کشف تمدن گمشده عربستان

قدمت این دایره‌ها به حدود ۷۰۰۰ سال قبل بازمی‌گردد و دارای بقایای دیوارهای سنگی و حداقل یک در است و احتمالاً سقف آن‌ها از سنگ یا مواد آلی ساخته‌شده بود. باستان شناسان در حین کاوش‌های خود بقایای بسیاری از ابزارهای سنگی ساخته‌شده از بازالت را کشف کردند. این کشف به‌قدری قابل‌توجه است که پنج‌تا از دایره‌های ایستاده به‌تنهایی نزدیک به ۲۲۵ کیلوگرم ابزار سنگی و آثار دیگر در خود جای‌داده بود. باستان شناسان همچنین بقایای استخوان‌های گوسفند، بز و گاو را در این مکان پیدا کردند.

همچنین در میان یافته‌ها انواع صدف‌های دریایی وجود داشت که همگی از دریای سرخ که در ۱۲۰ کیلومتری غرب قرار دارد، آمده بودند. وجود صدف‌های دریایی نشان‌دهنده توسعه شبکه‌های تجارت و مبادله، همراه با تحرک است. آثار یافت شده در دایره‌ها و شباهت این سازه‌ها به خانه‌های باستانی حفاری‌شده در اردن، نشان می‌دهد که بسیاری از دایره‌های سنگی ایستاده به‌عنوان خانه ساخته‌شده‌اند.

درحالی‌که ممکن است مردمان امروزی دایره‌های سنگی مانند استون هنج را باهدف آیینی مرتبط بدانند، مهم است که توجه داشته باشیم که بسیاری از خانه‌های اولیه دایره‌ای بوده‌اند. در تمام نقاط جهان، معماری اولیه همیشه‌گرد بود و خانه‌های مستطیلی در دوران نوسنگی متأخر ظاهر شدند.

عربستان متفاوت!

حدود ۷۰۰۰ سال پیش، محیط شمال عربستان سعودی بسیار مرطوب‌تر از امروز بود، اما کشاورزی هنوز آغاز نشده بود. هیچ مدرکی دال بر پرورش گونه‌های گیاهی مانند گندم و جو وجود ندارد، اما احتمالاً جمع‌آوری گیاهان وحشی صورت می‌گرفته است.

زمانی که این دایره‌های سنگی ایستاده مورداستفاده قرار می‌گرفت، شکل دیگری از سازه سنگی نیز که امروزه «مستطیل» شناخته می‌شود، ساخته می‌شد. حفاری در مستطیل‌ها نشان می‌دهد که آن‌ها هدفی آیینی داشتند و این آئین احتمالاً شامل قربانی کردن گاو نیز می‌شد. استفاده هم‌زمان از مستطیل‌ها و دایره‌های سنگی ایستاده نشان می‌دهد که این دو نوع ساختار مگالیتیک جنبه‌هایی از فرهنگی واحد داشتند.

گری رولفسون، استاد بازنشسته انسان‌شناسی بر این باور است که افرادی که دایره‌های سنگی ایستاده و مستطیل‌ها را ساخته‌اند از نسل مردمانی‌اند که حدود ۵۰۰ سال‌ قبل‌تر در اردن و سوریه زندگی می‌کردند. او می‌گوید معماری دایره‌های سنگی ایستاده شبیه سازه‌هایی است که در اردن یافت شده و مربوط به حدود ۵۰۰ سال قبل از این دوره است و افرادی که این سازه‌ها را در اردن ساخته‌اند، گوسفند، بز و گاو نیز نگهداری می‌کردند. درگذشته‌های دور آن‌ها جمعیت زیادی در شرق اردن و بخش‌هایی از سوریه داشتند و آن‌ها نیاز به یافتن شکارگاه‌های جدیدی داشتند که باعث می‌شد به‌تدریج به سمت جنوب، به عربستان سعودی کنونی، بروند.

گفتنی است که شهر سوخته از قدیمی‌ترین شهرهای متمدن ایران است که قدمت ۵ هزار ساله دارد و در زابل در استان سیستان‌وبلوچستان قرار گرفته است؛ یافته‌های جدید حاکی از آن است که مردمان در عربستان سعودی ۲ هزار سال زودتر از مردمان شهر سوخته یکجانشین شده‌اند.