از زمان ظهور پیشرانه جت در سال ۱۹۴۰، ایده ساخت هواپیمایی که با بیشینه سرعت ممکن پرواز کنند همواره مورد توجه طراحان در سراسر جهان بوده است. ما با دو مورد از سریعترین هواپیماهایی که تاکنون ساخته شده اند یعنی اکس-۱۵ و اسآر-۷۱ بلکبرد (پرنده سیاه) آشنا هستیم.
اما زمانی که صحبت از جت های جنگنده به میان می آید، رسیدن به سرعت بیش از سه ماخ دشوار است زیرا در توسعه چنین هواپیمایی معادلات بسیاری فراتر از فقط سرعت مطرح می شوند.
در طول سال ها، آمریکا جت های جنگنده بسیاری را ساخته است. از نمونه هایی مانند اف-۱۰۴ استارفایتر که “موشکی با یک مرد در آن” لقب گرفته بود، تا موارد جدیدتر مانند اف/ای-۱۸ هورنت و البته جدیدترین و پیشرفتهترین جنگنده های آمریکا یعنی اف-۲۲ رپتور و اف-۳۵ لایتنینگ ۲ از آن جمله اند.
اما سریع ترین جت جنگنده نیروی هوایی آمریکا کدام است؟ پاسخ هیچ کدام از موارد بالا نیست. مکدانل داگلاس/بوئینگ اف-۱۵ئی استرایک ایگل (McDonnell Douglas/Boeing F-15E Strike Eagle) سریعترین جت جنگنده ارتش آمریکا محسوب می شود که همچنان در حال خدمت است. این جت جنگنده که بر اساس مدل اصلی اف-۱۵ ایگل شکل گرفته است، نخستین پرواز خود را در دسامبر ۱۹۸۶ انجام داد و امروز به عنوان یکی از جت های جنگنده و رهگیر چند منظوره در خدمت ارتش آمریکا قرار دارد.
دانستنی هایی درباره اف-۱۵ استرایک ایگل
جت جنگنده اف-۱۵ ایگل برای جایگزینی هواپیمای مکدانل داگلاس اف-۴ فانتوم ۲ که در زمان خود پرنده ای توانمند بود، توسعه یافت. با آغاز خدمت، اف-۱۵ خیلی زود خود را به عنوان هواپیمایی بسیار توانمند ثابت کرد و و حداقل تا سال ۲۰۰۷، موفقیت در ۱۰۰ نبرد هوایی بدون از دست رفتن حتی یک هواپیما در نبرد هوا به هوا را تجربه کرد. به رغم موفقیت اف-۱۵ ایگل، مکدانل داگلاس بی سر و صدا پروژه تکامل این هواپیما را در دهه ۱۹۸۰ دنبال می کرد.نخستین پرواز مدل اولیه تیاف-۱۵ای در ژوییه ۱۹۸۰ انجام شد. ساخت نخستین هواپیماهای واقعی اف-۱۵ئی در ژوییه ۱۹۸۵ آغاز و نخستین پرواز این هواپیما در یازدهم دسامبر ۱۹۸۶ انجام شد. این هواپیما طی نخستین پرواز ۷۵ دقیقه ای خود به بیشینه سرعت ۰.۹ ماخ رسید.
جت جنگنده اف-۱۵ئی استرایک ایگل از دو پیشرانه پرت اند ویتنی اف۱۰۰-پیدبلیو-۲۲۰ توربوفن با پسسوز نیرو می گیرد. این هواپیما می تواند در ارتفاع بالا به بیشینه سرعت بیش از ۲.۵ ماخ (۲۶۵۶ کیلومتر بر ساعت) دست یابد.
اف-۱۵ئی استرایک ایگل، پرنده ای توانمند
اف-۱۵ئی نه تنها همچنان جت جنگنده ای توانمند در نبردهای هوایی محسوب می شود، بلکه توانایی حضور در ماموریت های نفوذ و حمله عمیق را نیز دارد که اف-۱۵ اصلی فاقد این ویژگی بود. به رغم تغییرات ماموریت، بدنه اف-۱۵ به اندازه کافی تطبیقپذیر بود تا به راحتی با نیازهای اف-۱۵ئی سازگار شود.
اف-۱۵ئی همچنان دارای یک صندلی عقب برای حضور افسر سامانه های تسلیحاتی بود و به سامانه جنگ الکترونیک تاکتیکی مجهز شد. با سامانه های اویونیک و تسلیحاتی بروزرسانی شده، اف-۱۵ئی خیلی زود و در سال ۱۹۸۸ به واحدهای نیروی هوایی آمریکا تحویل داده شد.خیلی طول نکشید تا اف-۱۵ئی استرایک ایگل حضور در میدان نبرد را تجربه کند و این جت جنگنده برای مقابله با تهاجم عراق به کویت در سال ۱۹۹۰ به کار گرفته شد. از این جت جنگنده در عملیات سپر صحرا استفاده شد. سپس، جت های جنگنده اف-۱۵ئی در عملیات توفان صحرا به کار گرفته شدند.
پس از مقابله با عراق، طی دهه ۱۹۹۰ از جت های جنگنده اف-۱۵ئی استرایک ایگل در ترکیه و در عملیات دیدهبان جنوب و دیدهبان شمال استفاده شد. همچنین، از این هواپیما در جنگ افغانستان، عملیات آزادی عراق و استقرار در پایگاه نیروی هوایی پادشاهی لیکنهیث بریتانیا استفاده شد.
آینده جت های جنگنده اف-۱۵ئی استرایک ایگل
به رغم معرفی جت های جنگنده نسل پنجم مانند اف-۳۵ لایتنینگ ۲، به نظر نمی رسد که هواپیما اف-۱۵ئی استرایک ایگل در آینده نزدیک از خدمت بازنشسته شود. نسخه های جدید این هواپیما معرفی شده اند که جدیدترین نمونه اف-۱۵ئیاکس ایگل ۲ نام دارد و استرایک ایگل اصلی را به سطحی جدید ارتقا می دهد.
اف-۱۵ئی استرایک ایگل خدمات موفقی در سراسر جهان داشته است و گرچه از نخستین پرواز آن ۳۵ سال می گذرد، اما این هواپیما همچنان از شانس بالایی برای خدمت بلند مدت برخوردار است.