وضعیت جرایم رانندگی در ایران و جهان
در فرانسه میانگین درآمد در پایتخت حدود ۲۵۰۰ دلار است و مبلغ ۵۰۰ تا ۳۰۰۰ دلار جریمه برای “رانندگی در حالت مستی” تعیین شده که معادل یک پنجم تا تمام درآمد ماهانه یک شهروند فرانسوی است! جریمه همین تخلف در کشورمان ۲۰۰ هزار تومان است!بازدارندگی یا کسب درآمد؛ مسئله کدام است؟
نقره‌داغ شدن رانندگان متخلف در کشورهای غربی
به گزارش دنده 6 ، “آیا جریمههای رانندگی، بازدارنده است؟” این سؤالیست که سال‌ها از سوی کارشناسان امور انتظامی مطرح شده اما تا به امروز پاسخ روشنی به آن داده نشده است تا جایی که بارها پلیس راهور خواستار افزایش مبلغ جریمههای رانندگی شده اما با مخالفت دیگر مسئولان مواجه شده است. این مخالفان البته دلایل مخصوص خود را نیز دارند.
اگرچه اقداماتی نظیر فرهنگ‌سازی و ارتقای اجتماعی رفتار رانندگان در کنار جرائم رانندگی، می‌تواند زمینه را برای کاهش وقوع تخلفات فراهم کند اما با این حال، به نظر می‌رسد که وضعیت تورمی در کشور کار را به جایی رسانده که مبالغ قبوض جریمه، دیگر کارکرد و جنبه بازدارندگی حداقلی خود را از دست داده‌اند و جریمههای ۳۰ و ۵۰ هزار تومانی دیگر نمی‌توانند برای برخی رانندگان بازدارنده باشند یا سهمی در کاهش تخلفات ایفا کنند.
بازدارندگی یا کسب درآمد؛ مسئله کدام است؟
همین مسئله باعث شده تا مجدداً بحث افزایش مبالغ جریمه، تبدیل به موضوع داغ این روزهای کشور شود. موافقان این طرح معتقدند که جریمههای رانندگی قرار بوده به عنوان یکی از ابزارهای بازدارنده تخلف استفاده شوند که با وضعیت اقتصادی این روزهای کشور، این مسئله به طور کامل از بین رفته است. از طرف دیگر، مخالفان معتقدند که این اقدام نه تنها زمینه را برای کاهش تخلفات فراهم نمی‌کند، بلکه صرفا موجب افزایش نارضایتی مردم به دلیل فشارهای اقتصادی می‌شود.
در همین راستا، چندی پیش سردار سید تیمور حسینی، جانشین پلیس راهور در این باره با تاکید بر اینکه جرائم رانندگی در حال حاضر به هیچ عنوان بازدارنده نیست، به خبرنگار تسنیم گفت: از وزارت دادگستری خواسته‌ایم تا مبلغ ۷ تخلف از ۱۲۰ تخلفی که برای آنها کد جریمه وجود دارد، بیش از صددرصد افزایش پیدا کند.
وضعیت جرائم رانندگی در جهان
در چنین شرایطی، نگاهی به مبالغ جرائم رانندگی در کشورهای مختلف جهان می‌تواند نوعی از مقیاس برای سنجش را در اختیار ما قرار دهد؛ در ادامه به مبالغ برخی از جرائم رانندگی در کشورهای استرالیا، فرانسه، انگلستان و آلمان اشاره شده است:
| نام کشور | سرعت غیرمجاز | مصرف الکل | سبقت غیرمجاز | عبور از چراغ قرمز | صحبت با تلفن |
|---|---|---|---|---|---|
| استرالیا (کوئیزلند) | 287 تا 1653 دلار | 2012 تا 4025 دلار | 150 تا 389 دلار | 348 دلار | 1000 دلار |
| فرانسه | از 73 تا 1609 دلار آمریکا | 145 تا 4830 دلار آمریکا | 159 تا 4830 دلار آمریکا | 159 تا 890 دلار آمریکا | 145 دلار آمریکا |
| آلمان | از 16 تا 1288 دلار آمریکا | از 536 تا 3215 دلار آمریکا | از 107 تا 1288 دلار آمریکا | از 97 تا 5365 دلار آمریکا | از 107 تا 214 دلار آمریکا |
| انگلستان | از 124 تا 1235 دلار آمریکا | از 3086 تا 6173 دلار آمریکا | از 124 تا 3086 دلار آمریکا | از 1235 تا 6173 دلار آمریکا | از 247 تا 3086 دلار آمریکا |
“جدول خلاصه میزان جرایم نقدی چهار کشور مختلف در پنج تخلف رانندگی”
نقره‌داغ شدن رانندگان متخلف در کشورهای غربی
با مقایسه ارقام جریمه در کشورهای غربی فوق و میزان میانگین درآمد در این کشورها، مشخص می‌شود که کشورهای توسعه یافته از مبالغ بسیار بالای جریمه به‌عنوان اهرم جدی بازدارندگی در زمینه تخلفات رانندگی استفاده می‌کنند.
به عنوان مثال در فرانسه که میانگین درآمد در پایتخت حدود ۲۵۰۰ دلار است، مبلغ ۵۰۰ تا ۳۰۰۰ دلار جریمه برای رانندگی در حالت مستی، یک جریمه بسیار سنگین و معادل یک پنجم تا تمام درآمد ماهانه یک شهروند فرانسوی است!
با تبدیل این درصد به ریال در ایران، مبلغ جریمه رانندگی در حالت مستی باید بین یک و نیم تا ۶ میلیون تومان باشد؛ مبلغی که در حال حاضر حدود ۲۰۰ هزار تومان است! و در صورت تایید پیشنهاد پلیس مبنی بر افزایش برخی جرائم رانندگی این مبلغ جریمه به ۲ میلیون تومان می‌رسد!
اگرچه وضعیت اقتصادی کشور، فشار زیادی به مردم وارد کرده و پلیس باید این مسئله را درنظر داشته باشد و باید تلاش‌ها برای کاستن از سایر عوامل تصادفات در کشور “مانند ایمنی خودروها و وضعیت جاده‌ها” نیز روند پرشتابی به خود بگیرد اما به نظر می‌رسد باید در مورد مبالغ جریمه برخی تخلفات خطرناک مانند “رانندگی در حالت مستی” یا سبقت غیرمجاز که به‌شدت می‌تواند جان سایر رانندگان و شهروندان را به خطر اندازد، بازنگری جدی صورت گیرد.
