هزینههای سرسامآور جنگنده F-47 آمریکا؛ تکرار اشتباهات F-22 و F-35؟
نیروی هوایی ایالات متحده با معرفی جنگنده رادارگریز نسل ششم خود، F-47، که حاصل برنامه برتری هوایی نسل آینده (NGAD) است، قابلیتهای بینظیری شامل پنهانکاری پیشرفته، انطباقپذیری و عملکرد دوربرد را وعده میدهد. با این حال، هزینههای بالای این هواپیما، پرسشهایی را در مورد امکان تداوم این پروژه به وجود آورده است.
آیا هزینههای سرسامآور جنگنده F-47 آمریکا منجر به توقف آن خواهد شد؟
طبق برآوردها، هزینه هر فروند جنگنده F-47 آمریکا بالغ بر 300 میلیون دلار خواهد بود. با وجود فناوری پیشرفتهای که این جنگنده از آن برخوردار است، این هزینه سرسامآور یک چالش جدی به شمار میرود.یت هگسث، وزیر دفاع آمریکا، در مورد جنگنده F-47 گفته است: «F-47 یک پیام بسیار صریح و آشکار به متحدان ما مخابره میکند مبنی بر اینکه ما هیچگاه صحنه را ترک نخواهیم کرد و به دشمنان ما گوشزد میکند که ما قادر خواهیم بود تا قدرت خود را در سرتاسر جهان، بدون هیچ محدودیتی و برای نسلهای آینده، اعمال کنیم.»
ژنرال دیوید آلوین، رئیس ستاد نیروی هوایی آمریکا، نیز گفت: «در مقایسه با F-22، هزینه F-47 کمتر خواهد بود و انعطافپذیری بیشتری در مواجهه با تهدیدات آتی خواهد داشت. ما تعداد بیشتری از F-47 را در ناوگان خود جای خواهیم داد. F-47 از برد عملیاتی بسیار طولانیتری بهرهمند خواهد بود، سطح پنهانکاری پیشرفتهتری خواهد داشت، از پایداری و قابلیت پشتیبانی بهتری برخوردار خواهد بود. این جنگنده برای استقرار به نیروی انسانی و زیرساختهای بسیار کمتری نیاز خواهد داشت.»
نیروی هوایی و وزارت دفاع به منظور کاهش مخارج، احتمالاً نیازمند دستیابی به توافقی هستند که از تکرار خطاهای گذشته جلوگیری کند. زمانی که رپتور F-22 برای نخستین بار مراحل توسعه را طی میکرد، بسیاری از همپیمانان و کشورهای شریک ایالات متحده تمایل خود را نسبت به خرید آن نشان دادند.در حال حاضر، جنگنده رپتور برترین جنگنده در سطح جهانی محسوب میشود. با این وجود، مصوبهای از سوی کنگره به طور مشخص صادرات F-22 را ممنوع اعلام کرد. به این ترتیب، بهرهبرداری از آن منحصر به نیروی هوایی ایالات متحده بوده و هرگونه امکانی برای تقسیم هزینهها از طریق فروش نظامی به کشورهای خارجی از میان رفته است.
هزینه پیشبینیشده برای هر فروند جنگنده F-22 مبلغ 140 میلیون دلار تعیین شده بود. اما مخارج مربوط به تحقیق و توسعه و نگهداری، به افزایش قیمت آن تا 350 میلیون دلار برای هر واحد منجر شد. یکی از دلایل اصلی این افزایش قیمت، کاهش میزان سفارشهای نیروی هوایی ایالات متحده به تنها 186 فروند F-22 بود.
برنامه تولید جنگنده F-35 لایتنینگ II رویکرد متفاوتی را در پیش گرفت. متحدان ایالات متحده نیز تمایل به داشتن این هواپیما نشان دادند و این بار، آمریکا با درخواست آنها موافقت کرد. صادرات جنگندههای F-35 و مشارکت متحدان در فرایند تولید آن، عوامل اساسی بودند که به کاهش هزینههای لایتنینگ II در مقایسه با رپتور F-22 کمک کردند.تعداد زیاد شرکای بینالمللی F-35 و فروش آن به کشورهای خارجی، به جبران هزینههای مربوط به تحقیق، توسعه و تولید کمک کرده است. دونالد ترامپ رئیسجمهور آمریکا، با اشاره به اینکه فروش تجهیزات نظامی به خارج میتواند برای متحدان این کشور جذاب باشد، اظهار داشت: «متحدان ما بهطور مداوم تماس میگیرند. آنها خواهان خرید این هواپیماها هستند.»درست همانند جنگنده F-35، اگر شماری از همپیمانان ایالات متحده جنگنده F-47 را به خدمت گیرند، دشمنان آمریکا ناگزیر خواهند بود این مسئله را مد نظر قرار دهند که آیا توانایی مقابله با تمامی این نیروها را در هر زمان و مکانی در سراسر جهان خواهند داشت یا خیر. این موضوع، توان دفاعی مشترک ایالات متحده و متحدانش را به مراتب مستحکمتر خواهد ساخت.یش از 1100 فروند هواپیمای F-35 در سرتاسر جهان فعالانه مورد استفاده قرار میگیرند که تقریباً نیمی از این تعداد در اختیار متحدان آمریکاست. این امر بدان معناست که در صورت نیاز، آن ها قادر خواهند بود به طور متقابل از پشتیبانی و خدمات نگهداری یکدیگر بهرهمند شوند.
فرصت دیگری نیز برای متحدان آمریکا وجود دارد تا احتمالاً بخشی از هزینههای مربوط به جنگنده F-47 را جبران کنند. در بازه زمانی بین سالهای 2025 تا 2029، وزارت دفاع ایالات متحده مبلغ 8.9 میلیارد دلار را به توسعه برنامه هواپیماهای رزمی مشارکتی (CCA) اختصاص خواهد داد؛ برنامهای با هدف تولید پهپادهایی که در کنار جنگندههای F-47 به پرواز درخواهند آمد.
نیروی هوایی ایالات متحده از دو پروژه در برنامه CCA خبر داد: یکی پهپاد YFQ-42A ساخت جنرال اتمیکس و دیگری پهپاد YFQ-44A متعلق به شرکت آندوریل. پیشبینی میشود که این دو پهپاد در تابستان امسال برای پرواز آماده شوند و هر یک نقش اساسی در برنامه F-47 ایفا خواهند کرد.اینها راهکارهایی هستند که نیروی هوایی آمریکا برای کاهش هزینههای مربوط به جنگنده F-47 در پیش گرفته است. با داشتن ناوگانی متشکل از جنگندههای F-47 و بمبافکنهای پنهانکار B-21 Raider، ایالات متحده برتری فناوری خود را در آسمانها برای آیندهای قابل پیشبینی حفظ خواهد کرد.