مذاکرات خودرویی ایران و آمریکا؛ شایعه یا واقعیت؟

در شرایطی که منابع داخلی به هیچ وجه مذاکرات خودرویی ایران و آمریکا را تایید نمی‌کنند، منابع خارجی روی آن صحه گذاشته و هر چند وقت یک‌بار پرده از ابعاد جدید این ماجرا برمی‌دارند.
چندی پیش روزنامه فیگارو چاپ پاریس، در سرمقاله خود مدعی شد که نمایندگانی از سوی جنرال موتورز آمریکا (با پاسپورت سوئیسی) به ایران آمده و مذاکراتی را با مسوولان خودروسازی کشور انجام داده‌اند. همزمان نیز اخباری مبنی‌بر تمایل جنرال موتورز به خرید سهام ایران خودرو منتشر شد، اما هیچ‌یک از این دو خبر را مسوولان ایرانی تایید نکردند و حتی مدیرعامل ایران خودرو نیز در واکنش به این موضوع عنوان کرد که هیچ آمریکایی را در این شرکت ندیده است.
همچنین وزیر «صنعت، معدن و تجارت» نیز در پاسخ به پرسشی مبنی‌بر احتمال فروش سهام خودروسازان به شرکت‌های آمریکایی‌ها، گفت که «فعلا با آمریکا رابطه نداریم.»
همه این «تایید نکردن‌ها» در شرایطی است که این روزها خبرهای غیررسمی در مورد تمایل آمریکایی‌ها برای حضور در بازارهای ایران به‌خصوص «بازار خودرو» به گوش می‌رسد. پس از افشای مذاکرات پنهانی نمایندگان جنرال موتورز با خودروسازان ایرانی توسط روزنامه فیگارو فرانسه، حالا یک فرانسوی دیگر ابعاد جدیدی از ماجرا را فاش کرده است.«میشل ماکیسنیکی» مدرس مدرسه عالی تجارت فرانسه که چندی پیش همراه با هیات تجار فرانسوی به ایران سفر کرد، در گفت‌وگو با سایت‌های خارجی پرده از دورخیز آمریکایی‌ها برای حضور در بازارهای ایران برداشته است.

وی با انتقاد از سیاست اخیر ایالات متحده در قبال ایران، به تابستان گذشته اشاره و به نوعی مدعی شده که سیاست جدید آمریکایی‌ها، خالی کردن بازار ایران از رقبا به نفع خودشان است. به گفته وی، واشنگتن بر شرکت‎های خودروسازی فرانسوی فشار وارد می‎کرد تا از ایران خارج شوند، حال آنکه همزمان، شرکت آمریکایی جنرال موتورز بازگشت خود را به ایران اعلام کرد.«ماکیسنیکی» در ادامه به نکته کلیدی این ماجرا اشاره کرده و گفته است که دولت اوباما هیچ واکنشی نسبت به اعلام جنرال موتورز مبنی‌بر آغاز فعالیت‌هایش در ایران، نشان نداده است؛ این در حالی است که اوباما همواره تحریم ایران را به جهان گوشزد و اعلام کرده که خاطیان را مجازات خواهد کرد.
آن طور که «ماکیسنیکی» عنوان کرده، رفتار متناقض دولت آمریکا در تحریم ایران سبب شده که جامعه تجاری فرانسه در پاییز تصمیم بگیرد به ایران بیاید. وی این را هم گفته که تجار فرانسوی تصمیم گرفته‌اند حتی بدون هیچ گونه حمایت، رهبران خود را به تهران بفرستند تا نشان دهند آماده همکاری با ایرانی‌ها هستند.در کنار «ماکیسنیکی»؛ اما علی آهنی سفیر ایران در پاریس نیز در گفت و گو با شبکه TV5 فرانسه از رفتار به گفته خودش «منافقانه» آمریکا در ماجرای تحریم ایران، انتقاد کرده است.
اظهارات آهنی به نوعی تایید‌کننده گفته‌های «ماکیسنیکی» است، چه آنکه وی نیز از رفتار متناقض آمریکایی‌ها صحبت به میان آورده است. آهنی تاکید کرده که تجار فرانسوی از رفتار تناقض آمیز دستگاه اداری آمریکا بسیار دلخور و عصبانی شده‌اند. به گفته وی، ناراحتی فرانسوی‌ها به این دلیل است که دستگاه اداری آمریکا با تصمیمات خود مانع حضور شرکت‌های اروپایی در ایران شده است؛ اما همزمان برای بهره مند شدن از مهلت 6 ماهه توافق ژنو، سعی کرده تا زمینه را برای شرکت‌های خودشان فراهم بیاورد؛ در واقع دستگاه اداری آمریکا خواسته کاری کند که شرکت‌های آمریکایی در بازار ایران فعال بوده و بتوانند محصولات خود را به این کشور صادر کنند.سفیر ایران همچنین در پاسخ به این پرسش که واکنش کشورش به این ماجرا چیست، تاکید کرده که، بازار آزاد است و وقتی شرکت‌های فرانسوی محتاط باشند یا چراغ سبز را برای همکاری با ایران نشان ندهند، در همان زمان شرکت‌های آمریکایی راه خود را برای حضور در بازار ایران پیدا کرده و طبعا پیروز خواهند شد.سفیر ایران در ادامه خطاب به شرکت‌های فرانسوی تاکید کرده که آنها باید هشیار باشندو فضا را برای رقبا باز نگذارند. اظهارات سفیر ایران و همچنین «ماکیسنیکی» به خوبی منعکس‌کننده رفتار متناقض آمریکایی‌ها در قبال تحریم ایران است و همچنین نشان می‌دهد که آنها تمایل دارند حضوری دوباره را در ایران تجربه کنند.حتی برخی کارشناسان بر این باور هستند که آمریکایی‌ها می‌خواهند بازارهای ایران را به نفع خود خلوت کرده و روزهایی کم رقیب و شاید هم بی‌رقیب را در ایران بگذرانند. هرچند نه سفیر ایران و نه «ماکیسنیکی» هیچ‌کدام مستقیما صحبتی از مذاکره خودروسازان ایرانی و آمریکایی به میان نیاورده‌اند، اما به نظر می‌رسد «صنعت و بازار خودرو» از اهمیتی ویژه برای آمریکایی‌ها برخوردار است و آنها به حضور در «جاده مخصوص» رغبت دارند و حتی بدشان هم نمی‌آید بخشی از سهام خودروسازان ایرانی را خریداری کنند. یکی از نشریات خودرویی آمریکا نیز به تازگی بر اهمیت بازار خودرو ایران تاکید کرده و از خودروسازان کشورش خواسته تا در ورود به این بازار از رقبای خود به‌خصوص فرانسوی‌ها عقب نمانند. این البته در حالی است که فرانسوی‌ها تازه متوجه کلاهی که آمریکایی‌ها سرشان گذاشته‌اند شده و از همین رو می‌خواهند تا فرصت هست، میخ خود را در بازار خودرو ایران بکوبند. همان‌طور که «ماکیسنیکی» نیز اشاره کرده، تجار فرانسوی وقتی متوجه حربه آمریکایی‌ها شده‌اند، تصمیم به فرستادن هیات تجاری خود به ایران گرفتند و این نشان می‌دهد شرکت‌های بزرگ فرانسه از جمله رنو و پژو نمی‌خواهند بازار بزرگ ایران را از دست داده و در اختیار شرکت‌های آمریکایی بگذرانند. همین رنو و پژو به‌دلیل تحریم‌ها و فشار آمریکایی‌ها از ایران رفتند و قطعا آن زمان گمان نمی‌کردند رفتن شان به معنای ورود شرکت‌های آمریکایی به بازار ایران باشد. حالا اما فرانسوی‌ها متوجه حربه آمریکایی‌ها شده اند و حتی خبر می‌رسد که خودروسازان فرانسوی مذاکرات خوبی نیز در ایران داشته‌اند. با این حال هنوز هم مقامات صنعتی ایران حاضر به تایید این مذاکرات نیستند و بیشتر بر مذاکره و ارتباط دوباره با فرانسوی‌ها تاکید دارند.