گسترش و پیشرفت تسلیحات دفاعی که توانایی نابودی موشکهای دشمن قبل از ضربه زدن به آمریکا یا متحدانش را داشته باشد، برای دهه ها یکی از کلیدیترین بخشهای استراتژی نظامی آمریکا بوده است.
در حال حاضر هم کشورهای بیشتری دارای فن آوری موشکهای بلند برد هستند و یا بدنبال توسعه و دستیابی به این گونه تسلیحات هستند. این فن آوری شامل موشکهای بالستیک قاره پیما می باشد که قادر به حمل چند کلاهک جنگی هستند و به عنوان “عامل هدف گیری مستقل چندگانه” (MIRV) شناخته می شود. این کلاهکها می توانند واقعی یا دروغین برای فریب موشکهای رهگیر باشند.
هر دو کشور چین و روسیه از این فن آوری در موشکهای بالستیک خود استفاده می کنند و در سال 2014 گزارشها تایید کرده است که ایران نیز این فن آوری را برای موشکهای بالستیک خود توسعه داده است. تحقیقات نشان می دهد که در صورت آغاز درگیری، MIRV ها اولین تسلیحاتی هستند که برای ضربه به دشمن استفاده می شوند.
بنابراین برطرف کردن و مقابله با تهدید MIRV، از برنامه های اصلی کشور آمریکا بوده است. حمل چندین کلاهک توسط یک MIRV چالش اصلی مقابله با تهدید MIRV می باشد. زیرا می بایستی برای هر کلاهک موشک رهگیر جداگانه ای شلیک شود که برای این منظور تعداد سکو های پرتاب موشک رهگیر زیادی مورد نیاز است زیرا هر موشک رهگیر دارای یک عامل نابودگر و قادر به نابود سازی تنها یک کلاهک است. همچنین تشخیص کلاهک واقعی از غیر واقعی نیز اگر غیر ممکن نباشد، بسیار دشوار است.
آژانس دفاع موشکی ایالات متحده (MDA) و کمپانی ریتیون اولین برنامه Planning Review، در مورد آینده سامانه مفهوی”عامل نابودگر چند هدفی”(MOKV) را تکمیل کردند. یک گام کلیدی به سمت مشخص کردن جنبه های مهم طراحی این سامانه. این مرحله حساس تضمین می کند که نقشه توسعه با انتظارات MDA هم راستا می باشد و Cocenpt Review در دسامبر انجام می گیرد.
کمپانی ریتیون توضیح داده است که نحوه توسعه MOKV به صورت “معماری باز” است. این استراتژی طراحی به مهندسان این امکان را می دهد که فن آوری MOKV را در آینده به سادگی ارتقا دهند و با توجه با تهدیدات جدید که به سرعت افزایش می یابند، تغییرات مورد نیاز را برای مقابله با تهدیدات جدید در این سامانه اعمال کنند.
هر MOKV خودش را به سمت هدف هدایت می کند و هدف را منفجر می کند. چندین MOKV بر روی یک سامانه پرتاپ موشک از قبیل سامانه “رهگیر زمین-پایه” (GBI) قرار می گیرد. هر موشک رهگیر با یک حسگر پیشرفته، منحرف کننده، کنترل کننده حرکات و فن آوری مخابراتی مجهز شده است تا توانایی منهدم کردن هر هدف جداگانه را داشته باشد. بنا به تصاویری که منتشر شده است، بر روی هر موشک رهگیر 6 عدد MOKV نصب شده است که هر MOKV دارای حسگر و پیشرانه هدایت کننده است. این تجهیزات موجب می شود که هر موشک رهگیر بتواند همزمان با چند هدف درگیر شود. برای افزایش اطمینان، MOKV با همه کلاهکها درگیر می شود؛ چه کلاهکهایی واقعی یا کلاهکهای غیر واقعی که به صورت تله برای فریب موشکهای رهگیر ساخته شده اند.
کار طراحی روی مدل مفهومی MOKV توسط کمپانی ریتیون به عنوان بخشی از تولید سامانه های موشکی پیشرفته انجام شده است. این کمپانی در حال حاضر زرادخانه ای از سامانه های موشکی رهگیر در اختیار دارد که برخی از آنها در حال حاضر فعال و عملیاتی هستند و بعضی نیز مانند MOKV در مرحله توسعه قرار دارند.
موشک GBI که یک راکت سوخت جامد تقویت شده سه مرحله ای GBI است، در حال حاضر تنها یک عامل نابودگر خارج از جو(EKV) حمل می کند که توانایی حمله به یک موشک بالستیک دشمن را دارد. زمانی که تهدید حمله موشکی شناسایی شد، EKV به سمت فضا شلیک می شود. زمانی که EKV در خارج از جو به سرعت فراصوت دست یافت، ماموریت EKV آغاز می شود.
EKV با استفاده از حسگرهای چند رنگی، رایانه نصب شده پیشرفته و موتور راکت برای حرکت و جهت یابی در فضا استفاده می کند. EKV هدفش را بادقت بسیار بالایی انتخاب و رهگیری می کند و در اثر نیروی جنبشی حاصل از برخورد، آن را منهدم می کند.
این سومین نسل EKV است که کمپانی ریتیون برای GBI توسعه می دهد. اولین نمونه در سال 1998 تولید شد. این برنامه در چندین مدل متفاوت تکامل یافت. 10 آزمایش پروازی اولیه با چندین شکست مواجه شدند تا اینکه در سالهای 2013 و 2014 آزمایشهای پروازی با موفقیت انجام شدند و راه برای توسعه و بهینه سازی بیشتر هموار گردید. EKV در حال حاضر به مدل CE-II KEV ارتقا یافته است و در حال حاضر ناوگان GBI ها در فورت گریلی آلاسکا واقع در مرز آمریکا با روسیه و پایگاه نیروی هوایی واندنبرگ در کالیفرنیا مستقر شده اند و کاملا عملیاتی و مشغول به کار هستند.
از آنجایی که GBI و EKV با شکستهای زیادی مواجه شدند، این سامانه غیر مطمئن تشخیص داده شده است و در نتیجه ارتش دکترین Less-than-optimal shot را برگزید که اجازه می دهد برای هر موشک بالستیک دشمن، تعداد بیشتری موشک رهگیر شلیک شوند. بنابراین با افزایش تعداد موشکهای رهگیر برای نابودی هر موشک بالستیک دشمن، تعداد موشکهایی که توسط 44 سامانه GBI فعال می توانند رهگیری شوند کاهش یافت.
نسخه ای که در حال حاضر در حال توسعه و ارتقا است، مدل CE-II BLOCK 1 است. در طراحی و پیشرفت این مدل از درسهایی که از شکست های قبلی بدست آمد، استفاده شده است. انتظار می رود که اولین پرواز آزمایشی این موشک در سال 2016 انجام شود. در صورت موفقیت، نصب و شروع به کار این سامانه در سال 2017 انجام خواهد شد. بنا به برنامه زمانبندی تعداد 10 عدد GBI تا سال 2017 می بایستی تحویل گردد.
عدم اطمینان و مشکلاتی که EKV با آن مواجه بود موجب شد که MDA به دنبال جایگزین کردن EKV با مدل جدید و طراحی مجدد باشد که “عامل نابودگر دوباره طراحی شده “(RKV) نامیده می شود. RKV که گاهی اوقات EKV CE-III نامیده می شود، مدل اصلاح شده و ارتقا یافته ای است که طراحی ساده تر و اطمینان پذیری بیشتری دارد. در مدل RKV، توانایی های هدف یابی و تمیز دادن بین اهداف ارتقا یافته و امکان ارتباط مابین RKV و سامانه کنترل آتش دفاعی GMD نیز در صورت نیاز فراهم شده است. توسعه RKV در سال 2016 انجام می شود و MDA تصمیم دارد قرارداد تولید آن را تا سال 2018 امضا کند و استقرار آن در سال 2020 انجام خواهد شد.
MDA تحت برنامه بلند پروازانه “عامل نابودگر عمومی” (CKV)، به دنبال توسعه فن آوریهای جدید به منظور پیشرفت توانایی رهگیری در خارج از جو زمین است. MDA تصمیم داشت تا سال 2004 طرح MKV را توسعه بدهد اما این برنامه را در سال 2009 با هدف پشتیبانی از “توانایی های رهگیری در فاز صعود” ملغی کرد و برنامه هایی از قبیل AEGIS-BMD را دنبال کرد.
MOKV به عنوان بخشی از برنامه CKV در نظر گرفته می شود، در نتیجه احیای این طرح با تاخیر بیشتر از یک دهه انجام می شود. مرحله تبیین مفهوم MOKV عملیاتی در آگوست 2015 آغاز شد. MOKV در صورت موفقیت، می تواند تا سال 2030 جایگزین سامانه حال حاضر EKV شود. در نتیجه عملیات نابود سازی چندین شی در فضا با یک موشک رهگیر ممکن گردد. بنابراین با همین تعداد موشکهای رهگیر، می توان تعداد بیشتری از کلاهکهای موشکهای بالستیک دشمن را نابود ساخت و حتی با در نظر گرفتن شدت تهدید می توان از تعداد موشکهای رهگیر کم کرد.
کمپانی ریتیون همچنین نوع متفاوتی عامل “ضربه برای نابودی” را برای چند مدل از موشکهای رهگیر Standard-3 توسعه داده است. این موشکها بخشی از سپر محافظتی نیروی در یایی ایالات متحده هستند که برای رهگیری و نابود سازی موشکهای بالستیک میان برد و نزدیک برد طراحی شده اند.
