اصالت مارهای کبرا آفریقایی نیست؟

یک تجزیه و تحلیل ژنتیکی جدید نشان داد که اجداد مارهای کبرا یعنی مامباها و مارهای مرجانی بین ۲۸ تا ۴۶ میلیون سال پیش در آسیا تکامل یافته‌اند. همه این گونه‌های مار متعلق به ابرخانواده کفچه‌مارواران(Elapoidea) هستند.

پژوهشگران دانشگاه کانزاس می‌گویند: تخمین‌های فیلوژنتیکی و زیست‌جغرافیایی ما از محدوده‌های تاریخی به طور قطعی فرضیه سابق را رد می‌کنند و از سناریوی تکامل در آسیا حمایت می‌کنند که شامل مبادلات جانوران متعدد بین آسیا، آفریقا، استرالیا، آمریکا و اروپاست.

تجزیه و تحلیل ژنتیکی

مطالعات قبلی که تا حدی بر شواهد فسیلی تکیه داشتند، آفریقا را به عنوان زادگاه این مارها معرفی کردند. با این حال، داده‌های ژنومی جدید داستان متفاوتی را نشان می‌دهند.

به نقل از لایو ساینس، بررسی جامع ۶۵ گونه مار کفچه‌ماروار بر روی ۳۱۲۸ مکان ژنومی متمرکز شده است. هدف این مطالعه کشف این بود که این خزندگان نمادین از کجا آمده‌اند.

این مطالعه داده‌های ۴۳۴ گونه را برای بهبود و ترکیب سوابق ژنتیکی موجود با نمونه‌های تازه برای ردیابی توزیع جغرافیایی تاریخی شامل شد.

محققان با شگفتی متوجه شدند که ریشه‌های اجدادی کفچه‌مارواران را می‌توان در آسیا جستجو کرد که بین ۲۸.۹۴ تا ۴۵.۹۲ میلیون سال پیش ظاهر شده‌اند.

این تجزیه و تحلیل ژنتیکی در کمال تعجب نشان داد که مارهای مشابه از ابرخانواده قمچه‌مارواران(Colubroidea) نیز منشاء آسیایی دارند و بین ۳۱.۱۳ تا ۴۸.۸۱ میلیون سال پیش ظاهر شده‌اند.

فسیل‌های مارها به دلیل ماهیت ظریف بدنشان بسیار نادر هستند. برخلاف حیوانات دارای استخوان‌های سخت مانند دایناسورها، مارها عمدتاً دارای بافت نرم هستند و فسیل شدن آنها تنها در شرایط استثنایی رخ می‌دهد.

دانشمندان اشاره می‌کنند که محیط گرم و مرطوب آسیای باستان نیز ممکن است حفاظت از فسیل‌های مارها را دشوار کرده باشد.

موج‌های مهاجرت

این تیم با ترکیب تجزیه و تحلیل ژنتیکی با شواهد دیگر، الگوهای مهاجرت این مارهای باستانی را گردآوری کرده است.

این مارها بین ۳۷.۵ تا ۲۴.۴ میلیون سال پیش از آسیا به آفریقا نقل مکان کرده‌اند و سپس به اروپا، استرالیا و قاره آمریکا گسترش یافته‌اند.

بنا بر گزارش‌ها، این یک مهاجرت واحد نبوده، بلکه چندین موج مهاجرتی از سوی مارها بوده که منجر به گسترش آنها به مناطق جدید شده است.

محققان می‌گویند، این مارها حداقل در هفت موج به آسیا مهاجرت کرده‌اند.

به گفته پژوهشگران، این مارها با استفاده از پل‌های خشکی و حتی در مسافت‌های کوتاه اقیانوسی در سراسر قاره‌ها پراکنده شده‌اند.

امروزه این مارها به ۷۰۰ گونه متنوع تبدیل شده‌اند که در تمام قاره‌ها به جز قطب جنوب و برخی جزایر زندگی می‌کنند. آنها حتی با زندگی دریایی سازگار شده‌اند.

این یافته‌ها درک ما از تکامل مارها را به چالش می‌کشند و سؤالات جدیدی را در مورد چگونگی سازگاری این موجودات با محیط‌های مختلف ایجاد می‌کنند.

دیرینه شناسان اوایل امسال در ماه آوریل، بقایای «بزرگترین مار» کشف شده در هند را پیدا کردند. این مار باستانی که واسوکی ایندیکوس(Vasuki Indicus) نام دارد حدود ۴۷ میلیون سال پیش در گجرات هند زندگی می‌کرده است. برآوردها حاکی از آن است که این مار باستانی یک غول بزرگ بوده است که بین ۱۱ تا ۱۵ متر اندازه داشته است.

یافته‌های این مطالعه در مجله Royal Society Open Science منتشر شده است.