تهدید بزرگ برای صنعت خودرو
فیبر کربن، ماده‌ای سبک‌تر از آلومینیوم و قوی‌تر از فولاد، ممکن است به‌زودی در خودروهای اروپایی ممنوع شود. این تصمیم که در قالب پیش‌نویس جدیدی از سوی اتحادیه اروپا مطرح شده، می‌تواند آینده بسیاری از خودروهای برقی و سوپرکارها را تحت‌تأثیر قرار دهد.
خلاصه‌ی ماجرا:
به گزارش دنده 6 – اتحادیه اروپا در حال بررسی پیش‌نویس اصلاحی یک دستورالعمل محیط‌زیستی است.
طبق این پیش‌نویس، فیبر کربن ممکن است به‌عنوان ماده‌ای مضر برای خودروها ممنوع شود.
اگر تصویب شود، این قانون از سال ۲۰۲۹ اجرایی خواهد شد.
خودروسازان، به‌ویژه تولیدکنندگان خودروهای برقی و اسپرت، به‌شدت نگران هستند.
چه ماده‌ای قرار است ممنوع شود؟
فیبر کربن (Carbon Fiber) ترکیبی است از رشته‌های نازک کربنی که معمولاً با رزین‌هایی ترکیب می‌شود تا به شکل قطعات سبک و مقاوم درآید. مزایای کلیدی آن:
| ویژگی | توضیح |
|---|---|
| وزن کم | حدود ۴۰٪ سبک‌تر از آلومینیوم |
| مقاومت بالا | چند برابر مقاوم‌تر از فولاد در برابر کشش |
| مقاومت به خوردگی | در برابر زنگ‌زدگی مقاوم است |
| قابل طراحی پیچیده | مناسب برای شاسی و بدنه‌های خاص |
فیبر کربن در کجای صنعت خودرو استفاده می‌شود؟
خودروهای اسپرت و سوپراسپرت: مثلاً شاسی کامل اکثر مدل‌های مکلارن از فیبر کربن ساخته می‌شود.
خودروهای برقی (EV): برای کاهش وزن باتری‌ها و افزایش برد حرکتی.
قطعات تزئینی داخل کابین: داشبورد، کنسول مرکزی، و تریم درها.
موتورهای سیکلت و دوچرخه‌های حرفه‌ای: به دلیل مقاومت و سبکی.
چرا اتحادیه اروپا به دنبال ممنوعیت آن است؟
طبق پیش‌نویس جدید اصلاحیه‌ی دستورالعمل پایان عمر خودروها (ELV)، فیبر کربن در هنگام دفع و بازیافت مشکل‌زا است:
| خطرات زیست‌محیطی فیبر کربن | توضیح |
|---|---|
| رشته‌های هوابرد | در فرآیند دفع، فیبرهای ریز در هوا پخش می‌شوند. |
| ایجاد حساسیت پوستی | تماس با پوست و غشاهای مخاطی باعث درد یا سوزش می‌شود. |
| ایجاد اتصال کوتاه | فیبرهای معلق می‌توانند به تجهیزات الکترونیکی آسیب بزنند. |
تا پیش از این، مواد خطرناکی مثل سرب، جیوه، کادمیوم و کروم شش‌ظرفیتی در خودروها با «استثنا» مجاز بودند. حالا فیبر کربن نیز در این فهرست قرار گرفته، با این تفاوت که ممکن است به‌طور کامل ممنوع شود.
ابعاد اقتصادی ماجرا چقدر بزرگ است؟
بازار جهانی فیبر کربن طبق گزارش مؤسسه «Roots Analysis»:
ارزش در سال ۲۰۲۴: ۵.۴۸ میلیارد دلار
پیش‌بینی رشد سالانه: ۱۱٪
ارزش تا سال ۲۰۳۵: ۱۷.۰۸ میلیارد دلار
سهم صنعت خودرو: ۱۰ تا ۲۰٪
بزرگ‌ترین تولیدکنندگان:
| شرکت | کشور | سهم از بازار جهانی |
|---|---|---|
| Toray Industries | ژاپن | بزرگ‌ترین تولیدکننده دنیا |
| Teijin | ژاپن | سهم بالا در صنعت خودرو |
| Mitsubishi Chemical | ژاپن | حضور قوی در اروپا |
📍 حدود ۵۰٪ از فروش خودرویی Toray در اروپا انجام می‌شود. اگر ممنوعیت اعمال شود، ضربه سنگینی به این کمپانی‌ها وارد خواهد شد.
چرا خودروسازان نگران‌اند؟
خودروهای برقی (EV) به‌طور میانگین ۲۰ تا ۳۰٪ سنگین‌تر از خودروهای بنزینی یا دیزلی هستند. این وزن اضافه، ناشی از باتری است که معمولاً در کف خودرو قرار دارد.
برای جبران این وزن و افزایش برد، خودروسازان نیاز دارند بدنه و شاسی را تا حد امکان سبک‌سازی کنند؛ و اینجاست که فیبر کربن یک قهرمان محسوب می‌شود.
خودروسازانی مثل:
مکلارن، فراری، لامبورگینی
منصوری
BMW i (در گذشته با i3 و i8)
آئودی، پورشه، پولستار و لوسید
همگی از فیبر کربن در خودروهای خاص یا برقی خود استفاده می‌کنند.
این قانون از چه زمانی اجرا خواهد شد؟
اگرچه پیش‌نویس آماده شده، اما:
هنوز تصویب نهایی صورت نگرفته
مقاومت شدیدی از سوی خودروسازان و صنایع مرتبط وجود دارد
اگر هم تصویب شود، تا پیش از سال ۲۰۲۹ اجرایی نخواهد شد
در واقع، اتحادیه اروپا به صنایع فرصت تطبیق ۴ ساله خواهد داد.
آیا این قانون حتماً تصویب می‌شود؟
فعلاً خیر. این پیش‌نویس هنوز در مرحله بررسی است و احتمال تغییر یا لغو آن وجود دارد. اما همین پیشنهاد اولیه باعث نگرانی گسترده‌ای در صنعت خودرو شده است.
جمع‌بندی:
| سؤال | پاسخ |
|---|---|
| آیا فیبر کربن در خودروها ممنوع شده؟ | فعلاً نه، فقط در حال بررسی است. |
| از کی ممکن است ممنوع شود؟ | از سال ۲۰۲۹ به بعد |
| چرا ممنوع شود؟ | به دلیل خطرات زیست‌محیطی در هنگام دفع و بازیافت |
| چه کسانی بیشترین ضرر را می‌کنند؟ | خودروسازان لوکس، تیونرها، تولیدکنندگان فیبرکربن، برندهای برقی |
| آیا جایگزینی برای فیبر کربن وجود دارد؟ | هنوز ماده‌ای با وزن کم و مقاومت بالا به آن اندازه پیدا نشده |
