هواپیمای جاسوسی SR-72 آمریکا؛ تهدیدی که چین و روسیه نمی‌توانند مهار کنند
هواپیمای جاسوسی SR-72 آمریکا با فناوری‌های پیشرفته خود، چالشی بزرگ برای سامانه‌های دفاعی چین و روسیه محسوب می‌شود و نگرانی‌ها درباره مهار این تهدید را افزایش داده است.
هواپیمای افسانه‌ای SR-71 بلک‌برد ساخته‌ی شرکت لاکهید مارتین، روزگاری لقب سریع‌ترین پرنده‌ی دنیا را به خود اختصاص داده بود. اکنون زمزمه‌هایی درباره جانشین احتمالی‌اش، یعنی SR-72 مشهور به «فرزند بلک‌برد» شنیده می‌شود.
آنچه درباره هواپیمای جاسوسی SR-72 آمریکا می‌دانیم
نشانه‌هایی که از جانب لاکهید دیده می‌شود، به‌ویژه نمایش هواپیمای مافوق صوت دارک‌استار در فیلم «تاپ گان: ماوریک»، این تصور را تقویت می‌کند که احتمالا یک نمونه‌ی اولیه یا طرحی مفهومی از SR-72 وجود دارد. علاوه بر این، چند توییت رمزآلود اخیر از سوی لاکهید، تلویحاً به وجود هواپیمایی حتی سریع‌تر از SR-71 اشاره دارد.
چنین جانشینی، بی‌شک به سرعت‌های سرسام‌آور مافوق صوت دست خواهد یافت، اما برای آنکه بتواند از چنگال سامانه‌های دفاع هوایی امروزی، که از دوران جنگ سرد تاکنون تحولات شگرفی را تجربه کرده‌اند، بگریزد، نیازمند قابلیت‌های پیشرفته‌ی رادارگریزی و مانورپذیری فوق‌العاده خواهد بود. با آنکه جزئیات رسمی همچنان در هاله‌ای از ابهام قرار دارد، اما علاقه به آن رو به افزایش است.
برای چندین دهه متمادی، هواپیمای SR-71 بلک‌برد، عنوان سریع‌ترین هواپیمای سرنشین‌دار جت تنفسی جهان را به آن خود اختصاص داده بود. این هواپیما که در دوران جنگ سرد و برای انجام پروازهای شناسایی پرسرعت در ارتفاعی فراتر از 80 هزار پا توسعه یافت، برای گریز از سامانه‌های دفاع هوایی دشمن، منحصراً بر سرعت سرسام آور خود که بالغ بر سه ماخ بود تکیه داشت.
از زمان بازنشستگی این پرنده در اواخر دهه نود میلادی، گمانه‌زنی‌ها پیرامون جانشین احتمالی برای آن همچنان ادامه داشته است. به تازگی، اشاراتی از سوی شرکت هوافضای لاکهید مارتین نشان می‌دهد که هواپیمایی مشابه SR-71 اما با فناوری های جدیدتر، وجود داشته باشد.
یکی از آشکارترین این اشارات در فیلم «تاپ گان: ماوریک» محصول سال ۲۰۲۲ به چشم خورد. در سکانس های آغازین، شخصیت تام کروز، هواپیمای فراصوتی به نام دارک استار را به پرواز درمی‌آورد که شمایلی کلی از آنچه یک هواپیمای واقعی شبیه به SR-72 می تواند باشد را به تصویر می‌کشد.
البته این طرح صرفاً یک خیال‌پردازی نبود، بلکه شرکت لاکهید مارتین در خلق ظاهر بیرونی این هواپیما با فیلم‌سازان همکاری داشته است. اگر SR-72 وجود خارجی داشته باشد، دارک استار در فیلم تاپ گان می‌تواند یک مدل اولیه از آن به شمار آید.
در ماه مارس سال ۲۰۲۳، شرکت لاکهید مارتین با انتشار دو پیام کوتاه و رمزآلود در توییتر، موجی از گمانه‌زنی‌ها را در فضای آنلاین به راه انداخت. اولین توییت آن‌ها که همراه با تصویری از هواپیمای SR-71 بلک‌برد منتشر شد، این عبارت را در خود جای داده بود: «SR-71 بلک‌برد همچنان سریع‌ترین جت سرنشین‌دار تنفسی شناخته‌شده‌ی جهان است.» این جمله به طور ضمنی اشاره به وجود هواپیمای سریع‌تری دارد، هرچند که ماهیت دقیق آن پرنده هنوز در هاله‌ای از ابهام قرار دارد.توییت دیگری از سوی این شرکت که به مناسبت موفقیت اکران آخرین قسمت از فیلم تاپ گان منتشر شد، تصویری از آن هواپیمای فوق‌سریع را به اشتراک گذاشت که در آن فیلم به نمایش درآمده بود. نکته‌ی قابل توجه اینجاست که لاکهید مارتین در توضیح این تصویر نوشت: «به منظور گرامیداشت این موفقیت، ما تعدادی تصویر شایسته‌ی نام ماوریک از هواپیماهای واقعی را با شما به اشتراک می‌گذاریم.»
یکی از برجسته‌ترین ویژگی‌های SR-71، سرعت سرسام‌آور آن بود. در زمان رویارویی با موشک‌های پدافند هوایی دشمن، بهترین راهکار دفاعی بلک‌برد این بود که به جای تلاش برای انجام حرکات گریز، به آسانی از تهدید دور می‌شد.
یک نمونه فرضی از هواپیمای جاسوسی SR-72 آمریکا قادر خواهد بود تا برتری سرعت بلک‌برد را دنبال کرده و با سرعت‌های مافوق صوت به پرواز درآید. این سرعت نه تنها به هواپیمایی مانند دارک‌استار امکان می‌دهد تا از تهدیدات سبقت بگیرد، بلکه قادر خواهد بود مأموریت‌های شناسایی یا تهاجمی را در اقصی نقاط جهان در کوتاه‌ترین زمان ممکن به انجام برساند.
البته باید توجه داشت که فناوری پدافند هوایی امروزی نسبت به دوران جنگ سرد و SR-71 پیشرفت چشمگیری داشته است. اگرچه موشک‌های پدافند هوایی شوروی در تعقیب بلک‌برد با دشواری روبه‌رو بودند، اما سامانه‌های دفاع هوایی مدرن به مراتب توانمندتر از سیستم‌های دهه‌های 1960 و 1970 هستند.