شاید این حقیقت ترسناک را باور نکنید، اما موجودات غیر زنده نیز در حال تکاملند!
علم به ما نشان داده که جهان با چند ده ماده معدنی شکل گرفته و از آن زمان هزاران ماده دیگر شکل گرفته است. با این توصیف، تکامل فقط در مورد سیستمهای زنده مانند گیاهان و جانوران صدق نمیکند، بلکه به دستگاههای غیرزنده نیز مربوط میشود.
کانیشناس مشهور «رابرت هازن» در مورد تکامل (فرگشت) مواد معدنی و حیات روی زمین اینطور میگوید که علم به ما نشان داده است جهان با چند ده ماده معدنی شکلگرفته و از آن زمان هزاران ماده دیگر نیز تشکیل شده است. این کشف ثابت میکند که تکامل (فرگشت) فقط در مورد سیستمهای زنده مانند گیاهان و جانوران صدق نمیکند، بلکه در دستگاههای غیرزنده نیز دیده میشود.
به گزارش دنده6 : او بر این باور است که ارتباط عمیقی بین موجودات زنده و غیرزنده وجود دارد و همه دستگاههای در حال فرگشت، سه ویژگی مهم دارند: تعامل، تولید و انتخاب. چه اتمها و مولکولهایی که مواد معدنی را تشکیل میدهند و چه ژنهای موجودات زنده یا نتهای موسیقی، همگی این ویژگیها را دارند. وقتی دستگاههای زنده و غیرزنده را در کنار یکدیگر در نظر میگیریم، میتوانیم درک کنیم که چقدر ممکن است همه دستگاههای جهان واقعاً به هم مرتبط باشند. به لطف این دانش، ممکن است به کشف جایگاه خود در کیهان نزدیکتر باشیم.
هازن میگوید: «یکی از همکاران از من پرسید: “آیا کانی X در زمان Y در تاریخ زمین وجود داشت؟” او یک محور زمانی روی کانیشناسی قرار میدهد و این منجر به ایده تکامل کانیها میشود. در ابتدا منظومه شمسی ما فقط با چندین ماده معدنی سیارات را تشکیل داد، سپس ۱۰۰ کانی به وجود آمد، بعدازآن ۳۰۰ کانی، ۸۰۰ کانی و ۳۰۰۰ کانی و زمانی که حیات از راه رسید، ۳۰۰۰ ماده معدنی دیگر تولید کرد. افزایش تنوع، الگوبرداری و پیچیدگی، همان تکامل است. همه همان ویژگیهایی که ما در پیدایش و تکامل حیات میبینیم درواقع، در حال تکامل است زیرا مواد معدنی به آغاز حیات کمک میکنند و حیات نیز به فعال شدن مواد معدنی کمک میکند.»
بنابراین، تکامل مشترک همه این سیستمها فقط در مورد مواد معدنی و حیات نیست، بلکه اقیانوسها، جو، سیارات، فناوری، هنرها، زبان و بسیاری از حوزههای دیگر را نیز شامل میشود. او میگوید:« زمانی که ایده تکامل مواد معدنی برای اولین بار به ذهنم خطور کرد، گفتم اینجا بین دستگاههای زنده و غیرزنده ارتباطی وجود دارد. ما ادعا میکنیم که این درست است زیرا همه این دستگاههای در حال تکامل ازنظر مفهومی به سه روش کاملاً بحرانی باهم در ارتباطاند.»
اولین مورد آن است که شما اجزای تعاملی زیادی دارید. آنها میتوانند اتمها و مولکولها، سلولها یا ژنها، نتهای موسیقی یا کلمات روی یک صفحه یا حتی کد رایانه باشند. این دستگاههای مختلف را میتوان در تعداد زیادی از راههای ترکیبی مرتب کرد و فضای پیکربندی بالقوه وسیعی ایجاد کرد.
دومین مورد این است که شما باید راهی برای تولید دستهای از آن پیکربندیها داشته باشید. این راه میتواند اختلاط زمین، اتمها و مولکولها، ایجاد حیات ترکیبی جدید از ژنها یا آهنگسازانی باشد که ترتیبات جدیدی از نتها را در یک صفحه تولید میکنند.
سوم، باید مکانیزمی برای انتخاب وجود داشته باشد. داروین گفت: «این انتخاب بقای بهترینهاست که ژنهای شمارا به نسل بعدی منتقل میکند» و در مورد حیات صدق میکند. اما در مواد معدنی، این پایداری است که میگوید شما ذوب نمیشوید، حل نمیشوید یا از بین نمیروید. در مورد موسیقی، به آن معنی است که مردم آلبومهای شما را میخرند. از هر میلیون آهنگ نوشتهشده، شاید تنها تعداد انگشتشماری به ترانههای شماره یک جدول تبدیل شوند و این به دلیل مکانیزم انتخاب است.
همه این موارد مجموعهای از دستگاههای یکپارچه و در حال تکاملاند که فقط مربوط به حیات نیست. همهچیز در حال تکامل است و ما هنوز بخشی از آن تکامل باورنکردنی و الهامبخش کیهان خود هستیم.