معیار لوکس بودن تغییر می کند؟!

گروه خودرو: در حالی که دولت در ابتدای سال جاری بار دیگر واردات خودروهای بالای 2500 سی‌سی را به دلیل قرار گرفتن این خودروها در لیست کالاهای لوکس ممنوع اعلام کرد، اما خبرها حاکی از آن است که موسسه مطالعات و پژوهش‌های بازرگانی وزارت صنعت، معدن و تجارت در حال بررسی تعیین معیارهای لوکس بودن خودرو است.

این موسسه قرار است معیاری برای لوکس بودن خودروهای وارداتی تعیین کند؛ چراکه هم‌اکنون خودروهای بالای 2500 سی‌سی که واردات آنها نیز ممنوع است به‌عنوان کالایی لوکس تعریف شده حال آنکه این موسسه هم‌اکنون در حال بررسی مجدد در این زمینه است تا لوکس بودن کالاها براساس معیار و استاندارد جهانی باشد. موسسه مطالعات و پژوهش‌های بازرگانی قرار است پیشنهادهای خود را به وزارت صنعت و معدن ارائه کند تا شاید واردات یا ممنوعیت خودروهای بالای 2500 سی‌سی با توجه به معیار و مقررات مشخصی صورت گیرد.

ایجاد ممنوعیت برای واردات خودروهای بالای 2500 سی‌سی در دولت دهم آغاز شد. علت این محدودیت قرار گرفتن این خودروها در لیست کالاهای لوکس بود. کالاهایی که در ردیف 10 لیست تعیین شده از سوی وزارت صنعت و معدن و تجارت قرار داشت. دولت پیشین با توجه به تشدید محدودیت‌های بین‌المللی و همچنین بحران ارزی، لیستی از کالاهای اولویت دار برای تخصیص ارز تهیه کرد که واردات خودروهای بالای 2500 سی‌سی در اولویت دهم قرار گرفت .به این ترتیب این لیست در راستای تامین و بالانس شدن ارز کشور با درآمدهای دولت در دستور کار قرار گرفت.بر این اساس با اتکا به ارزبر بودن و از سوی دیگر غیرضروری بودن آنها ثبت سفارش این خودروها در دولت دهم متوقف شد.این توقف در شرایطی صورت گرفت که در اواخر دولت دهم با توجه به ممنوعیت واردات این خودروها، تعداد 2500 خودروی بالای 2500 سی‌سی در فرودین 92 یک شبه از گمرک ترخیص شد.

همین موضوع اعتراضات بسیاری را به‌دنبال داشت. مسوولان وزارت صنعت و معدن و تجارت وقت نیز در واکنش به این موضوع بدون مطرح کردن تعداد خودروهای وارد شده در شب عید اعلام کردند که تنها به تعدادی از خودروهای بالای ۲۵۰۰ سی‌سی که شب عید وارد گمرکات شده بود، با شرایط خاص و در قبال پرداخت تعرفه ۹۰ درصدی یعنی دو برابر تعرفه ۴۵ درصد اجازه ترخیص داده شده است، هر چند این توجیهات قانع‌کننده به نظر نمی‌رسید، اما دیگر عمر دولت به پایان رسیده بود.

به این ترتیب با آغاز به کار دولت یازدهم این محدودیت‌ها بازهم رفع نشد . برهمین اساس وزارت صنعت ومعدن در سال گذشته نیز همچنان واردات این خودرو را ممنوع اعلام کرد؛ به‌طوری‌که دولت با آزاد سازی واردات تمامی کالاهای اولویت 10، خودروهای بالای 2500 سی‌سی را همچنان در وضعیت «ورود ممنوع» قرار داد.

به این ترتیب در حالی که دولت در دو سال گذشته بر نظر خود یعنی لوکس بودن خودروهای بالای 2500 سی‌سی قاطعانه ایستاده است، اما در هفته‌های گذشته شاهد ویراژ خودروهای لوکس و گران قیمتی در تهران بودیم که حوادث تلخی را رقم زد. هر چند دولت در چند سال اخیر تلاش کرده تا با ایجاد ممنوعیت برای خودروهای بالای 2500 سی‌سی از ورود خودروهای لوکس به کشور جلوگیری کند، اما جولان خودروهای گران قیمت و لوکس در شهر تهران به چالشی میان قانون محدویت بر مبنای لوکس بودن و از سوی دیگر حضور خودروهای گران قیمت تبدیل شده است. برهمین اساس بسیاری از کارشناسان و واردکنندگان خودرو این سوال را مطرح می‌کنند که معیار لوکس بودن خودرو چیست؟ آیا حجم موتور معیاری منطقی برای این موضوع است؟ و در نهایت اینکه در دیگر کشورها لوکس بودن یک خودرو از چه معیارهایی برخوردار است ؟

 

حجم موتور معیاری غیرمنطقی

دولت در اعمال محدودیت برای واردات خودروهای لوکس معیار را حجم موتور قرار داده و برهمین اساس واردات خودروهای بالای 2500 سی‌سی از نظر وزارت صنعت و معدن معیار لوکس بودن است. معیاری که نسبت به آن انتقادات زیادی وجود دارد؛ زیرا به عقیده بسیاری این معیار منطبق بر استانداردهای جهانی نیست. برخی نیز نسبت به منطق اعمال محدودیت براساس حجم موتور انتقاد دارند و می‌گویند اگر حجم موتور مبناست چرا 2300 یا 2400 را مبنا قرار ندادند، چرا 2500؟!

بر این اساس بسیاری از وارد‌کنندگان خودرو، ممنوعیت ورود خودروهای بالای 2500 سی‌سی را برخلاف اصول اقتصادی می‌خوانند و معتقدند که ورود یا عدم ورود خودرو براساس حجم موتور مبنای منطقی ندارد. آنها معتقدند که دولت می‌تواند معیارهای دیگری مانند میزان مصرف سوخت را جایگزین این موضوع کند.

در این بین یک مسوول بلندپایه در سازمان توسعه و تجارت عنوان می‌کند که نمی‌توانیم بگوییم واردات خودروهای لوکس ممنوع است بدون اینکه تعریف صحیحی از خودروی لوکس داشته باشیم. وی ادامه می‌دهد که معیار حجم موتور برای مبنای واردات خودرو به کشور یک مصوبه است و هر کشوری با توجه به شرایط خود می‌تواند قوانین و مقرراتی را در رابطه با واردات انواع کالا تصویب کند.

وی معتقد است که دولت می‌تواند معیارهای دیگری مانند میزان مصرف سوخت یا میزان آلایندگی زیست‌محیطی را مبنای واردات قرار دهد.، اما در حال حاضر این مبنا ست. وی معتقد است که معیار تشخیص لوکس بودن براساس قیمت یک خودرو نمی‌تواند معیار درستی در این زمینه باشد.

 

معیار لوکس بودن، قیمت باشد

معیار لوکس بودن خودرو براساس حجم موتور و از سوی دیگر واردات خودروهای گران قیمت یکی دیگر از چالش‌هایی است که سوالات بسیاری را ایجاد کرده است. در همین باره بسیاری از کارشناسان از واردات خودروهای خارجی زیر 2500 سی‌سی با قیمت بسیار بالاخبر می‌دهند و تناقض میان نظر دولت درباره ارزبری و ورود خودروهای گران قیمت‌ را مطرح می‌کنند. خودروهایی که درنظر گرفتن حجم موتور به‌عنوان معیار لوکس بودن باعث نشده تا واردات آنها ممنوع شود. این کارشناسان معتقدند که اگر قرار باشد دلیل ممنوعیت «لوکس» بودن باشد دولت باید معیار لوکس بودن را مشخص کند.

برخی از خودروهای وارداتی که حجم موتور کمتر از2500 سی‌سی دارند و ورودشان به کشور ممنوع نیست، قیمت‌هایی نزدیک به 800 میلیون تومان دارند و این سوال بسیاری است که اگر بحث ارزبری است چرا به قیمت توجه نمی‌شود. آیا خودرویی که 800 میلیون تومان قیمت دارد جزو خودروهای لوکس محسوب نمی‌شود؟ براساس داده‌های ارائه شده از سوی وزارت صنعت و معدن میانگین قیمت خودروهای وارداتی
20 هزار دلار است.

فربد زاوه، کارشناس خودرو که جزو منتقدان در نظر گرفتن محدودیت براساس حجم موتور است با بیان اینکه دولت باید بازنگری جدی نسبت به این مساله داشته باشد؛ زیرا در تمام دنیا حجم موتور را معیاری برای لوکس بودن کالا قرار نمی‌دهند به «دنیای اقتصاد» می‌گوید: «در تمام دنیا خودرویی لوکس محسوب می‌شود که قیمت بالایی داشته باشد؛ زیرا قیمت تعیین‌کننده کیفیت، کامل بودن آپشن‌ها و میزان کارآیی آن است. که این موارد باعث موردتوجه بودن آن خودرو در همه جای دنیا می‌شود.»

وی معتقد است خودروهای وارد شده در ایران به دلیل طولانی بودن مسیر و تاثیر آن در هزینه حمل ونقل، قیمت‌هایشان تغییر بسیار زیادی نسبت به قیمت واقعی خودرو در کشور مبدأ دارد. بنابراین ممکن است یک خودرو در ایران لوکس باشد، اما در کشور تولید‌کننده لوکس نباشد؛ بنابراین می‌بینیم که قیمت تاثیر بسیاری دارد. وی در تکمیل اظهارات خود عنوان می‌کند به‌عنوان مثال تویوتا کمری در ایران، خودرویی لوکس است، اما در آمریکا یک خودروی معمولی است. این موضوع نشان‌دهنده آن است که قیمت تمام شده در هر کشوری معیاری برای لوکس بودن کالا است.

 

2500 سی‌سی‌ها گران نیستند

فرهاد احتشام‌زاد، رئیس انجمن واردکنندگان خودرو نیز معیار لوکس بودن کالا را قیمت آن عنوان می‌کند و معتقد است که معیار حجم موتور مبنای منطقی ندارد؛ زیرا معیارهای ظاهری یک خودرو نمی‌تواند نشان‌دهنده لوکس بودن یک خودرو باشد.وی در گفت‌وگو با «دنیای اقتصاد» ادامه می‌دهد در استانداردهای جهانی معیار لوکس بودن خودرو قیمت و میزان مصرف سوخت خودرو است و تلفیق این دو که نشان‌دهنده تکنولوژی خودرو است تعیین‌کننده لوکس بودن خودرو است.

وی معتقد است معیار دیگر در کنار این دو معیار مباحث زیست‌محیطی است؛ بنابراین پارامتر آلایندگی زیست‌محیطی نیز در تعیین این موضوع اهمیت بسیار دارد. وی تاکید می‌کند که معیار حجم موتور معیار درستی نمی‌تواند باشد؛ زیرا در حال حاضر برخی از خودروهایی که وارد می‌شوند حجم موتورشان زیر 2500 سی‌سی است که بسیار گران هستند. در حال حاضر خودروهایی با حجم موتور 1500 سی‌سی به کشور وارد می‌شوند که قیمت‌ 170 هزار دلاری دارند. این قیمت بالاست کما اینکه خودروهای بالای 2500 سی‌سی که حجم کمی از واردات را به خود اختصاص می‌دادند، قیمت بالاتری نسبت به این خودروها ندارند. این باعث تداخل در محصولات واردکنندگان می‌شود.

چالش میان مصرف سوخت وارداتی‌ها و داخلی‌ها

زمانی که مصوبه ممنوعیت واردات خودروهای بیش از 2500 سی‌سی تصویب شد به نظر بسیاری از سیاست‌گذاران هدف اصلی، کاهش مصرف سوخت بود؛ زیرا تصور عمومی بر این است که هر چه حجم موتور افزایش پیدا کند، به‌طور طبیعی مصرف بنزین نیز افزایش خواهد یافت. البته بسیاری از واردکنندگان و کارشناسان معتقدند که براساس تکنولوژی‌های مدرن و جدید امروز دیگر چنین موضوعی توجیه علمی و منطقی ندارد؛ زیرا خودروهای کنونی به دلیل دارابودن تکنولوژی بالا، سوخت کمی مصرف می‌کنند؛ بنابراین اینکه به هر میزان که حجم موتور افزایش یابد مصرف بنزین نیز رشد پیدا کند، در حال حاضر فرضیه غلطی است.

با این حال این موضوع به‌عنوان یکی از معیارهای درنظر گرفته شده در کشور ما و به‌خصوص درباره ممنوعیت واردات خودروهای 2500 سی‌سی مدنظر سیاست‌گذاران صنعت کشور بوده است. این موضوع یکی از مواردی است که انگشت اتهام بسیاری از واردکنندگان را به سمت خودروهای داخلی و مصرف سوخت آنها دراز می‌کند. یکی از مسوولان انجمن واردکنندگان خودرو در گفت‌وگو با «دنیای اقتصاد» در این‌باره می‌گوید: اگر هدف مسوولان کاهش مصرف سوخت است، بهتر است به میزان مصرف سوخت خودروهای داخلی دقت شود. تکنولوژی ساخت خودروهای داخلی قدیمی است و به همین دلیل میزان مصرف سوخت خودروهای داخلی بالاست. پس این علت نیز نمی‌تواند مبنای درستی باشد؛ زیرا خودروهای با حجم موتور 2500 سی‌سی از تکنولوژی بسیار بالایی برخوردارند که سوخت بالایی نیز مصرف نمی‌کنند.

اما یکی از اهداف دولت برای واردات خودروهای بالای 2500 سی‌سی حمایت از صنعت خودرو داخلی عنوان شده است. در این زمینه یکی از مسوولان سازمان توسعه تجارت معتقد است که در نظر گرفتن معیار حجم موتور برای لوکس بودن این کالاها برای حمایت از صنعت داخلی است و هنگامی که چنین مکانیسمی طراحی شود باید معیارهای کمی در نظر گرفته شود؛ چراکه معیارهای کیفی قابل‌اندازه‌گیری نیستند.

این موضوع نیز باعث واکنش واردکنندگان شده است. آنها بار دیگر به مقایسه میان تکنولوژی خودروهای با حجم بالای 2500 سی‌سی با خودروهای داخلی می‌پردازند و معتقدند که ممنوعیت این خودروها به علت حمایت از صنعت خودرو داخلی کاملا اشتباه است.

فربد زاوه با بیان اینکه چنین موضوعی دلیل درستی نیست، اضافه کرد: اگر دولت هدفش حمایت از صنعت خودرو داخلی است باید شرایط رقابتی را برای خرید خودروهای داخلی افزایش دهد.