آينده صنعت خودرو را چگونه بايد ساخت؟
ساسان قربانی، سخنگوي شورای سیاست‌گذاری خودرو
صنعت خودروي ايران براي رسيدن به شرايط هدف‌گذاري‌شده در سند چشم‌انداز اين صنعت، نيازمند سرمايه‌گذاري خارجي است. بدون سرمايه‌گذاري جديد نمي‌توان به توليد محصول روز و مورد پسند جامعه هدف دست يافت. مفهوم «مورد پسند»، هم در كيفيت و قيمت خود را نشان مي‌دهد و هم در خدمات پس از فروش تجلي پيدا مي‌كند. در مورد كيفيت و خدمات پس از فروش استانداردهايي وجود دارد كه در سطح بين‌المللي تعاريف مشخصي در مورد آنها طراحي شده است. رعايت مجموع اين استانداردها به توليد خودروي روز با سطح كيفي مشخص و خدمات پس از فروش استاندارد، در دنيا منجر مي‌شود. به همين دليل است كه محصولات وارداتي به ايران، در جلب رضايت مشتريان موفق عمل مي‌كنند. اين خودروها از خدمات پس از فروش مناسبي برخوردارند. حتي خودروهاي وارداتي كه از كشورهاي آسيايي وارد كشور مي‌شوند در خدمات به مشتري موفق عمل مي‌كنند. هرچند پراكندگي نمايندگي اين شركت‌ها در كشور زياد نيست و معمولا در مراكز استان‌ها نمايندگي برپا مي‌كنند، اما در رساندن خدمات مناسب به مشتري به موفقيت رسيده‌اند. بنابراين براي توليد خودروي مورد پسند بايد الگو و استانداردهاي روز دنيا مورد توجه قرار گيرد.
توليد پلت‌فرم‌هاي جديد خودرو در ايران، نيازمند سرمايه‌گذاري جديد است. بدون سرمايه‌گذاري نمي‌توان از كيفيت و ويژگي‌هاي روز برخوردار شد. اگر قرار باشد يك محصول بر اساس نيازهاي روز توسعه پيدا كند، نياز به سرمايه‌گذاري دارد چراكه بايد طراحي، نمونه‌سازي و مدل‌سازي مهندسي صورت گيرد و مدل‌هايي نمونه براي هماهنگ‌سازي اجزاي خودرو ساخته شود. براي صنعتي‌سازي محصول نيز فرآيندهايي بايد در دستور كار قرار گيرد كه سخت و پيچيده است به همين دليل نیاز است تا از كشورها و شركت‌هاي داراي دانش استفاده شود كه اين كار نيازمند سرمايه‌گذاري است. نمي‌توان با ايجاد تغييرات كوچك در فيس‌ليفت به تغييرات بنيادي در محصول دست يافت. همكاري با برندهاي بين‌المللي نيز با اين هدف كه قطعات خودروو در داخل توليد شود، مزيت اقتصادي خواهد داشت. اينكه خودروها صرفا در ايران مونتاژ شوند نمي‌تواند نيازهاي صنعت را برآورده كند.
خودرويي كه صرفا با مونتاژ قطعات وارداتي در ايران توليد مي‌شود، سودش براي كشورهاي مبدأ خواهد بود و موجب اتلاف منابع و امكانات قطعه‌سازي كشور خواهد شد. بايد همكاري‌ها به گونه‌اي طراحي شود كه ارزش افزوده توليد خودرو براي كشورمان محفوظ بماند. در حال حاضر توليد مشترك خودرو با برندهاي خوشنام بر اساس سياست‌گذاري وزارت صنايع پيش نرفته است. در حال حاضر به مانند آنچه در 40 سال پيش اتفاق مي‌افتاد، قطعه وارد مي‌شود و در ايران به مونتاژ مي‌رسد. اين روش مزيتي در كشور ايجاد نمي‌كند.
در توليد محصولات داخلي نيز بايد تنوع منطقي در محصولات ايجاد كنيم. اگر تنوع را بيش از حد بالا ببريم، تيراژ توليد در هر محصول پايين مي‌آيد و در اين صورت ساخت قطعه در داخل جنبه اقتصادي پيدا نمي‌كند. اگر تيراژ توليد يك خودرو، 10 هزار دستگاه باشد، ساخت قطعات و سرمايه‌گذاري روي تكنولوژي ساخت قطعه براي قطعه‌ساز صرفه اقتصادي نخواهد داشت بنابراين بايد خودروي توليد داخل 100 هزار تيراژ داشته باشد تا ساخت قطعه آن در كشور داراي صرفه اقتصادي باشد. توليد خودرو در تيراژ محدود، موجب گرايش به سمت واردات قطعات مي‌شود كه اين كار برگشت به سياست‌هاي دهه‌هاي گذشته است. اين سياست‌ها شايد در زمان خود داراي منطق بود اما در حال حاضر بازگشت به گذشته و ضربه به صنعت محسوب مي‌شود.
نكته بسيار مهم در مورد آينده صنعت خودرو اين است كه بايد به توليد محصولاتي در داخل روي بياوريم كه مزيت صادراتي داشته باشد. چشم دوختن به بازار داخل و اكتفا به محصولي كه مشتري در داخل مجبور به خريد آن است، صنعت را به سمت تكنولوژي‌هاي رده‌پايين سوق مي‌دهد. وقتي محصول با رويكرد صادراتي توليد شود و بتواند در عرصه بين‌المللي رقابت كند، در بازار داخل هم مي‌تواند به موفقيت برسد و مورد پسند واقع شود.
منبع:آینده نگر
