5 خودرو دست دوم دوست داشتنی

وقتی تاریخ را ورق می‌زنیم، همیشه افرادی مهم و تاثیرگذار در جوامعی بوده‌اند که بعد از مرگشان برای مردم مهم شده‌اند. در اصل نگرش مثبت جامعه به این افراد و اهمیت‌شان برای مردم، بعد از مرگشان اتفاق افتاده است. در تاریخ کشور ما هم کم نبودند افرادی که زندگی در سکوت داشتند و جوهره وجودشان بعد از مرگ برای مردم نمایان شده است. داستان خودرو هم برخی مواقع به زندگی ما آدم‌ها نزدیک می‌شود. خودروها جایگاه یک انسان را پیدا می‌کنند و به مرور زمان شخصیت‌شان برای مالکین مشخص می‌شود. برخی خودروها هستند که در دوره  زمانی خاصی تولید می‌شوند و در تولیدات روزافزون شرکت‌ها آن چنان به چشم نمی‌آیند. ولی کمی بعد از توقف تولید برای برخی مهم می‌شوند و بازاری به نسبت عجیب را پیدا می‌کنند. این مسئله را این روزها برای بازار خودروهای کلاسیک شاهد هستیم. ولی بهتر است زیاد به عقب برنگردیم و به خودروهایی اشاره کنیم که به تازگی از خط تولید خارج شده‌اند و عمر چندانی ندارند.

۱- پژو پارس ELX 1.8 لیتری ۱۶ سوپاپ

شکی نیست که پژو پارس در هر دوره زمانی یکی از محبوب‌ترین خودروهای بازار ایران بوده است. هنوز خیلی‌ها مشتری پر و پا قرص پارس یا همان پرشیا هستند. خودرویی که از پژو ۴۰۵ زیباتر است که به نسبت امکانات رفاهی بیشتری دارد. از اولین روز تولید پژو پارس تا به حال این خودرو با مدل‌های مختلف و موتورهای گوناگون عرضه شده است. گاهی اوقات برخی مدل‌های این خودرو جایگاه ویژه‌ای بین مردم پیدا می‌کردند و از نگاه عموم خاص‌‌تر بودند. یکی از این خاص‌های پارس، نسخه ELX است. خودرویی که با امکانات و موتور به نسبت قوی‌تری از پارس معمولی یا همان پژو پارس سال عرضه می‌شود. این روزها پژو پارس ELX با موتور ۱۹۰۵ سی‌سی ۸ سوپاپ عرضه می‌شود که ۱۰۵ اسب بخار قدرت دارد و امکانات و کشش بیشتری نسبت به مدل ۱٫۸ لیتری ۸ سوپاپ و ۱٫۶ لیتری ۱۶ سوپاپ دارد. اگر به چندی قبل برگردیم، پژو پارس ELX را با شکلی دیگر تجربه می‌کنیم. خودرویی که گفته می‌شود شتاب صفر تا ۱۰۰کیلومتر را در کمتر از ۱۰ ثانیه ثبت می‌کند و به لطف موتور ۱٫۸ لیتری XU7 16 سوپاپ یا همان موتور زانتیایی، قدرتی به مراتب بهتر از ELX جدید تحویل راننده می‌دهد. در زمان عرضه ELX قدیم، مالکان به سمت خرید این خودرو می‌رفتند، ولی نه به حدی که بتوان با آب و تاب تعریف کرد. واقعیت این بود که در تمام زمان‌های عرضه پارس، نسخه ۱٫۸ لیتری ۸ سوپاپ طرفدار بیشتری را داشت و در بازار راحت‌‌تر و بیشتر خرید و فروش می‌شد. حال جالب است بدانید که با توقف عرضه ELX موتور زانتیا، ناگاه این خودرو گران شد و حتی تا مرز ۵۰ میلیون تومان هم قیمت خورد. خودرویی که نسبت به ELX موتور XUM امکاناتی مثل کیسه هوا شاگرد (کیسه هوای راننده در نسخه‌های آخر ELX موتور زانیتا نصب شد) سیستم تهویه اتوماتیک، آینه تاشوی برقی، بلوتوث روی فرمان و فرمان چرمی را کم دارد و در عوض در برخی دادوستدها، قیمتی بالاتر نسبت به نسخه جدید به خود اختصاص می‌دهد. در برخی پژو پارس‌های ELX جدید، امکاناتی با نام سفارش مدیران وجود دارد که کمی خاص است. مثلا استارت دکمه‌ای، سیستم کروز کنترل، مانیتور و دوربین عقب باعث شده است این خودرو نسبت به نسخه قدیمی لوکس‌‌تر باشد. ولی هم‌چنان پارس ELX موتور زانیتا با همان صندلی خلبانی معروف که گرمکن و تهویه صندلی جلو داشت، از دید خیلی از دوستداران این خودرو بهتر می‌تواند باشد. داستان جالب این خودرو آن جایی آغاز می‌شود که وقتی کسی قصد خرید پژو پارس ELX را دارد، ابتدا به دنبال نسخه موتور زانتیایی می‌گردد که دیگر تولید نمی‌شود و به انبار خاطرات خودروسازی رفته است.

۲- مزدا ۳۲۳

وقتی مزدا ۳۲۳ به ایران آمد، رقیب سرسختی به نام زانتیا را از جانب سایپا تجربه کرد. خودرویی که به نسبت مزدا ۳۲۳ از دید خریداران، لوکس‌‌تر و قوی‌تر به حساب می‌آمد و می‌توانست به راحتی مزدا را کنار بگذارد. با اینکه تنوع عرضه ۳۲۳ بالا بود و در تیپ‌های مختلف عرضه می‌شد، ولی هیچ‌گاه در زمان تولید نتوانست رقیبی واقعی در فروش برای زانتیا باشد. ولی با پایان عرضه این خودرو شاهد بودیم شناختی به نسبت کامل‌‌تر از قبل از این ژاپنی در بین مردم آغاز شد. خودرویی که زمانی طرفدار چندانی نداشت و بیشتر برای پیرمردها مناسب بود (اصطلاح بازاری‌ها این طور مزدا ۳۲۳ را خطاب قرار می‌داد)، این روزها مشتریان خاص خود را دارد و به عنوان خودرویی خوش‌فروش در بازار از آن یاد می‌شود. به هر حال خرید یک خودروی ژاپنی اصیل با امکانات و موتور خوب آن هم با قیمت زیر ۴۵ میلیون تومان باعث شده برخی خریداران خودروهای کارکرده به سراغ این ماشین بروند. ماشینی که روزی دادوستد آن سخت بود، امروز هم در بین جوانان و هم خانواده محبوب ظاهر شده است و برخی‌ آن را به تندر۹۰ اتوماتیک صفر و سایر چینی‌ها ترجیح می‌دهند. با نشستن پشت فرمان این خودرو به راحتی به این درک می‌رسید که موتور ۱٫۶ لیتری ۱۶ سوپاپی که نزدیک به ۱۰۵ اسب بخار قدرت تولید می‌کند، آرامش و رانندگی خوبی را برای ۳۲۳ فراهم می‌کند. وجود امکاناتی مثل سان‌روف، دو کیسه هوا و ترمز ABS  و EBD باعث شده این خودرو در کنار کیفیت بالا، امکاناتی دوست‌داشتنی هم داشته باشد. نسخه اتوماتیک این ماشین که به گیربکس چهار دنده مجهز است، تعویض حالت نرمی را دارد که به کیفیت بالای آن برمی‌گردد. چندی پیش با نسخه‌ای از این خودرو رو‌به‌رو شدیم که حدود ۱۲ سال سن داشت و با ۲۸۷ هزار کیلومتر کارکرد تا به حال برای تعمیر موتوری به تعمیرگاه نرفته بود و حتی جلوبندی آن دست نخورده بود. جالب بود که تودوزی خودرو را می‌توانستید با یک زانتیا مدل ۸۸ که حدود ۶۰ هزار کیلومتر کارکرده است مقایسه کنید و رای کیفیت را به مزدا بدهید. آگاه شدن مردم از باطن مزدا ۳۲۳ بعد از توقف تولیدش در این سال‌ها باعث شده است خودروی بدفروش دیروز، به ماشینی مناسب و باکیفیت از دید مصرف‌کنندگان تبدیل شود و مالکین آن به سختی از این خودرو دل بکنند.

۳- نیسان ماکسیما

نیسان ماکسیما از دید عموم جامعه ما خودرویی باکیفیت و پرقدرت است. ولی اگر به چند سال قبل برگردید، با آغاز واردات خودروهایی مثل تویوتا کمری و آریون، هیوندای سوناتا و آزرا و کیا اپتیما، نقش این خودرو در بازار خودروهای به نسبت گران‌قیمت کمرنگ شد و خیلی از خریداران خودروهای وارداتی، دلیل نخریدن ماکسیما را قدیمی بودن و کم‌امکاناتی آن می‌دانستند. البته رقبای وارداتی هم، خودروهایی تازه نفس و به‌روز بودند که با دید منصفانه کیفیت خوبی هم داشتند. افزایش قیمت ماکسیما از جانب پارس خودرو و تنوع محصولات در بازار، باعث شد نقش ماکسیما در اواخر تولید در بازار کمرنگ باشد و همیشه سوالی برای افراد ایجاد شود که با پول ماکسیما چرا سوار خودرویی مثل کمری نشوم؟! گذشت تا اینکه در روزهای آخر تولید ماکسیما، خریدوفروش سخت این خودرو به نسبت رقبای ژاپنی و کره‌ای بیشتر واضح شد و در زمانی که خودرو در بازار قیمتی بیشتر از کارخانه داشت، ماکسیما با همان قیمت شرکت و یا در مواقعی زیر قیمت شرکت دادوستد می‌شد. ولی پایین آمدن ماکسیما از خط تولید و واکنش‌های بعد از آن و امروز، بیشتر ما را به یاد مسئله‌ای می‌اندازد که بعد از فوت کسی، آن فرد بیشتر محبوب می‌شود و رفتن به مزارش، بیشتر از زمانی است که در خانه خود می‌زیست و زنده بود! با رفتن ماکسیما دیدیم که قیمت این ماشین به بالای ۱۰۰ میلیون تومان هم رسید. به شکلی که در خرید آن بین نمایشگاه‌ها رقابتی آغاز شده بود. امروز فروش یک ماکسیما از یک کمری ۲۰۰۷ و ۲۰۰۸ خیلی راحت‌‌تر است و دیگر کمبود امکانات به چشم نمی‌آید. دیگر کمتر کسی می‌گوید که موتور ۳ لیتری آن پرمصرف و تعلیق عقب ماشین گیج است. امروز در وصف ماکسیما می‌شنویم که اسطوره‌ای تکرارنشدنی است که قدرت را در کنار آرامش اتاق برای مالکین به همراه می‌آورد.

۴- مگان

مگان؛ خودرویی گران، پراستهلاک، قدیمی و کم‌آپشن. این بود توصیف خیلی از مردم از خودرویی که روزی توسط پارس خودرو به صورت وارداتی و بعد به عنوان خودرو مونتاژی به بازار عرضه شد. شاید هم درست باشد. خرج تعمیرات مگان از رقیبی مثل مزدا۳ به مراتب بیشتر است و پیچیدگی خاص خود را دارد. گیربکس مگان اتوماتیک اصلا مثل رقبا هوشمند نیست و به گفته منابع خارجی و داخلی، گیربکس در اصطلاح خنگ خوانده می‌شود. امکانات خودرو هم در سطح یک ماشین سال ۲۰۰۰ است و برای همگان واضح است که کیفیت داخلی آن شاید آنچنان بالا نباشد. این مسائل در زمان عرضه مگان به راحتی در محافل شنیده می‌شد و بر همگان واضح بود که فروش مگان ۱۶۰۰ دنده‌ای کار سخت و دشواری است. ولی با پایان تولید مگان شاهد بودیم خودرویی که نزدیک به ۷۸ میلیون تومان جلو در شرکت می‌ارزید، قیمت ۱۲۶ میلیون تومان را تجربه کرد و همه از ترمز عالی و هندلینگ و کم‌صدایی اتاق آن تعریف می‌کردند. مگانی که روزی در نسخه دنده‌ای از تندر۹۰ جا مانده بود، حال رقیبی برای النترا، کرولا، سراتو و حتی مگان نسل جدید ( فلوئنس و اسکالا) شد و خیلی‌ها را در خرید به شک انداخت. امروز مگان شرایطی بهتر از گذشته دارد. شرایطی که می‌گوید دیگر این فرانسوی مونتاژی بدفروش نیست و امروز خیلی راحت‌‌تر از گذشته خرید‌وفروش می‌شود. دیگر مهم نیست موتور ۲ لیتری آن تنها ۱۳۰ تا ۱۳۲ اسب بخار را تولید می‌کند و تزئینات رو دری کمی بعد از استفاده از بین می‌رود. مهم این است که مگان بعد از رفتن محبوب شده است.

۵- هیوندای آوانته

آوانته؛ خودرویی قدیمی، کم‌آپشن، کره‌ای و از نظر برخی بد‌قیافه است. خودرویی که روزی در کرمان مونتاژ می‌شد و معامله آن در بازار سخت بود. خرید آن در کنار زانیتا و کرولا و حتی سراتو ۲۰۰۸ توجیهی نداشت. ماشینی که با موتور ۲ لیتری که حدود ۱۴۰ اسب بخار  قدرت تولید می‌کرد و با گیربکس پنج دنده دستی یا گیربکس ۴ دند اتوماتیک عرضه می‌شد. خبری از سان‌روف و سیستم پایداری در آوانته نبود. ولی با گذشت زمان برای خیلی‌ها اثبات شد که این کره‌ای در کیفیت کمبودی نسبت ژاپنی‌ها ندارد و می‌تواند در خیلی مواقع خوش بدرخشد. کافی بود شما یک آوانته دنده‌ای را در زمان تولید از شرکت بخرید و با کمی پیمایش، بین ۱۰ الی ۲۰ درصد با افت قیمت مواجه شوید. ولی امروز داستان تغییر کرده است. آوانته اتوماتیک سالم مدل ۹۱ را بالای ۶۵ میلیون تومان اعلام می‌کنند و نسخه دنده‌ای را زیر ۵۳ میلیون تومان کمتر می‌شود پیدا کرد. البته نسخه‌های رنگدار و کارکرد بالا قیمتی حدود ۴۰ میلیون تومان را دارند. ولی هر چه هست امروز آوانته طرفدارانی بیشتر از قبل دارد و رفتنش برای مالکین بهتر از زمان ماندش بود.

حسین دلاور- روزنامه دنیای خودرو