رکورد تاریخی گرما در اردیبهشت و خرداد
ناسا متوسط ماهانه دمای سطح زمین را از ۱۸۸۰ تا مه ۲۰۲۴ در قالب تصویر آورده است. نمودارها نشان می‌دهد که در ۱۲ ماه گذشته (ژوئن ۲۰۲۳ تا می ۲۰۲۴) هر ماه رکورد تازه‌ای در افزایش دما به ثبت رسیده است.
به گزارش دنده6 : دانشمندان ناسا دریافته‌اند که می ۲۰۲۴، گرم‌ترین ماه می ( ۱۲ اردیبهشت تا ۱۱ خرداد ) تاریخ بوده است. به گفته دانشمندان موسسه مطالعات فضایی گدارد ناسا (GISS) در نیویورک، میانگین دمای جهانی در ۱۲ ماه گذشته به بالاترین حد برای هر ماه رسیده است.
بیل نلسون، مدیر ناسا گفت:« واضح است که ما با بحران آب‌وهوایی روبه‌رو هستیم. جوامع سراسر جهان گرمای شدید را به میزان بی‌سابقه‌ای احساس می‌کنند.»
رکورد زدن دما با فعالیت‌های انسانی ارتباط مستقیم دارد، فعالیت‌هایی که عمدتاً منجر به انتشار گازهای گلخانه‌ای می‌شود. این روند در چهار دهه گذشته مشهود بوده، به طوری که ۱۰ سال متوالی گذشته، گرم‌ترین دهه از زمان شروع ثبت رکوردهای دما در اواخر قرن ۱۹ بوده است. قبل از رکورد ۱۲ ماهه اخیر، دومین رکورد طولانی به مدت هفت ماه بین سال‌های ۲۰۱۵ تا ۲۰۱۶ رخ داد.
کیت کالوین، دانشمند ارشد ناسا و مشاور ارشد آب‌وهوا گفت:«ما روزها، ماه‌ها و سال‌های گرم‌تری را تجربه می‌کنیم. می‌دانیم که این افزایش دما ناشی از انتشار گازهای گلخانه‌ای است و بر مردم و اکوسیستم‌ها در سراسر جهان تأثیر می‌گذارد.»
در تجزیه و تحلیل ناسا، میانگین دمای کره زمین در ۱۲ ماه گذشته ۱٫۳۰ درجه سانتی‌گراد بالاتر از پایه قرن بیستم (۱۹۵۱ تا ۱۹۸۰) بوده است. برای محاسبه دمای جهانی زمین، دانشمندان ناسا داده‌هایی را از ده‌ها هزار ایستگاه هواشناسی در خشکی، به علاوه هزاران ابزار روی کشتی‌ها و شناورهای روی سطح اقیانوس جمع‌آوری می‌کنند.
ال‌نینو فروکش می‌کند، لانینا می‌آید؟
پدیده‌هایی مانند ال‌نینو و لانینا که به طور متناوب، نواحی گرمسیری اقیانوس آرام گرم و سرد می‌کنند، می‌توانند تغییراتی در دمای جهانی از سالی به سال دیگر ایجاد کنند. ال‌نینوی قوی که در بهار ۲۰۲۳ آغاز شد، به گرمای شدید تابستان و پاییز سال گذشته دامن زد.
از ماه می ۲۰۲۴، دانشمندان مرکز پیش‌بینی آب‌وهوا NOAA (اداره ملی اقیانوسی و جوی) احتمال توسعه لانینیا را بین ژوئن (خرداد) و اوت (مرداد) ۴۹٪ و احتمال توسعه آن را بین جولای (تیر) و سپتامبر (شهریور) ۶۹٪ برآورد کردند. آغاز رویداد لانینا می‌تواند تا حدی دمای متوسط جهانی را در سال جاری سرکوب کند.
سخت است که بدانیم آیا سال ۲۰۲۴، رکورد جهانی گرما را ثبت خواهد کرد یا خیر؛ زیرا عواملی مانند فوران‌های آتش‌فشانی می‌توانند هرساله بر آب‌وهوای سیاره‌مان تأثیر بگذارند.
دمای اقیانوس‌ها امسال چه تاثیری بر دمای زمین خواهد گذاشت؟
دانشمندان به مطالعه این موضوع مشغولند که دمای اقیانوس‌ها چگونه می‌تواند بر فصل طوفانی امسال تأثیر بگذارد. براساس گزارش NOAA در سراسر نیمکره شمالی، دمای اقیانوس‌ها برای دوره ژانویه تا آوریل ۱٫۱۸ درجه سانتی‌گراد بالاتر از میانگین بوده است. جاش ویلیس، اقیانوس‌شناس در آزمایشگاه پیشرانش جت ناسا در جنوب کالیفرنیا، گفت:« با وجود فروکش کردن ال‌نینو، دما در سطح دریا و در اعماق هنوز در بسیاری از نقاط بالاتر از حد متوسط است.»
ویلیس از افزایش انتشار دی‌اکسیدکربن به عنوان عامل اصلی گرم شدن اقیانوس‌ها یاد می‌کند. حدود ۹۰ درصد از گرمای اضافی اتمسفر در دهه‌های اخیر توسط اقیانوس‌ها جذب شده است و بیشتر آن گرما در نزدیکی سطح آب ذخیره می‌شود.
ویلیس گفت: «اقیانوس، چرخ‌طیار آب‌وهوای ماست. از آنجایی که اقیانوس بیش از دو سوم زمین را پوشانده است، دمای سطح دریا هر چه باشد، بقیه سیاره نیز از آن پیروی می‌کنند».
سال‌های لانینا همچنین می‌تواند به فصولی که در آن طوفان‌های اقیانوس اطلس فعال‌ترند، منجر شود. شرایط لانینا بادهای غربی را در جو نزدیک قاره آمریکا، بر فراز دریای کارائیب و اقیانوس اطلس گرمسیری ضعیف می‌کند، ازاین‌رو برش باد، تغییرات ناگهانی در سرعت و جهت باد می‌تواند طوفان‌ها را قبل از رشدشان تضعیف کند؛ اما لانینا این عامل تضعیف‌کننده را به شکل مؤثری حذف می‌کند و به طوفان‌های استوایی اجازه می‌دهد، بدون مانع شکل بگیرند و تشدید شوند.
