رنو،بنز،فیات و پژو؛ چهار شریک اصلی ایران خودرو در گستره بازار خودرو ایران

مدیرعامل ایران خودرو دیروز پس از مدت‌ها میزبان خبرنگاران شد تا علاوه‌بر پاسخ به ابهامات «قرارداد پژو»، از شریک جدید این شرکت نیز رونمایی کند. آن‌طور که هاشم‌یکه‌زارع در نشست خبری خود اعلام کرد، «فیات-کرایسلر» به‌عنوان همکار جدید ایران خودرو در نظر گرفته شده تا پس از پژو، رنو و سوزوکی، چهارمین شریک آبی‌های جاده مخصوص باشد. فیات اما در حالی به‌عنوان شریک چهارم ایران خودرو در نظر گرفته شده که این شرکت (ایران خودرو) پس از توافق هسته‌ای دو سال پیش در ژنو، مذاکرات خود با خودروسازان دنیا را آغاز کرد و علاوه‌بر پژوی فرانسه، به سراغ گزینه‌های آلمانی و ایتالیایی نیز رفت.

به نقل از دنیای اقتصاد- در این بین، ابتدا نام فولکس واگن آلمان مطرح شد و حتی ایران خودرویی‌ها نیز تلویحا مذاکره با این خودروساز آلمانی را تایید کرده و کار تا جایی پیش رفت که خیلی‌ها گمان کردند این غول خودروسازی جهان، به کیلومتر 14 جاده مخصوص خواهد آمد. این در حالی بود که ناگهان ماجرای رسوایی بزرگ فولکس واگن (تقلب در اعلام میزان آلایندگی محصولات دیزلی) پیش آمد و با تغییر و تحولات مدیریتی در راس مدیریت این شرکت، مسوولان جدید اعلام کردند برنامه‌های فولکس برای سرمایه‌گذاری‌های جدید تا حدی متوقف خواهد شد. از همین رو و با وجود قصد نسبتا جدی فولکس برای شراکت با ایران خودرو، سرمایه‌گذاری این شرکت در ایران به‌هاله ای از ابهام فرو رفت و ایران خودرویی‌ها نیز دیگر مانند گذشته صحبت از این غول خودروسازی جهان به میان نیاوردند. در این اوضاع و احوال، ناگهان پای خودروساز مشهور ایتالیایی به ماجرای شرکای خارجی ایران خودرو باز شد و آبی‌های جاده مخصوص از فولکس واگن به سمت فیات-کرایسلر چرخیدند. ایران خودرویی‌ها که ظاهرا به‌دنبال شراکت با آلمانی‌ها بوده و فولکس واگن را به‌عنوان شرکت جدیدشان برگزیده بودند، با ناامید شدن از این خودروساز، این‌بار بیشتر روی فیات مانور داده و اعلام کردند از بین فولکس و فیات، یکی به‌عنوان شریک جدید ایران خودرو انتخاب خواهد شد. در نهایت دیروز مدیرعامل ایران خودرو رسما اعلام کرد که فیات-کرایسلر به‌عنوان شریک چهارم این شرکت انتخاب شده و مذاکرات میان دو طرف از هفته‌های آتی آغاز خواهد شد. یکه‌زارع با تاکید بر اینکه فیات شریک مناسبی برای ایران خودرو خواهد بود، گفت: فیات صاحب مجموعه‌های قوی خودروسازی در آمریکا مانند کرایسلر است و پیش‌بینی می‌شود برخی خودروسازان فعلی در جهان ظرف چند سال آینده توسط این شرکت محو شوند. وی در مورد منتفی شدن شراکت با فولکس واگن افزود: ما به‌دنبال شراکت با فولکس بودیم، اما به دو دلیل این اتفاق نیفتاد؛ اول اینکه فولکس دچار یکسری مشکلات داخلی (رسوایی تقلب) شد و دوم اینکه این شرکت از قبل با خودروسازان بخش خصوصی کشور همکاری داشت و ایران خودرو نیز به این موضوع احترام گذاشت و در نتیجه به سراغ فیات رفت. شراکت ایران خودرو با فیات اما در حالی است که این خودروساز ایتالیایی سهامدار و به اصطلاح صاحب خودروساز معروف آمریکایی یعنی «کرایسلر» به‌شمار می‌رود و از همین رو گمانه‌زنی‌ها از نزدیک شدن خودروسازان آمریکایی به «جاده مخصوص» حکایت دارند. مدیرعامل ایران خودرو در این مورد و در پاسخ به اینکه شراکت با فیات می‌تواند به همکاری خودروسازان ایران و آمریکا ختم شود، گفت: ما دوست داریم با شرکت‌های قوی در دنیا کار کنیم، با این حال تابع سیاست‌های نظام (در مورد همکاری با آمریکایی‌ها) هستیم. به گفته یکه‌زارع، در حال حاضر پلت‌فرم‌های مشترکی بین فیات و کرایسلر وجود دارد و این اتفاق دور از ذهن نیست که از طریق فیات، تکنولوژی‌ تولید خودروهای آمریکایی وارد ایران شود. وی در ادامه اما این را هم گفت که علاوه‌بر چهار شریک فعلی، ممکن است یک خودروساز ژاپنی نیز به‌عنوان همکار پنجم ایران خودرو انتخاب شود. گفته می‌شود این شرکت ژاپنی احتمالا نیسان موتورز است.

غرامت پژو تهاتر می‌شود

مدیرعامل ایران خودرو اما در نشست خبری دیروز خود به موضوع داغ این روزها یعنی «قرارداد پژو» پرداخت و ضمن دفاع از آن، از دریافت غرامتی بیش از 427 میلیون یورو از این شرکت فرانسوی، خبر داد. قرارداد ایران خودرو و پژو دو هفته پیش و در جریان سفر رئیس‌جمهوری به فرانسه امضا شد و طبق آن، دوطرف به‌صورت جوئینت ونچر و با سرمایه‌گذاری مشترک 500 میلیون یورویی، همکاری دوباره خود را پس از چهار سال از سر خواهند گرفت. این در شرایطی است که به اعتقاد مخالفان و منتقدان پژو، این شرکت باید بابت رفتار گذشته خود مبنی بر ترک ناگهانی ایران، غرامت بپردازد. حالا آن‌طور که مدیرعامل ایران خودرو اعلام کرد، پژویی‌ها 427 میلیون و 600 هزار یورو غرامت به ایران خودرو می‌پردازند. این «غرامت» البته در قالب پرداخت پول به ایران خودرو نبوده و به‌نوعی تهاتر خواهد شد. یکه‌زارع در این مورد گفت: در قرارداد با پژو، یک بسته حمایتی-غرامتی را تعریف کرده‌ایم که طی آن، 427 میلیون و 600 هزار یورو موردنظر در اشکال مختلف تسویه حساب خواهد شد. وی با بیان اینکه 116 میلیون یورو از این خسارت مربوط به مسائل جاری و گذشته است، افزود: 311 میلیون و 600 هزار یورو نیز در مسایل آینده دیده شده است. مدیر عامل ایران خودرو تاکید کرد: از رقم 116 میلیون یورو خسارت مربوط به مسائل جاری و گذشته، 25 میلیون یورو بابت دریافت قطعات مجانی از پژو محاسبه خواهد شد که البته بخشی از این رقم دریافت شده است. وی ادامه داد: همچنین 11 میلیون یورو بابت تجهیزات خط تولید پژو 207 در نظر گرفته شده که این تجهیزات به‌صورت مجانی به ایران اعطا می‌شود. یکه‌زارع این را هم گفت که 11 میلیون یورو از طلب‌های پژو از ایران خودرو، در موضوع غرامت دیده شده و این رقم به‌صورت نقدی پرداخت نخواهد شد.

به گفته وی شرکت پژو بابت تولید خودرو با برند پژو در ایران خودرو قبل و بعد از تحریم‌ها طبق قرارداد باید 69 میلیون یورو به‌عنوان رویالیتی (امتیاز مونتاژ خودرو) از ایران خودرو دریافت می‌کرد که در توافق صورت گرفته، قرار شد این مبلغ در قالب همان بسته حمایتی-خسارتی، پرداخت نشود. مدیرعامل ایران‌خودرو همچنین تاکید کرد: در بخشی دیگر از بسته حمایتی-غرامتی موردنظر، روی پلت فرم‌های روز پژو نیز حساب باز کرده‌ایم؛ به‌نحوی‌که می‌توانیم این پلت فرم‌ها را در اختیار گرفته و محصولات با برند ایران خودرو را روی آنها به تولید برسانیم. مدیرعامل ایران‌خودرو گفت: ما قصد داریم شرکتی مشترک را با پژو تشکیل بدهیم که 250 میلیون یورو از سرمایه آن را طرف فرانسوی تامین می‌کند؛ بنابراین بعید است این شرکت رفتاری مانند گذشته از خود بروز دهد. یکه‌زارع در ادامه با اشاره به سهم پژو در سبد محصولات آینده ایران خودرو افزود: پژو تنها 15 درصد از سبد محصولات ایران خودرو را تشکیل می‌دهد و ما سعی داریم 40 درصد از حجم سبد خود را به محصولات داخلی اختصاص دهیم. یکه‌زارع در واکنش به اینکه گفته می‌شود ایران خودرو هنوز قراردادی با پژو امضا نکرده و همه چیز در حد تفاهم‌نامه است، تاکید کرد: آنچه میان ایران خودرو و پژو امضا شده، «قرارداد» است. وی اما در بخش دیگری از اظهارات خود به محصولات در نظر گرفته شده پژو برای ایران اشاره کرد و گفت: اولین محصولی که پژو در ایران تولید خواهد کرد، مدل 2008 است، خودرویی که در نمایشگاه ژنو رونمایی خواهد شد و تا اردیبهشت 96 نیز تولید و عرضه می‌شود. یکه‌زارع همچنین تاکید کرد که مدل 301 با قیمت 58 میلیون تومان، مدل 208 با قیمت 68 میلیون تومان و مدل 2008 نیز با قیمت 77 میلیون تومان عرضه خواهند شد.

رنو شریک ما نیز هست

اما در شرایطی که وزیر اقتصاد به تازگی خبر از امضای قرارداد رنوی فرانسه با سایپا داده است، مدیرعامل ایران‌خودرو تاکید کرد رنو شریک آبی‌های جاد مخصوص نیز هست. یکه‌زارع با بیان اینکه رنو و ایران خودرو به هم گره خورده‌اند، گفت: اگر قرار بود از نقطه صفر شروع کنیم، به سراغ رنو نمی‌رفتیم، اما حالا بنا داریم همچنان با این خودروساز فرانسوی شراکت داشته باشیم.

تولید سواری بنز در ایران

مدیرعامل ایران خودرو اما با اشاره به امضای تفاهم‌نامه جدید با بنز گفت: ما قبلا در حوزه خودروهای تجاری با بنز تفاهم‌نامه امضا کردیم و طبق آن، قرار است ایران خودرودیزل و بنز در حوزه تولید (با سهم 51 درصدی ایران خودرودیزل و 49‌درصدی بنز) و حوزه خدمات پس از فروش (با سهم 51 درصدی بنز و 49 درصدی ایران خودرودیزل)، در آینده تاسیس شود. یکه‌زارع با بیان اینکه بنز در نهایت «گواه» (شرکت خدمات پس از فروش ایران خودرودیزل) را خواهد خرید، تاکید کرد: طی دو هفته آینده، تفاهم‌نامه ای با بنز برای تولید و واردات خودروهای سواری امضا خواهیم کرد.

رنو برای سایپا، نیسان برای ایران خودرو

دنده 6 – با توجه به مشارکت رنو با نیسان، به نظر می رسد که در صورت نهایی شدن قرارداد رنو با سایپا، بتوان انتظار داشت که ایران خودرو نیز به سراغ نیسان برود، هرچند چنین اتفاقی چندان جالب نیست و اگر سایپا مستقیما با هر دو بخش رنو نیسان همکاری کند بازار رقابتی تر و جذاب تر از شرایط فعلی خواهد شد.