مصاحبه با فربد زاوه

دنیای اقتصاد: آن‌طور که از شواهد پیداست خودروسازان چینی استراتژی خود برای حضور مستمر در بازار ایران را تعیین کردند؛ به‌طوری‌که به گفته یکی از دست‌اندرکاران تولید خودروهای یاد شده در ایران، دولت چین به خودروسازان فعال خود در کشورمان تاکید کرده است که به هیچ وجه بازار ایران را رها نکنند و در صورت لزوم حتی قیمت محصولات خود را کاهش دهند چراکه در صورت متحمل شدن خسارت مالی حتی به آنها یارانه و تسهیلات نیز خواهد داد.

این استراتژی در حالی تبیین شده که به دلیل حل و فصل پرونده هسته‌ای ایران و رفع تحریم‌های بین‌المللی در آینده نزدیک، بحث حضور خودروسازان اروپایی در ایران برای همکاری مشترک مطرح شده است. همین موضوع باعث شده تا فروش خودروهای چینی در بازار ایران به شدت کاهش یابد. آن‌گونه که از شواهد پیداست با تغییر شرایط اقتصادی در ایران و همسو با آن تغییر نگرش مشتریان به خرید خودرو در بازار ایران، خودروسازان چینی نیز قصد دارند استراتژی خود در بازار ایران را تغییر دهند تا مجبور به ترک بازار ایران نشوند.

در همین حال، بعد از توافق هسته‌ای ایران با قدرت‌های جهانی بسیاری از کارشناسان خودرو پیش‌بینی کردند که سهم چینی‌ها در بازار ایران کاهش پیدا می‌کند؛ زیرا خودروهای چینی توان رقابت لازم و کافی با برندهای معتبر خودروسازی جهان را نخواهند داشت. افزایش سهم چینی‌ها در بازار ایران با تشدید تحریم‌های بین‌المللی به اوج خود رسید، درواقع آنها در شرایطی توانستند نظر مشتری ایرانی را جلب کنند که خودروسازان داخلی به دلیل مشکلات بسیار در تامین قطعات، میزان تولیدشان را کاهش دادند و به‌دنبال آن نیز قیمت خودروها افزایش قابل توجهی پیدا کرد، اما چینی‌ها با شناسایی دقیق بازار ایران توانستند دل مشتریان ایرانی را به دست بیاورند. این در حالی است که انتقاد نسبت به کیفیت برخی محصولات، نه تنها چینی‌ها را هم‌اکنون از دید مشتریان ایرانی با شرایط متفاوتی مواجه کرده، بلکه اخبار مربوط به ورود خودروسازان معتبر جهانی نیز تهدیدی برای آنها به حساب می‌آید. برهمین اساس کارشناسان هم‌اکنون تاکید دارند که در صورت تغییر شرایط فعلی، خودروسازان چینی راه‌حل دیگری جز کاهش قیمت برای ایجاد جذابیت در محصولات خود ندارند.

چینی‌ها در روزهای آغاز حضور خود در بازار ایران نیز از استراتژی قیمت پایین بهره بردند. به‌طوری که آنها با دامپینگ (کاهش خودخواسته قیمت محصول) سعی کردند که جای خود را در بازار ایران باز کنند. اینکه آیا خودروسازان چینی بار دیگر قصد دارند برای به دست گرفتن سهم بیشتر یا حفظ سهم کنونی خود در بازار ایران قیمت محصولات خود را کاهش دهند، موضوعی است که نیازمند بررسی کارشناسان است. در همین زمینه، فربد زاوه، کارشناس خودرو در گفت‌وگو با «دنیای اقتصاد» می‌گوید: بدیهی است که خودروسازان چینی تلاش کنند به هر بهایی در بازار ایران باقی بمانند؛ زیرا در صورت حضور خودروسازان معتبر، قدرت رقابت با محصولات آنها را ندارند.

زاوه با اشاره به اینکه چینی‌‌ها برای بقای خود در بازار ایران در حال مبارزه هستند، می‌گوید: خودروسازان چینی در سال‌های گذشته برای کسب سهم بیشتر از بازار ایران همواره از دامپینگ بهره برده‌‌اند؛ بنابراین بعید نیست که در صورت به خطر افتادن موقعیت‌شان در بازار ایران بار دیگر به این کار دست بزنند.

وي عنوان می‌کند: روش خودروسازان چيني براي ورود به بازار يك كشور از جمله بازار خودرو ايران که سطح سلیقه مشتریان بسیار بالاست، کاهش قيمت محصول به نحو قابل توجه و افزودن امکانات و آپشن‌هاي خودرو است تا از این طریق بتوانند مشتری را راضی به خرید خودروهای خود کنند.

وی معتقد است که چینی‌ها حاضر نیستند بازار با پتانسیل بالای ایران را ترک کنند و تاکید می‌کند: آنها برای اینکه بازار ایران را ترک نکنند، به روش‌های فروش روی می‌آوردند، اما آنها دیگر حاضر به ضرر کردن نیستند؛ بنابراین در‌صورتی‌که قیمت محصولات خود را کاهش دهند، هزینه‌های خود را نیز کاهش خواهند داد. به‌طور مثال ممکن است در آینده با قطعه‌سازان ایران برای تولید قطعات خود همکاری کنند. در همین حال، یک کارشناس صنعت خودرو نیز در گفت‌وگو با «دنیای اقتصاد» با اشاره به اینکه چینی‌ها برای ماندن دست به دامپینگ نخواهند زد، می‌گوید: چینی‌ها به هر قیمتی حاضر به ماندن در بازار ایران نیستند. ممکن است آنها برای رقابت در بازار ایران سود محصولات خود را که بسیار بالا بوده کاهش دهند، اما آنها در حال حاضر دیگر به فروش محصول زیر قیمت نمی‌پردازند. وی می‌گوید: خودروسازان چینی‌ توانسته‌اند به بازارهای مختلف جهان ورود پیدا کنند این در حالی است که ماندن در هر شرایط برای آنها غیر قابل قبول است.

نقشه راه چینی‌ها

نگرانی خودروسازان چینی نسبت به آینده خود در بازار ایران در حالی است که برخی از کارشناسان تاکید می‌کنند که حضور چینی‌ها در بازار خودروی ایران بستگی مستقیم به نوع فعالیت خودروسازان داخلی در انتخاب و از همه مهم‌تر قیمت محصول دارد؛ بنابراین در‌صورتی‌که خودروسازان ایرانی در همکاری با برندهای معتبر جهانی به تولید محصول با قیمت بالا بپردازند، چینی‌ها از ابزار فروش برای پنهان کردن کیفیت محصولات خود بهره می‌برند و این گونه در بازار رقابتی باقی می‌مانند.

در همین زمینه یک کارشناس خودرو در گفت‌وگو با «دنیای اقتصاد» می‌گوید: آینده خودروسازان چینی‌ در بازار ایران ارتباط مستقیم به استراتژی خودروسازان داخلی دارد؛ در‌صورتی‌که داخلی‌ها نتوانند محصولات با کیفیت و با قیمت مناسب را در اختیار مشتریان قرار دهند، نیازی به تغییر استراتژی چینی‌ها در بازار نیست. وی با بیان اینکه قدرت خرید بیشتر مشتریان داخلی، خودروهای زیر 50 میلیون تومان است، می‌گوید: قدرت خرید مشتریان شرایط را تعیین می‌کند؛ بنابراین برنده بازی رقابت در فروش محصول در ایران کسی است که خودروهایی با این قیمت عرضه کند؛ بنابراین تقاضای موجود در بازار ایران استراتژی آینده خودروسازان چینی را مشخص می‌کند.

در همین باره، فربد زاوه، کارشناس خودرو نیز می‌گوید: قدرت خرید مشتریان رقابت در بازار را ایجاد می‌کند؛ بنابراین خودروسازان چینی با کاهش قیمت محصولات خود و نزدیک کردن آن به توان خرید مشتری ایرانی سعی دارند، در بازار باقی بمانند. وی معتقد است که سهم چینی‌ها در کوتاه مدت کاهش می‌یابد؛ زیرا ذائقه مشتری ایرانی خرید خودروهای اروپایی است، اما آینده چینی‌ها بستگی مستقیم به عرضه خودروهای با کیفیت و قیمت مناسب دارد.