مقایسه تواناییهای حرکتی پژو 405 انژکتوری و رنو لوگان

لوگان و 405 دو خودروی سدان پر فروش بازار کشورمان هستند.  405 مدتها به عنوان یک سدان خانوداگی محبوب جامعه ایران بود و فروش خوبی داشت. در سالهای اخیر خودروهای زیادی به چرخه تولید کشور اضافه شدند که رقیبهای جدی برای 405 محسوب می شدند.

لوگان یکی از این خودروهاست که با داشتن موتوری پرتوان با تکنولوژی به روزتر، مصرف کمتر و کیفیت ساخت بالاتر می تواند جایگزین خوبی برای 405 باشد که در سالهای اخیر با مشکل افت کیفیت مواجه است.

   هدف از این مقاله مقایسه تواناییهای حرکتی این دو خودرو بر اساس تست عملی و آنالیز تئوری است. اول از هر چیز از مشخصات فنی شروع می کنیم. 405 ایران از سال 81 به بعد به موتور انژکتوری XU7JP  مجهز شد. این موتور 4 سیلندر 8 سوپاپ 1761 سی سی حجم دارد و قادر است 97 اسب بخار قدرت در دور 6000 و 148 نیوتن متر گشتاور در دور 3000 تولید کند. این موتور اوایل تا اواسط دهه نود توسط پژو- سیتروئن مورد استفاده قرار گرفت با این تفاوت که نمونه فرانسوی به خاطر تراکم بیشتر 101 اسب و 153 نیوتن متر گشتاور تولید می کند. وزن 405 های ایران 1100 کیلوگرم است.

لوگان از موتور K4M-690 با حجم 1598 سی سی بهره می برد که با داشتن چهار سیلندر و 16 سوپاپ توانی معادل 105 اسب بخار در دور 5750 و گشتاوری بالغ بر 148 نیوتن متر در دور 3750 تولید می کند. وزن خالص لوگان E2+LP  با تجهیزات کامل 1115 کیلوگرم اعلام شده است. تا اینجا می توان نتیجه گرفت که 405 در دور پایینتری به گشتاور خود می رسد و لوگان در دور بالاتر که همین موضوع می تواند در کشش دو خودرو تاثیرگذار باشد ولی از آنجایی که توان لوگان بیشتر است شرایط بهتری برای شتابگیری در دورهای بالا دارد. گفتن این نکته نیز خالی از لطف نیست که ضریب آیرودینامیک 405 برابر با 0.31 و برای لوگان 0.36 است. آیرودینامیک بهتر در مصرف سوخت، حداکثر سرعت، صدای کمتر داخل کابین و شتابگیری در سرعت بالا تاثیر می گذارد.

اولین تست عملی تست شتاب است. در این تست بدون شک لوگان به خاطر 8 اسب توان بیشتر و نسبت نیرو به وزن بهتر فاتح میدان است. نسبت نیرو به وزن برای لوگان 94 اسب برای هر تن و برای 405 88 اسب برای هر تن است. منظور از نسبت نیرو به وزن این است که مثلا لوگان به ازای هر 1000 کیلوگرم 94 اسب دارد که در مقایسه با 405 رقم بهتری است. در تست شتاب تا سرعت 160 اختلاف لوگان با 405 در شکل زیر به خوبی مشخص است:

تست بعدی شتابگیری از دنده 3 سرعت 100 می باشد. این تست به این منظور انجام شد تا ببینیم آیا آیرودینامیک بهتر 405 می تواند در سرعتهای بالا به کمکش بیاید؟ جواب مثبت است. این تست از سرعت 100 تا حدود 170 انجام شد و فاصله لوگان و 405 به مرور در حال کم شدن بود و اگر مسیر ادامه میداد 405 از لوگان پیشی می گرفت و می توانست به حداکثر سرعت بیشتری دست یابد. فاصله تا سرعت 170 در شکل زیر قابل رویت است:

تستهای بعدی تست کشش 405 و لوگان است.تست کشش یکی از معیارهای سنجش عملکرد خودرو است که متاسفانه با اینکه در زندگی روزمره خیلی بیشتر از شتاب 0 تا 100 به آن احتیاج داریم ولی اکثرا از نقش مهم آن در رانندگی غافل هستیم. در زبان انگلیسی به آن Flexibility و در آلمانی به آنElastizitat  می گویند. این دو عبارت به معنی “انعطاف پذیری” هستند و در دنیای اتومبیل به معنای کشش موتور خودرو در دورهای پایین و میانی موتور هستند.

در واقع تست کشش مشخص می کند که رانندگی در شهر با کدام خودرو راحتتر است و کدام یک کمتر نیاز به معکوس دارند و بهتر می توانند با دنده های سبک دور بگیرند. چندین عامل در کشش یک خودرو تاثیر می گذارند که مهمترین آنها منحنی گشتاور موتور در دورهای مختلف و نسبت دنده های گیربکس، قطر چرخ و وزن خودرو هستند. هر چه توزیع گشتاور در دورهای مختلف موتور بهتر باشد کشش خودرو بهتر می شود. منظور از توزیع خوب گشتاور این است که افت گشتاور قبل و بعد از نقطه اوج (برای 405 دور 3000 و برای لوگان 3750) زیاد نباشد. البته در تست کشش بیشتر ناحیه قبل از نقطه اوج گشتاور مد نظر است. مثلا موتور لوگان 148 نیوتن متر در دور 3750 دارد ولی در دور 2000 حدود 90% از حداکثر گشتاور خود را دارد (133 نیوتن متر) که این نشان می دهد در دورهای پایین و قبل از نقطه اوج افت کمی دارد.

نقش نسبت دنده های گیربکس افزایش گشتاور موتور از گیربکس تا رسیدن به چرخها است. همچنین ضریب دیفرانسیل هم چنین نقشی را ایفا می کند. مثلا ضریب دنده 2 و ضریب  دیفرانسیل برای 405 به ترتیب 1.866 و 4.529 است و گشتاور آن 148 نیوتن متر است. در نتیجه حداکثر گشتاوری که در دنده 2 به چرخ 405 می رسد برابر است با 1.866*4.529*148 = 1250 نیوتن متر است (البته اتلاف نیرو در سیستم انتقال قدرت در این محاسبات صفر در نظر گرفته شده). قطر چرخ نیز هر چقدر بیشتر باشد باعث می شود نیروی شتاب دهنده که از تقسیم گشتاور چرخ بر شعاع چرخ به دست می آید کاهش پیدا کند. مثلا قطر چرخ 405 با لاستیک استاندارد 0.5762 متر است (شعاع = 0.2881 متر) پس نیروی شتاب دهنده در دنده 2 برابر است با 1250 تقسیم بر 0.2881 = 4338 نیوتن. به خاطر همین است که رینگ و لاستیک بزرگتر از حد استاندارد در شتاب و کشش خودرو تاثیر منفی می گذارد. مثلا اگر از چرخهای بزرگتر با قطر 0.6500 متر استفاده کنیم نیروی شتاب دهنده در دنده 2 برای 405 برابر است با 1250 تقسیم بر 0.3250 = 3846 نیوتن که نسبت به نیروی شتاب دهنده برای لاستیک فابریک حدود 500 نیوتن کمتر است.

اولین تست کشش، تست کشش دنده 3 از سرعت 50 تا 80 است که 405 به خاطر گشتاور دور پایین بیشتر در این تست اندکی از لوگان جلو میفتاد. فاصله در شکل زیر مشخص است:

تست بعدی کشش دنده 4 از سرعت 70 تا 120 است که در این تست به خاطر سنگینتر بودن نسبت دنده 4 پژو در مقایسه با لوگان فاصله بیشتر می شود و 405 اختلاف بیشتری باز می کند که در تصویر زیر نمایان است:

لازم به ذکر است که در سرعت 70 واقعی و دنده 4 دور موتور 405 حدود 2800 و دور موتور لوگان حدود 2700 است.

تست کشش دنده 5 نیز به همین منوال شرایط به نفع 405 هست و همانند دنده 4 با لوگان فاصله باز می کند. دنده 5 لوگان به منظور کاهش مصرف سوخت کمی سبک انتخاب شده و به خاطر همین کشش نسبتا ضعیفی در این دنده دارد. برای مقایسه کافیست بدانید در سرعت 100 واقعی و دنده 5 دور موتور لوگان 2950 و برای 405 دور موتور 3100 است.

برای اینکه بتوانید سرعت واقعی (بدون خطا) را در دورها و دنده های مختلف را برای 405 و لوگان مقایسه کنید کافیست به جدول زیر مراجعه کنید تا با یک نسبت تناسب ساده بتوانید در هر حالتی سرعت را محاسبه کنید.

سرعت در دور 1000	پژو 405 انژکتوری	رنو لوگان
دنده یک	6.94 کیلومتر در ساعت	7.25 کیلومتر در ساعت
دنده دو	12.85 کیلومتر در ساعت	13.18 کیلومتر در ساعت
دنده سه	18.73 کیلومتر در ساعت	19.37 کیلومتر در ساعت
دنده چهار	25.21 کیلومتر در ساعت	26.21 کیلومتر در ساعت
دنده پنج	32.22 کیلومتر در ساعت	33.94 کیلومتر در ساعت

نکات زیر را در مورد جدول بالا مد نظر قرار دهید:

1.  محاسبه سرعت خیلی راحت است. مثلا در دنده 4 دور 6000 سرعت 405 برابر است با 6*25.21 = 151 کیلومتر در ساعت.
2.  سرعتهایی که در بالا گفته شد فقط در صورتی درست است که  رینگ و لاستیک استاندارد در هر دو خودرو باشد که برای 405 سایز 185/65/14 و برای لوگان 185/65/15 است. باد لاستیکها نیز باید تنظیم باشد. اگر از رینگ و لاستیک دیگری استفاده شود که از نظر قطر با لاستیک استاندارد فرق داشته باشد محاسبات بالا به هم می ریزد.
3.  سرعتهای گفته شده ربطی به سرعتی که کیلومتر شمار نشان میدهد ندارد و بر اساس محیط دقیق چرخ حساب شده و عاری از خطاست. از آنجایی که بر خلاف کیلومترشمار خطای دور موتور بسیار کم می باشد می توانید در هر دور موتور و دنده که باشید سرعت واقعی خودرو خود را با استفاده از جدول بالا حساب کنید.

در پایان اگر بخواهیم به طور خلاصه تواناییهای حرکتی این دو خودرو را مقایسه کنیم باید گفت:

شتاب گیری لوگان قویتر از 405 است. (به خاطر توان بیشتر و نسبت نیرو به وزن بهتر)

کشش 405 بهتر از لوگان است. (به خاطر نسبت دنده های سنگینتر و گشتاور بیشتر در دورهای پایین)

حداکثر سرعت 405 اندکی بیشتر است. (به خاطر تفاوت زیاد بین آیرودینامیک دو خودرو)