کشف سیاره جدیدی در «خرس بزرگ»
ستارهشناسانی از دانشگاه کپرنیک در تورون لهستان یک سیاره جدید در صورت فلکی «خرس بزرگ» (دبّ اکبر) پیدا کردند که ۱۱ برابر مشتری جرم دارد، در مدت ۱۴ سال زمینی به دور ستاره خود میچرخد و دمای آن هم منفی ۱۰۰ درجه سانتیگراد است.
به گزارش دنده6 از فیز، این ستاره شناسان با یک سیاره فراخورشیدی بسیار بزرگ (با جرم بالا) سر و کار دارند که حدود ۱۱ برابر سیاره مشتری بزرگترین سیاره در منظومه خورشیدی جرم دارد. این سیاره با ستاره میزبان خود شش واحد نجومی فاصله دارد و هر ۱۴ سال (زمین) به دور ستاره خود میچرخد.
دکتر هابیل توضیح داد: ما نمیتوانیم یک سیاره را ببینیم اما میتوانیم ستارهای که سیاره به دور آن میچرخد را با یک تلسکوپ کوچک در حد ۱۰ سانتیمتر ردیابی کنیم. پارامترهای فیزیکی این ستاره با پارامترهای خورشید شبیه است. دادهها حاکی از آن هستند که این ستاره ۲۰ درصد جرم بیشتری از خورشید و اندازهای دو برابر خورشید دارد. جالب اینکه این ستاره هم اکنون مرحله تکاملی را خورشید در حال طی کردن آن است تکمیل کرده است و یک حیاط خلوت ۵ میلیارد ساله پشت سر خود دارد. بنابراین میتوانیم برآورد کنیم که این منظومه سیارهای نیز همین اندازه قدمت دارد.
گراژان ماسیچفسکی (Gracjan Maciejewski) استاد دانشگاه یاد شده در لهستان و رهبر این گروه تحقیقاتی از موسسه نجوم این دانشگاه گفت: این سیاره در طرف شمالی آسمان در صورت فلکی دب اکبر واقع است و با نام HD ۱۱۸۲۰۳ نامگذاری شده است؛ زیرا اولین بار با این شماره در کاتالوگ ستارهای «هنری دراپر» فهرست شد. تلسکوپی که برای رصد این کاتالوگ در بیش از یک قرن پیش استفاده شد اکنون در رصدخانه ما در پیونیس در نزدیکی تورون قرار دارد.
تلسکوپ دراپر یکی از اولین استروگرافها (astrographs) یا ثبتکنندههای فتوگرافیک جهان است که در سال ۱۸۹۱ در یادبود هنری دراپر فیزیکدان آمریکایی ساخته شد. بیش از ۶۰ هزار تصویر فتومتریک و طیفی (spectral ) از آسمان با این تلسکوپ در کمبریج گرفته شد. کاتالوگ ستارهای اچ دی امروز هم هنوز استفاده میشود و برای همه ستارهشناسان در جهان شناخته شده است.