لیتری ۱۰۵ اسب بخاری سری F استفاده می‌کرد که ارتقاء قابل‌توجهی نسبت به موتور سری B محسوب می‌شد. سری ۲۰ همچنین آغاز حضور پررنگ تویوتا در بازارهای صادراتی هم بود که منجر به صادرات آن از سال ۱۹۵۸ به آمریکا شد. به‌طورکلی، BJ را چه جیپ بنامیم و چه لندکروزر، سنگ بنای تویوتا بود و جایگاه بسیار مهمی در تاریخچهٔ خودروهای ۴×۴ دارد.