سیاست‌ ۸ دولت اروپایی برای خودروهای برقی

به گزارش گروه اقتصاد بین‌الملل روزنامه «دنیای اقتصاد»، بازار خودروی اروپا در حال شارژ شدن است. محرکان اصلی برقی شدن بازار خودرو آژانس‌های نظارتی هستند که به‌تازگی سرسختانه‌ترین محدودیت‌ها را در رابطه با تولید آلاینده‌های کربنی و نیتروژنی وضع کرده‌اند. در همین حال صنعت خودرویآلمان با استفاده از قدرت سیاسی خود به‌سوی دیگری حرکت می‌کند و تلاش دارد تا اجرایی شدن این مقررات را به تاخیر بیندازد. کشورهای دیگر نیز هر یک در حال حرکت به جهت دیگری هستند؛ برخی در حال استقبال از آینده‌ای همراه با خودروهای برقی هستند، برخی با آن مقابله می‌کنند و دیگر کشورها نیز برنامه‌ مشخصی در این باره ندارند. در ادامه این گزارش به بررسی سیاست‌های هشت کشور اروپایی در رابطه با خودروهای برقی و چگونگی استقبال از این محصولات می‌پردازد.

نروژ

این کشور به پایتخت خودروهای برقی اروپا بدل شده است. پرداخت یارانه به خودروهای برقی و درنظر گرفتن مشوق‌های دیگر از عوامل تاثیرگذار در تبدیل این کشور حوزه اسکاندیناوی به قطب خودروهای برقی بوده است. دولت نروژ خودروهای برقی را از پرداخت مالیات و نیز مالیات ارزش افزوده ۲۵ درصدی معاف ساخته است. این خودروها همچنین در خیابان‌های نروژ نیز دارای امتیازات جذابی هستند که می‌توان به فضای پارک رایگان و عدم پرداخت عوارض جاده‌ها اشاره کرد. در سال گذشته خودروهای تمام برقی توانستند تا ۲۰ درصد از سهم بازار خودروی نروژ را به خود اختصاص دهند. نیسان لیف با فاصله محبوب‌ترین خودروی برقی در این کشور است و پس از آن نیز مدل برقی گلف فولکس‌واگن و مدل‌هایی از بی‌ام‌و و تسلا قرار دارند.

هلند

هلند نیز جایگاه دوم را در سهم استفاده از خودروهای برقی در اروپا به خود اختصاص داده است. محصولات پلاگین هیبریدی در سال‌جاری سهم ۱/ ۴ درصدی را از بازار خودروی هلند داشته‌اند. در این کشور اما مدل‌های اس و ایکس تسلا به‌عنوان پرفروش‌ترین خودروهای برقی در جاده‌ها حضور دارند. انتخاب بعدی شهروندان هلند، خودروی نیسان لیف را شامل می‌شود. هلند چندین سال است که دارای ترکیبی از مشوق‌های اقتصادی برای خرید و تولید خودروهای برقی در این کشور است و سیاست‌های دولت موجب شده است تا این کشور از جهت تعداد ایستگاه‌های شارژ خودروهای برقی در مقام نخست جهان قرار بگیرد. مشوق‌های اقتصادی اگرچه مدام در حال تغییر هستند؛ اما همواره موجب کاهش قابل‌ملاحظه مالیات تجاری در مورد فروش یا لیزینگ خودرو می‌شوند.

بریتانیا

دولت مستقر در لندن تمام تلاش خود را به‌کار بسته است تا در بازار خودروهای برقی به یک قدرت بدل شود، چرا که آن را به‌عنوان روشی برای جان بخشیدن دوباره به صنعت خود و ایجاد فرصت‌های شغلی در زمینه فناوری می‌داند. بریتانیا به همراه ایالت کالیفرنیا و چین از معدود کشورهایی هستند که استراتژی مشخص و جامعی را در رابطه با تولید خودروهای برقی اتخاذ کرده و با برنامه‌های پلکانی بسیاری از کشورها در این باره مخالف هستند. استراتژی بریتانیا طیف گسترده‌ای از محصولات را از جمله خودروهای تجاری، حمل‌و‌نقل عمومی ساخت ایستگاه‌های شارژ و بسیاری از تمهیدات دیگر را شامل می‌شود. این کشور همچنین بنا دارد تا سال ۲۰۴۰ تولید همه وسایل نقلیه‌ای که از سوخت فسیلی استفاده می‌کنند را متوقف کند. بریتانیا هم‌اکنون دارای ۱۶ هزار ایستگاه شارژ برای خودروهای برقی است. دولت به‌تازگی بودجه‌ای معادل ۴۰۰ میلیون پوند را به توسعه شبکه شارژ خودرو‌ها اختصاص داده است. از سوی دیگر دولت، مالکان خودروهای پلاگین‌هیبریدی را واجد شرایط دریافت کمک‌هزینه ۴ هزار و ۵۰۰ پوندی می‌داند.

فرانسه

امانوئل مکرون، رئیس‌جمهوری فرانسه برنامه‌ای را برای افزایش پنج برابری تعداد خودروهای برقی فرانسه تا سال ۲۰۲۰ اعلام کرده است. پاریس همچنین قصد دارد در راستای کاهش آلایندگی‌های کربنی، تولید خودروهای فسیلی را تا سال ۲۰۳۰ متوقف کند. دولت ترکیبی از مشوق‌ها را برای ترغیب شهروندان فرانسوی به خرید محصولات برقی در نظر گرفته است که می‌توان به تخصیص یارانه ۶ هزار دلاری برای خریداران خودروهای برقی و پلاگین هیبریدی اشاره کرد. همچنین به مالکان خودروهایی که فرسوده به‌شمار می‌آیند تا سقف ۴ هزار یورو اعطا می‌شود. خودروهای پلاگین هیبریدی دارای معافیت‌هایی در حوزه پرداخت مالیات هستند. فرانسه تا پایان سال ۲۰۱۷ دارای بیش از ۱۶ هزار ایستگاه شارژ بوده است و دولت برنامه‌ای را برای ساخت ۱۰۰ هزار ایستگاه شارژ وارد فاز عملیاتی کرده است. محبوب‌ترین خودروی برقی مورد استفاده فرانسوی‌ها مدل رنو زو است. تسلا در فرانسه نسبت به دیگر مناطق اروپا با استقبال کمتری مواجه شده است.

اسپانیا

در اسپانیا، دولت در سال گذشته چندین مشوق را اجرایی کرده و در همین راستا بودجه‌ای ۲۰ میلیون یورویی به توسعه خودروهای برقی اختصاص یافته است. در نیمه نخست سال ۲۰۱۸، ۵ هزار و ۹۰۶ دستگاه خودروی برقی در اسپانیا به‌ فروش رسیده است که این میزان رشد دوبرابری را نسبت به زمان مشابه در سال ۲۰۱۷ نشان می‌دهد. اکنون خودروهای برقی در اسپانیا توانسته‌اند ۸/ ۰ از سهم بازار خودرو را به خود اختصاص دهند. اسپانیا تنها حدود ۵ هزار ایستگاه شارژ دارد. چند شرکت اسپانیایی و فرانسوی درصدد هستند تا سرمایه‌گذاری ۳۵/ ۱ میلیون یورویی را برای ساخت ۲۵ هزار ایستگاه شارژ تا سال ۲۰۲۱ انجام دهند.

دانمارک

دانمارک آخرین کشوری است که برنامه خود را برای ممنوعیت ساخت خودروهای سوختی در آینده معرفی کرده است. نخست‌وزیر این کشور به‌تازگی و در سخنانی در پارلمان گفت: «در ۱۲ سال آینده ما قرار است ساخت خودروهای سوختی را متوقف کنیم و طی ۱۷ سال نیز تنها خودروهای برقی و پاک اجازه عبور و مرور در خیابان‌ها را دارند.» پس از آنکه در سال ۲۰۱۵ دولت دانمارک به دلیل باور به اینکه خودروهای برقی دارای آینده مناسبی نیستند، مشوق‌ها را لغو کرد اکنون این برنامه یک تغییر جهت برای دانمارک محسوب می‌شود. در سال گذشته خودروهای برقی تنها ۴/ ۰ درصد از بازار خودروی دانمارک را به خود اختصاص دادند. این در حالی است که سهم خودروهای برقی در کشورهای همسایه از جمله سوئد و نروژ هر یک ۳/ ۵ و ۳۹ درصد بوده است.

آلمان

اما آلمان اقامتگاه بزرگ‌ترین شرکت خودروسازی جهان، فولکس‌واگن است و برخی از لوکس‌ترین مدل‌های خودرو را در خود جای داده است. در سال ۲۰۱۰ دولت مرکل اعلام کرد که برنامه دارد تا در سال ۲۰۲۰ تعداد خودروهای برقی آلمان به یک میلیون دستگاه برسد. با این حال صنعت خودروی آلمان به‌طور سرسختانه‌ای در برابر موج فشارهای دولت فدرال مقاومت کرده است. در ابتدای سال‌جاری حدود ۱۰۰ هزار دستگاه خودروی پلاگین در خیابان‌های آلمان حضور داشتند که تنها نیمی از آنها خودروهای تمام برقی بوده‌اند. خودروسازان آلمانی به شدت در تلاشند تا روشی سودآور را برای تولید خودروهای برقی بیابند، این در حالی است که برخی از این شرکت‌ها هشدار داده‌اند که حرکت به سوی ساخت ناوگان برقی می‌تواند منجر به زیان‌های مالی برای این صنعت شود. آنها از این توجیه که چنین رویکردی موجب کاهش تعداد مشاغل می‌شود برای انتقاد از استاندارد‌های آلایندگی استفاده می‌کنند.

دولت در جولای ۲۰۱۶ یک بسته تشویقی را معرفی کرد. حدود ۶۰۰ میلیون یورو برای انجام این برنامه اختصاص یافت اما با گذشت دو سال تنها ۱۰۰ میلیون یورو از آن هزینه شده است. این برنامه خودروهای با قیمت بالاتر از ۶۰ هزار یورو را شامل نمی‌شود. از همین رو تسلا تصمیم گرفت تا قیمت مدل اس خود را از طریق برداشتن برخی از امکانات و اختیاری کردن سفارش آنها به ۶۰ هزار یورو کاهش دهد. در ابتدا آلمانی‌ها تسلا را به آن متهم کردند که در حال به بازی گرفتن سیستم است. اما اندکی بعد دفتر فدرال مدیریت صادرات و اقتصاد خریداران مدل اس تسلا را واجد شرایط دریافت بسته تشویقی اعلام کرد. در ماه جولای سال‌جاری این نهاد بار دیگر در یک چرخش ناگهانی تصمیم خود در این باره را تغییر داد و از مالکان مدل اس تسلا خواست تا یارانه‌هایی را که برای خرید این خودرو از دولت دریافت کرده‌اند، بازگردانند. تسلا ضمن انتقاد از این تصمیم تاکید کرده است که ضرر و زیان دارندگان خودروی اس را به آنها پرداخت خواهد کرد.

بر اساس مطالعات سازمان صنعت خودروی اروپا تنها حدود ۲۵ هزار ایستگاه شارژ خودروهای برقی در آلمان ساخته شده‌اند که آلمان از این جهت پس از هلند در اتحادیه اروپا در جایگاه دوم قرار دارد. به‌طور عجیبی خودروی رنو زو پرفروش‌ترین خودروی برقی در آلمان است که پس از آن خودروهای بی‌ا‌م‌و i۳ و مدل برقی گل فولکس‌واگن در رتبه‌های بعدی قرار دارند.

سوئیس

این کشور که دارای بازار خودروی کوچکی است و از سوی برند‌های آلمانی و فرانسوی احاطه شده در زمره کشورهایی است که در توسعه خودروهای برقی عقب مانده است. یکی از دلایل اصلی آن نیز علاقه فزاینده مردم به خودروهای شاسی‌بلند است که تلاش‌های دولت را برای دستیابی به اهداف تعیین شده در زمینه کاهش آلایندگی‌ها تضعیف می‌کند. در رفراندومی که سال ۲۰۱۷ در سوئیس برگزار شد شهروندان این کشور به اعمال محدودیت‌های سختگیرانه آلایندگی برای خودروهای جدید رای مثبت دادند. این در حالی است که واردکنندگان خودرو توجهی به محدودیت‌ها ندارند و در جهت اشتباه حرکت می‌کنند. دولت فدرال سوئیس نیز تقریبا تمامی پیشنهاد‌هایی که برای تعیین بسته‌های تشویقی در راستای ساخت ایستگاه‌های شارژ مطرح شده را رد کرده است. طی دو سال گذشته خودروسازان خارجی بیش از ۱۸ میلیون یورو جریمه برای عبور از محدودیت‌های آلایندگی به دولت پرداخت کرده‌اند.