میتسوبیشی J8M که از آن تحت عنوان Shūsui در ژاپنی نیز یاد می شود، یک هواپیمای رهگیر ساخت شرکت میتسوبیشی بود. هواپیماهای رهگیر جنگنده هایی هستند که صرفا برای جلوگیری از ماموریت پرنده های دشمن به ویژه بمب افکن ها استفاده می شوند. این پرنده که به دوران جنگ جهانی دوم مربوط می شود، در اصل با الهام از هواگرد آلمانی مسرشمیت Me 163 کومت ساخته شد. از آنجایی که محصول مورد نظر پروژه ای مشترک میان نیروی دریایی و سرویس هوایی ارتش امپریال ژاپن محسوب می شد، در دو نسخه به نام های J8M مخصوص نیروی دریایی و Ki-200 مخصوص سرویس هوایی طراحی شد و توسعه یافت.
تصویری از میتسوبیشی J8M
تصویری از مسرشمیت Me 163
طراحی و توسعه
J8M1 به عنوان نمونه ای با مجوز ساخت تحت لیسانس از مسرشمیت Me 163معرفی شد. با توجه به آن که انتقال پرنده آلمانی به ژاپن چالش های فراوانی را به دنبال داشت، مقامات ژاپنی در نهایت تصمیم به اجرای روش مهندسی معکوس روی این نسخه گرفتند. البته گفتنی است که اطلاعات در دست برای چنین پروژه ای نیز محدود به راهنمای عملیات پرواز و سایر اسناد مهندسی معکوس بود. نهایتا ژاپنی ها موفق به آزمایش یک پروتوتایپ تا پیش از پایان جنگ جهانی دوم شدند.
ژاپن از نتایج بمباران استراتژیک آلمان به خوبی آگاه بود و می دانست که اگر آنها با استفاده از بمب افکن سنگین بوئینگ B-29 سوپرفورترس به کشور حمله کنند، مقابله مشکلات متعددی را به بار می آورد. در ادامه مقامات ژاپنی توانستند مجوزهای لازم برای مهندسی معکوس پرنده آلمانی را دریافت کنند. شاید متعجب شوید اما مجوز موتور به تنهایی معادل ۶۸ میلیون یورو (در سال ۲۰۰۹) خرج روی دست آنها گذاشت. بدین ترتیب بر اساس توافق شکل گرفته آلمان متعهد شد که تا بهار سال ۱۹۴۴، به مواردی که در ادامه اشاره می شوند عمل کند:
– ارائه طرح کامل Me 163B کومت و موتور HWK 509A
– ارائه یک فروند کومت کامل به همراه دو مجموعه همراه از اجزا
– آگاهی بخشی به ژاپن از هرگونه پیشرفت احتمالی و عملیات بهبود کیفیت در طراحی کومت
– صدور مجوز لازم برای ژاپنی ها به منظور مطالعه فرآیندهای ساخت کومت و موتور آن
با وجود صحبت های صورت گرفته و به دلایل مختلف از جمله بد قولی های آلمان ها، ژاپن تصمیم گرفت که به کمک یک کتابچه راهنما اقدام به کپی برداری از مسرشمیت Me 163کند. از همان ابتدا سرویس هوایی ارتش به دنبال طرحی جدید برای ورود به خط تولید بود. در مقابل سرویس هوایی نیروی دریایی اعتقاد داشت که به واسطه اثبات پایداری آیرودینامیکی بدنه کومت، بهترین راه پیش رو تقلید از همین نسخه به شمار می رفت. در آخر سرویس هوایی نیروی دریایی توانست این رقابت را ببرد و در ژوئیه سال 1944 مشخصات مورد نظر برای طراحی نمونه پیشنهادی ارائه شد.
در ادامه برنامه ای در راستای انطباق موتور والتر HWK 509A با تکنیک های ساخت و توانمندی های صنایع ژاپنی راه اندازی شد. همچنین تلاش هایی به منظور ساخت یک نسخه گلایدر از J8M هم صورت گرفت تا مهندسین نظامی بتوانند به اطلاعات بیشتری در زمینه مانور پذیری هواپیما دست یابند. در حالی که این تیم مشغول کار روی گلایدر بودند، شرکت میتسوبیشی اولین ماکاپ (قالب های گرافیکی آماده یا فایل پیش نمایش) از J8M1 را در سپتامبر سال 1944 تکمیل کرد. به دنبال این موفقیت، سرویس هوایی ارتش و نیروی دریایی هر دو طرح های ارائه شده را تایید کردند تا اولین پروتوتایپ از هواپیمای نام برده تولید شود.
Ki-200 و J8M1 تنها در یک سری موارد جزئی با یکدیگر تفاوت داشتند. با این حال بارزترین نقطه تمایز آنها سیستم تسلیحاتی اصلی مورد استفاده به شمار می رفت. Ki-200 به دو توپ 30 میلی متری تایپ 5 مجهز شده بود، در حالی که J8M1 از حضور دو توپ 30 میلی متری Ho-105 بهره می برد. این دو سیستم از نظر سرعت شلیک با هم یکسان نبودند و وزن توپ دوم نیز سبک تر بود.
انواع هواپیماهای میتسوبیشی J8M
Ki-200: نسخه رهگیر که شباهت زیادی به J8M داشت
J8M1: یکی دیگر از نمونه های اولیه ساخته شده از J8M
J8M2: این نسخه که مدل 21 نیز نام داشت، پرنده ای دور برد محسوب می شد و اپراتور اصلی آن سرویس هوایی نیروی دریایی ژاپن بود. سیستم تسلیحاتی این محصول به یک توپ 30 میلی متری تکی کاهش یافته بود
J8M3: این نسخه یا همان مدل 22 با طول افزایش یافته در قسمت بدنه و عرض بال، برای استفاده توسط سرویس هوایی ارتش و نیروی دریایی ساخته شد. حداکثر سرعت آن نیز 900 کیلومتر بر ساعت گزارش شده بود
Yokosuka MXY-8 : گلایدر آموزشی که با استفاده از فریم J8M برای سرویس هوایی ارتش و نیروی دریایی تولید شد
Yokosuka MXY-9: نسخه آموزشی که به وسیله فریم J8M ساخته شد و مجهز به موتور ایشیکاواجیما تسو-۱۱ بود
مشخصات پایه J8M
– نقش: هواپیمای رهگیر
– تولید کننده: میتسوبیشی
– نخستین پرواز: ۷ ژوئیه سال ۱۹۴۵
– اپراتور اصلی: سرویس هوایی ارتش و نیروی دریایی ژاپن
– تولید شده به سال: ۱۹۴۴ الی ۱۹۴۵
– تعداد ساخته شده: ۷ فروند
مشخصات جزئی J8M1
– طول: ۶.۰۳ متر
– ارتفاع: ۲.۶۸ متر
– مساحت سطح بال: ۱۷.۷۲ متر مربع
– بارگیری بال: ۲۱۹.۲۲ کیلوگرم بر متر مربع
– وزن خالی: ۱۴۴۵ کیلوگرم
– ظرفیت مفید: ۱۵۴۵ کیلوگرم
– سلاح: دو توپ ۳۰ میلی متری تایپ ۵
