معرفی بهترین و بدترین جنگنده های بوئینگ

بوئینگ یکی از طلایه‌داران پیشرو در صنعت هوانوردی جهان است، اما اغلب به خاطر جت‌های مسافربری که طراحی و تولید می‌کند، شناخته می‌شود. احتمالا راجع به فعالیت‌های نظامی بوئینگ مطلع هستید و می‌دانید که این کمپانی بزرگ در فرآیند طراحی و تولید جنگنده اف ۳۵ لایتنینگ ۲ نقش مهمی داشته است. به هر حال، معروف‌ترین هواپیماهای مسافربری بوئینگ شامل مدل‌های ۷۴۷، ۷۷۷ و ۷۸۷ می‌شود.

بهترین و بدترین جنگنده های بوئینگ کدامند؟

با عنایت به آنچه گفتیم، بوئینگ به عنوان یک پیمانکار نظامی باسابقه در صنعت هوانوردی نظامی شناخته می‌شود و تا به امروز، جنگنده‌ها و بمب‌افکن‌های زیادی برای ارتش ایالات متحده آمریکا و متحدانش در سرتاسر جهان، تولید کرده است. البته در حال حاضر پروژه خاصی پیش روی این شرکت بزرگ قرار ندارد، اما طی سال‌های مختلف، جنگنده‌های خوب و بدی تولید کرده که همچنان آوازه آن‌ها را می‌شنویم.در این مطلب از گجت نیوز به سراغ معرفی بهترین و بدترین جنگنده‌های ساخته شده توسط بوئینگ رفته‌ایم تا نظر کارشناسان نظامی و موجودی عملیاتی بودن آن‌ها را با یکدیگر بررسی کنیم. فهرست پیش رو، شما را شگفت زده خواهد کرد، چرا که فکرش را هم نمی‌کنید که بعضی از آن‌ها را بوئینگ ساخته باشد!

1. بوئینگ XF8B

بوئینگ XF8B که با نام مدل 400 هم شناخته می‌شود، یکی از هواپیماهای جنگ جهانی دوم بوده که در زمره بدترین جنگنده‌های این شرکت به شمار می‌رود. این هواپیما هرگز به چرخه تولید وارد نشد و در نطفه از بین رفت. در اثنای جنگ جهانی دوم، نیروی دریایی ایالات متحده آمریکا نیاز به یک جت جنگی دوربرد داشت تا بتواند هواپیماهای دیگر را هنگامی که در حال انجام مأموریت بودند، اسکورت کند.بوئینگ انتظار داشت XF8B به عنوان یک جنگنده چندمنظوره ظاهر شود و بتواند نقش‌های مختلفی را نظیر بمب افکن و شکاری رهگیر ایفا کند. پس از یک دوره دو ساله توسعه و تحقیق، اولین پرواز این جنگنده در سال 1944 میلادی انجام شد. XF8B وقتی به پرواز درآمد، لقب بزرگترین جنگنده تک سرنشین ایالات متحده را از آن خود کرد.این هواپیمای جنگی می‌توانست با سرعت 432 مایل در ساعت پرواز کند و جزو سریع‌ترین جنگنده‌های اواسط قرن بیستم بود. دو نمونه دیگر از XF8B تولید شد، اما جنگ تمام شد و ارتش آمریکا هم به سمت طراحی و تولید جنگنده‌های موردنیاز نیروی زمینی و هوایی رفت. در نهایت با پایان یافتن جنگ دوم جهانی، پروژه تولید XF8B متوقف شد و علیرغم قابلیت‌های چشمگیری که داشت به دست فراموشی سپرده شد.

2. بوئینگ X-32

در اوایل دهه ۹۰ میلادی، آژانس پروژه‌های تحقیقاتی پیشرفته دفاعی، ابتکار عمل نسل پنجم جنگنده‌های رادارگریز را به منظور جایگزینی با هواپیماهای سبک وزن موجود در ارتش آمریکا به دست گرفت و بعدا به پروژه‌های مختلفی مثل پروژه جنگنده حمله مشترک پیوست. بوئینگ ایکس ۳۲ و لاکهید مارتین ایکس ۳۵ در زمره نخستین نمونه‌های آزمایشی پروژه فوق بودند.متاسفانه X-32 یک جنگنده زشت و بدترکیب بود که هرگز به آسمان نرفت. این هواپیمای جنگی رقیب اصلی لاکهید مارتین برای برنده شدن در مسابقه‌ای بود که دولت آمریکا بانی آن بود. ایکس 32 را باید یک جنگنده نامطلوب دانست، چرا که مجهز به یک ورودی موتور بزرگ و زاویه دار شده است. قدرت آن از یک موتور پرت اند ویتنی F-119-614C تأمین می‌شد و می‌توانست 35 هزار پوند رانش ایجاد کند.با وجود رعایت الزامات تعیین شده از سوی دولت ایالات متحده و مقرون به صرفه بودن X-32، در مقایسه با X-35 نتوانست عملکرد خوبی از خود نشان دهد و به همین خاطر کنار گذاشته شد. در نتیجه لاکهید مارتین با جنگنده مفهومی X-35 برنده بازی شد و کانسپت آن تبدیل به F-35 لایتنینگ 2 گردید. هم اکنون دو فروند X-32 در موزه‌های نظامی ایالات متحده به نمایش گذاشته شده است.

۳. بوئینگ مدل ۱۵

نخستین جنگنده‌ای که بوئینگ تا به حال تولید کرده، مدل 15 بود. این شرکت در اوایل دهه 1920 میلادی و پس از مشاهده جنگنده دو باله آلمانی Fokker D.VII که در جنگ جهانی اول به آمریکا آورده شد، طراحی مدل 15 را آغاز کرد. تنها با نگاه کردن به دو هواپیما در کنار هم می‌توانید به شباهت‌های آن‌ها پی ببرید. بوئینگ شکل کلی و ویژگی‌های پروازی Fokker D.VII را به جنگنده جدید خود آورد.نیروی دریایی ایالات متحده، سفارشات خود را به بوئینگ دادند و این گونه شد که نخستین پرواز مدل ۱۵ در سال ۱۹۲۳ میلادی با موفقیت انجام شد. در نهایت، چندین فروند از آن تولید شد و این جنگنده از سال ۱۹۲۵ به خدمت ارتش درآمد و تولید آن تا سال ۱۹۲۸ ادامه داشت. این هواپیما مجهز به مسلسل‌های ۰.۵۵ بود و می‌توانست با سرعت ۱۵۹ مایل در ساعت پرواز کند.

4. بوئینگ F2B و F3B

دو جنگنده بوئینگ F2B و F3B در اواخر دهه 1920 میلادی طراحی و تولید شدند. طرح آن‌ها شامل یک هواپیمای دو باله بود که برای اولین بار در سال 1926 میلادی به پرواز در آمد. این دو هواپیما با الهام از جنگنده مدل 15 و برای ناو هواپیمابر طراحی شد. بوئینگ این دو جت جنگی را به نیروی دریایی ایالات متحده تحویل داد، اما آن‌ها هیچ گاه خاک آمریکا را ترک نکردند.این جنگنده با حداکثر سرعت 160 مایل در ساعت پرواز می‌کرد و توانایی‌های سایر جنگنده‌های زمان خود را داشت. در مجموع 33 فروند F2B به نیروی دریایی تحویل داده شد که عمدتا توسط تیم نظامی موسوم به Three Sea Hawks مورد استفاده قرار گرفتند.جنگنده F3B نسخه ارتقایافته و تکمیل شده کانسپت F2B بود. این هواپیمای بوئینگ دو نقش جنگنده و بمب افکن داشت و اولین بار در فوریه 1928 میلادی به آسمان رفت. شرکت بوئینگ با کمک پیشرانه پرت اند ویتنی واست، بال و دم را دوباره طراحی کرد تا عملکرد کلی نسبت به جت جنگنده قبلی بهبود یابد. اف 2 بی می‌توانست روی دریا یا زمین فرود بیاید و ساختار نیمه مونوکوک داشت.

5. بوئینگ P-12

پس از تجربه نسبتا موفق جنگنده‌های F2B و F3B، بوئینگ به فکر توسعه یک هواپیمای نظامی دیگر بود و نهایتا با ساخت P-12 به دوران سلطه هواپیماهای دو باله ارتش ایالات متحده پایان داد. نیروی دریایی و هوایی آمریکا این جنگنده را که با نام F4B هم شناخته می‌شود، در دو پیکربندی مجزا توسعه دادند و آن را مسلح به مسلسل و چندین بمب کردند.بوئینگ P-12 در اوایل دهه 1930 میلادی به خدمت ارتش‌های مختلفی همچون برزیل درآمد و در نهایت تسلیحات خود را کنار گذاشت و به عنوان یک هواپیما با نقش آموزشی خدمت کرد. به احتمال زیاد پی 12 را باید موفق ترین و پرکاربردترین جنگنده بین جنگ‌های جهانی اول و دوم دانست که جمعا 586 فروند از آن‌ها تولید شد.همچنین انواع مختلفی از بوئینگ P-12 طراحی شد که می‌توان به نسخه مخصوص ارتش آمریکا و نسخه نیروی دریایی اشاره کرد. حداکثر سرعت پی 12 حدود 178 مایل در ساعت و برد آن 675 مایل بود و از یک پیشرانه 450 اسب بخاری P&W R-1340B Wasp سود می‌برد.

6. بوئینگ P-26 پی شوتر

جنگنده بعدی بوئینگ، P-26 بود که با نام پی شوتر شناخته می‌شود. این هواپیما به جای داشتن بال‌های چوبی پوشیده از پارچه، از فلز استفاده کرده بود. پی شوتر در سال 1932 میلادی معرفی شد و بیش از دو دهه به ارتش خدمت کرد و سرانجام آخرین نسخه‌ها به گواتمالا ارسال و نهایتا بازنشسته شدند. P-26 با همکاری مشترک بین بوئینگ و نیروی هوایی ایالات متحده، استاندارد جدیدی را برای جنگنده‌ها تعریف کردند. (استفاده از فلز به جای چوب و پارچه)این هواپیمای جنگنده که عمدتا در فیلیپین و منطقه کانال پاناما مأموریت انجام می‌داد، عملیات رزمی خاصی نداشت و نهایتا پیش از اینکه جنگ جهانی دوم آغاز شود با نمونه‌های قدرتمندتری همچون سِورسکی P-35s و کورتیس P-36 جایگزین شد. P-26 پی شوتر مجهز به یک موتور پرت اند ویتنی R-1340-27 بود و می‌توانست حداکثر 600 اسب بخار قدرت با نهایت سرعت 234 مایل در ساعت تولید کند.

7. بوئینگ F/A-18E/F سوپر هورنت

جنگنده F/A-18E/F سوپر هورنت که جزو ترسناک‌ترین جت‌های جنگی تاریخ قرار می‌گیرد، یک هواپیمای نظامی چندمنظوره برای انجام طیف وسیعی از مأموریت‌ها بوده که تا حد زیادی براساس مک دانل داگلاس F/A-18 هورنت، طراحی شده است. البته آنچه بوئینگ توسعه داده، بزرگ‌تر و سنگین‌تر است که به آن اجازه می‌دهد بدون نیاز به سوخت گیری، پرواز طولانی‌تری داشته باشد و تسلیحاتی مثل AIM-120 آمرام را حمل کند.

این جت جنگی عمدتا در خدمت نیروی دریایی ایالات متحده است و از سال ۲۰۲۴ به بعد، ۴۲۰ فروند از آن آماده و عملیاتی شده‌اند. نخستین بار در سال ۱۹۹۹ میلادی بود که سوپر هورنت توانست با سرعت ۱.۶ ماخ معادل ۱۲۰۰ مایل در ساعت پرواز کند. همچون بسیاری از جنگنده‌های مدرن، این هواپیما دارای طراحی زاویه دار است که به رادارگریز بودن آن کمک می‌کند.

8. بوئینگ F-15E استرایک ایگل

بوئینگ F-15E استرایک ایگل از زمان معرفی‌اش در سال 1989 میلادی، به عنوان یک هواپیمای افسانه‌ای، سلطه بلامنازع خود را در آسمان نشان داد. این جت که در ابتدا با نام مک دانل داگلاس تولید می‌شد، در سال 1997 ادغام گردید و از نظر فنی به یک جنگنده ساخت بوئینگ تبدیل شد. اف 15 ای استرایک ایگل با مجموعه‌ای از سیستم‌های اویونیک و هدف گیری پیشرفته طراحی شده که به خلبان اجازه می‌دهد تا هواپیماهای دشمن را ردیابی کرده و از آن‌ها فاصله بگیرد.آنچه F-15E Strike Eagle را تبدیل به یک جنگنده خشن می‌کند، ساختار تسلیحاتی آن است. این هواپیمای نظامی می‌تواند محموله‌ای با وزن 23 هزار پوندی را حمل کند و جزو آن دسته از جت‌های جنگی آمریکاست که قادر به حمل بمب‌های هسته‌ای هستند. در حال حاضر بیش از 200 فروند F-15E عملیاتی و آماده نبرد هستند.همچنین نسخه ارتقایافته این جنگنده با نام بوئینگ F-15EX Eagle II، حداکثر سرعت 2.5 ماخ و برد 1650 مایلی دارد و می‌تواند حداکثر 29500 پوند بار حمل کند. از دیگر قابلیت‌های این نسخه می‌توان به حمل 12 موشک آمرام اشاره کرد.

9. بوئینگ AV-8B هریر 2

اولین جنگنده ارتش ایالات متحده که مجهز به قابلیت نشست و برخاست عمودی یا VSTOL بود، بوئینگ AV-8B هریر 2 است. قریب به چهار دهه این هواپیما تنها نسخه‌ای بود که می‌توانست پرواز عمودی داشته باشد. نیروی دریایی اسپانیا، ایتالیا و تفنگداران دریایی ارتش ایالات متحده از این جنگنده برای مأموریت‌های مختلف استفاده می‌کردند.بوئینگ هریر 2 که هنوز هم توسط نیروی تفنگداران دریایی ایالات متحده مورد استفاده قرار می‌گیرد، تا سال 2026 میلادی بازنشستگی خود را جشن می‌گیرد. این جنگنده یکی از مانورپذیرترین مدل‌هایی است که تا امروز معرفی شده و می‌تواند بدون نیاز به باند، نشست و برخاست کند. بیش از 30 فروند از AV-8B از زمان آغاز تولید تا سال 1981 میلادی تولید شده و کشورهای مختلفی از آن سود برده اند. این جنگنده قرار است رسما با اف 35 لایتنینگ 2 جایگزین شود.

۱۰. لاکهید مارتین اف ۲۲ رپتور

شاید بتوان گفت که F-22 رپتور منحصربه‌فردترین جنگنده‌ای است که ارتش ایالات متحده در اختیار دارد، اما بد نیست بدانید که تمام فرآیند طراحی و تولید آن در کارخانه لاکهید مارتین رخ نداده است. کمپانی بوئینگ با ساخت بال‌ها و بدنه عقب و همچنین تولید بعضی از سیستم‌های پروازی، نقش موثری در تولید این جنگنده نسل پنجمی داشته است. حداکثر سرعت اف 22 رپتور به 2 ماخ می‌رسد و سرعت کروز آن تا 1.5 ماخ است و می‌تواند 1850 مایل مسافت را طی کند. علاوه بر این، می‌تواند 6 موشک آمرام و ساید واندر حمل کند.

این جنگنده در مقایسه با اغلب جنگنده‌های امروزی از نقاط قوت زیادی برخوردار است. این هواپیما که در دهه 80 میلادی طراحی شده، از سال 1991 روی خط تولید رفته است. همچنین تولید کامل آن از سال 2005 آغاز شد. اف 22 رپتور یک نمونه واقعا رادارگریز و پنهان کار با قدرت مانورپذیری بالاست که می‌تواند از پس هر هدفی به راحتی بربیاید. با هزینه تولید 350 میلیون دلاری، F-22 رپتور را باید گران‌ترین جنگنده تولیدشده تاریخ دانست.