با توجه به اینکه در فصل زمستان هستیم و رشته مهیج آفرود در هر زمان و مکانی طرفداران خاص خود را دارد، در این مقاله به برخی از مهارت‌ها و تکنیک‌هایی که در شرایط جوی حاکم در زمستان ممکن است به‌کار رود، اشاره خواهیم کرد. رانندگی در شرایط برفی و یخی در بسیاری مناطق امری سخت و دشوار است که نیاز به داشتن توانایی و مهارت بسیار دارد. رانندگی در هر شرایطی نیازمند داشتن تجهیزات مناسب و همچنین مهارت لازم و کافی است. همان‌طور که در مطالب گذشته توضیحاتی پیرامون شرایط جوی و جغرافیایی مختلف و همچنین امکانات و وسایل مورد نیاز برای آن‌ها دادیم، در این مطلب نیز مروری بر تجهیزات مورد نیاز، روش‌ها و مهارت‌های لازم برای عبور از مسیرهای برفی و یخی خواهیم پرداخت.
ابتدایی‌ترین وسایلی که در سفرهای آفرودی در فصل زمستان باید به همراه داشت، لباس گرم به میزان کافی و آب و غذاست در حدی که در شرایط بحرانی جواب‌گوی افراد موجود باشد. همچنین ابزار و وسایل تخصصی دیگری نیز لازم است که سفر در برف و یخ را مطمئن و لذت‌بخش‌کند. به عنوان مثال می‌توان به تایر‌های مخصوص برف و یخ که مجهز به یخ‌شکن هستند و زنجیر چرخ اشاره کرد. وافل‌برد یا هر نوع وسیله دیگری که به ایجاد چسبندگی لاستیک با سطح مسیر کمک کند.

تجهیزات لازم برای بیرون آوردن خودرو در صورت گیر کردن در برف مانند طناب و تسمه‌های مناسب نیز ضروری هستند. یکی دیگر از تجهیزاتی که همراه داشتنش در مناطق برفی بسیار حائز اهمیت است، پارو برای روبیدن برف‌های پیش‌رو در مسیر و همچنین در مواقعی است که خودرو در برف گرفتار می‌شود.

اگر خودرویی که با آن قصد سفر کردن دارید مجهز به وینچ است یک کیت وینچ مناسب را نیز با خود به همراه داشته باشید تا در مواقع ضروری مورد استفاده قرارگیرد. داشتن GPS، نقشه، کیسه خواب، مواد آتش‌زا برای ایجاد آتش در مواقع اضطراری و جعبه‌کمک‌های اولیه از دیگر ملزوماتی است که در فصل زمستان باید به همراه داشت.
نکات کلیدی رانندگی در برف

مهارت و تکنیک‌های رانندگی در شرایط سخت و دشوار برفی بسیار اهمیت دارند، زمانی می‌توان توانایی و قابلیت‌های یک خودروی چهار چرخ متحرک را به خوبی مشاهده کرد که راننده‌ای با مهارت پشت فرمان بنشیند. در این صورت قابلیت‌های خودرو دوچندان می‌شود. برای شروع حرکت در یک مسیر برفی، اولین نکته‌ای که باید بدان توجه کرد این است که از موقعیتی که خودرو در آن قرار گرفته است کاملا مطمئن شوید و بررسی کنید که هر چهار چرخ خودرو درگیر هستند. سپس دنده‌ای مناسب را برای شروع حرکت انتخاب کنید.

انتخاب دنده، اساسی‌ترین مرحله در عبور از مسیرهای برفی است. همیشه اولین گام محکم‌ترین و مطمئن‌ترین گام برای شروع حرکت باشد. شروع حرکت با بالاترین دنده موجب چسبندگی بیشتر با سطح شده و گشتاور کمتری به چرخ‌ها منتقل می‌شود. اگر در هنگام شروع حرکت چرخ‌ها دچار هرزگردی شدند به این معناست که دنده‌ای که برای حرکت انتخاب کرده‌‌اید، خیلی سبک است. برای جلوگیری از این عمل و همچنین شروع بدون لغزش، ابتدا قفل‌های دیفرانسیل را درگیر و سپس سیستم‌های الکترونیکی چسبندگی را فعال کنید. البتهگاهی همین سیستم چسبندگی الکترونیکی می‌تواند مانع خروج خودروی گیر کرده در برف شود، به همین خاطر باید با توجه به موقعیت موجود از آن استفاده کرد.

پس از اینکه شروع به حرکت کردید باید سعی کنید به حرکت خود ادامه دهید. برای این‌کار باید گشتاور موتور را تا حد ممکن بالا نگه‌ داشت، همچنین با سرعتی مطمئن حرکت کرد که نه خودرو در برف گرفتار شود و نه روی آن لیز بخورد. وجود برف روی مسیر موانع و پستی‌ و بلندی‌های آن را می‌پوشاند، به همین خاطر باید خود را برای هر اتفاق غیرمنتظره‌ای آماده کنید تا در مواقع ضروری بهترین نتیجه را بگیرید. سعی کنید برای مسیری که در نظر گرفته‌اید، از آن عبور کنید برنامه داشته باشد و از روی نقشه موقعیت خود را دنبال کنید.

همیشه مطمئن‌ترین راه ممکن را انتخاب کنید. اگر کسی قبل از شما مسیر را طی کرده، بهترین راه برای عبور ادامه دادن از روی مسیر طی شده است. زیرا در این صورت چرخ‌ها در مسیر به‌وجود آمده روی برف به راحتی حرکت می‌کنند. اما باید همیشه مراقب اتفاقات ناگهانی و خارج شدن از مسیر بود و برای آن نیز برنامه‌ای داشت. همیشه لغزش خودرو به دو دلیل رخ می‌دهد، اول کنترل و مهارت راننده، دوم چسبندگی با سطح مسیر. به منظور کاهش لغزش در طول مسیر باید توجه داشت که هیچ‌گاه به صورت ناگهانی اقدام به تغییر وضعیت نکنید.

چه در تعیین جهت مسیر و چه در کنترل سرعت خودرو، همیشه باید با طمانینه و آرامش ادامه مسیر داد. همانطور که در شماره پیشین به‌صورت مفصل در مورد صعود از ارتفاعات و همچنین تپه و بلندی‌ها توضیحاتی ارائه شد، در شرایط برفی نیز باید تمامی آن نکات را مدنظر داشت. علاوه بر این باید توجه داشت که در عبور از سربالایی‌ها و سراشیبی‌ها نیز از کوتاه‌ترین مسیر و همچنین مسیر مستقیم استفاده شود، زیرا در این حال احتمال سرخوردن و خطر واژگونی خودرو کاهش می‌یابد.

برای پایین آمدن از سراشیبی‌هایی که از برف پوشیده شدند باید بسیار محتاطانه عمل کرد، همچنین باید از ترمز موتور به خوبی استفاده کرد زیرا احتمال سرخوردن را کاهش می‌دهد. خودروهایی که مجهز به سیستم ABS هستند احتمال لغزش کمتری از سایر خودروها دارند اما بازهم با این وجود نمی‌توان عکس‌العمل خودرو را در شرایط برف و یخ پیش‌بینی کرد. اگر خودرویی که با آن به آفرود در برف و یخ رفته‌اید، مجهز به سیستم ترمز ABS نبود، باید از تکنیک ترمز پی‌در‌پی و ضربه‌ای استفاده کنید تا از قفل شدن چرخ‌ها و در نتیجه لغزش خودرو جلوگیری شوید.

حال ممکن است با وجود رعایت کردن تمامی نکات مورد نیاز برای عبور از مسیر پوشیده از برف و یا یخ، خودرویتان در برف گیر کرده و دیگر قادر به ادامه مسیر نباشد. هیچ‌وقت نمی‌توان اتفاقاتی را که طبیعت رقم می‌زند حدس زد یا پیش‌بینی کرد. حتی بهترین راننده‌های دنیا هم گاهی اسیر تقدیر می‌شوند و نمی‌توانند در برابر اتفاقات طبیعی مانع شوند.

در این شرایط باید کاملا بر رفتار خود مسلط باشید و با اعتماد به نفس کامل شرایط را به بهترین شکل ممکن تغییر دهید. در ابتدا باید مجددا بهترین و موثرترین دنده ممکن را انتخاب و با فشار دادن اندک پدال گاز اقدام به شروع دوباره. در این حالت نباید دور موتور را زیاد بالا ببرید تا موجب هرزگردی چرخ‌ها شود، باید آرام و با چرخاندن مداوم فرمان به چپ و راست مسیری مطمئن را ایجاد کنید. ممکن است خودرو در برف‌ فرو رفته و امکان فرمان‌پذیری نباشد، در این وضعیت باید از خودرو پیاده شوید و برف‌های زیر و اطراف خودرو را پارو کنید تا امکان درگیری لاستیک با سطح مسیر مجددا مهیا شود.

در صورت امکان ادامه مسیر حرکت را نیز با پارو تمیز کنید تا چرخ‌ها بتوانند به آسانی مسیر را طی کنند. همچنین وجود وسایلی از قبیل وافل‌برد می‌تواند در این زمینه بسیار مفید واقع شود. به‌گونه‌ای که مسیر صاف و همواری را در زیر چرخ‌ها با سطح اصطکاک کافی ایجاد می‌کند. در صورت نداشتن وافل‌برد می‌توانید از وسایل ساده‌تری چون لاستیک‌های زیرپایی یا هر وسیله دیگری که اصطکاک کافی چرخ و مسیر را فراهم کند، استفاده کنید. همان‌طور که برای مسیرهای کویری و رمل‌های شنی باید میزان فشار باد چرخ‌ها را کاهش داد، برای مسیرهای برفی نیز باید این کار را انجام داد.

کم کردن باد چرخ‌ها کمک می‌کند سطح تماس لاستیک‌ها با زمین افزایش یابد و در نتیجه چسبندگی بیشتر شود. فقط در نظر داشت که برای مسیرهای طولانی باید چرخ‌ها مجددا به حالت اولیه بازگردانده شوند. همیشه در هنگام گیر کردن در برف یا گل، بهترین روش برای خارج شدن از آن وضعیت، ایجاد یک حرکت نوسانی است. این کار را می‌توان با تعویض دنده میان دنده عقب و دنده جلوی مناسب انجام داد. این عمل موجب به‌وجود آوردن مسیری مسطح می‌شود که به خارج شدن خودرو از شرایط گرفتار شده در آن کمک شایانی می‌کند. استفاده از وینچ نیز راهکاری است که در صورت وجود تکیه‌گاهی محکم و استوار بسیار مفید واقع می‌شود. اما این روش در صورتی جایز است که به صورت انفرادی اقدام به سفر کرده باشید.

در صورتی که خودرو یا خودروهای دیگری شما را در مسیر همراهی می‌کنند، باید از آن‌ها کمک بگیرید تا با استفاده از طناب و سیم بکسل شما را از وضعیت گرفتار شده در آن خارج کنند. این بهترین و منطقی‌ترین حالت ممکن است زیرا با کمترین فشار به موتور و گیربکس خودرو، از وضعیت گرفتار شده در آن خارج می‌شوید. در انتها بهتر است این موضوع اشاره شود که دقت و تمرکز در رشته آفرود حرف اول را می‌زند، همچنین رعایت نکات ایمنی و داشتن مهارت کافی می‌تواند تجربه‌ای به یادماندنی را برایتان رقم بزند.
روزنامه دنیای خودرو – آرمین محسنی

کانال خبری دنده 6 بر روی تلگرام