نهنگ تکشاخ، تازهترین عروسک ریزگرانشی ناسا
یکی از سنتهای فضانوردان، بردن عروسکی به فضا بهعنوان نشانگر محیط ریزگرانشی است. سونیتا ویلیامز که قرار است با فضاپیمای تجاری سرنشیندار استارلاینر به ایستگاه فضایی برود، عروسک پولکدار نهنگ تکشاخ را بدینمنظور انتخاب کرده است.
به گزارش دنده 6 : بردن نشانگرهای ریزگرانشی (جاذبه صفر)، حرکتی سنتی است که به اولین پرواز فضایی انسان در سال ۱۹۶۱ (۱۳۴۰) برمیگردد، زمانیکه «یوری گاگارین» کیهاننورد شوروی، عروسک کوچکی را با خود برد تا شناور شدن آن را درمدار زمین تماشا کند. زمانیکه موتورهای موشک خاموش شوند و فضاپیما فقط تحت تأثیر جاذبه گرانشی زمین به حرکت خود ادامه دهد، شرایط ریزگرانشی (جاذبه صفر، بیوزنی) پدیدار میشود و عروسک و دیگر اجسامی که مهار نشدهاند، شناور میشوند.
تا سال ۲۰۱۹ (۱۳۹۸) فقط روسها به سنت نخستین فضانورد تاریخ پایبند بودند، تا اینکه اسپیسایکس تصمیم گرفت خدمه کپسول سرنشیندار دراگون (دراگون کرو) هم عروسکهای خود را در مدار زمین شناور کنند. به دنبال آن بود که ناسا هم از این سنت استقبال کرد و اولین نشانگر ریزگرانشی خود را در مأموریت بدون سرنشین آرتمیس ۱، در اطراف ماه به پرواز درآورد.
سونیتا ویلیامز (Sunita Williams)، فضانورد کهنهکار ناسا که در دوران ریاستجمهوری دونالد ترامپ به دستور شخص او از پروازهای فضایی کنار گذاشته شده بود، برای نخستین پرواز تاریخساز کپسول استارلاینر، عروسک پولکدار مخملی به شکل نهنگ تکشاخ را بهعنوان نشانگر ریزگرانشی به همراه میبرد.
این عروسک که کالیپسو نام دارد، به نهنگ تکشاخ یا «ناروال»، پستاندار آبزی مقیم آبهای قطبی شمال اشاره دارد. این نهنگها جثه متوسطی دارند و در جنس نر، یکی از دندانهای نیش به شکل عاج رشد میکند و از آروارهشان بیرون میزند. طول این عاج میتواند تا ۳ متر هم افزایش یابد.
ویلیامز از خواهرزاده و برادرزادهاش خواست تا عروسک ریزگرانشی را از میان چیزهایی که به دریا مربوط باشند، پیشنهاد دهند. او علاقه خاصی به اقیانوس و اقیانوسشناس معروف «ژاک کوستو» دارد و نام «کالیپسو» را برای ادای احترام به ژاک کوستو و کشتی تحقیقاتیاش انتخاب کرد.
ویلیامز میگوید: «کوستو با کشتی شگفتانگیز «کالیپسو» کاوشهای شگفتانگیزی را در سراسر جهان انجام داد و چشمان بسیاری از مردم را باز کرد تا در مورد اقیانوس بیاموزند. من فکر میکنم فضاپیمای استارلاینر نیز کار مشابهی انجام خواهد داد».