یک مشکل جدید به مشکلات سفر به مریخ اضافه شد

به گزارش دنده 6 – کره زمین بهترین شرایط را برای زندگی انسان فراهم می‌کند. با وجود این، بشر چندین دهه گذشته را در تلاش برای خارج شدن از زمین و یافتن خانه‌ای جدید بوده است. در سال‌های اخیر کشورهای مختلف نیز برنامه‌ریزی‌های گسترده‌ای برای سفر به ماه انجام داده‌اند. گفته می‌شود که پس از این سفر مقصد بعدی مریخ خواهد بود. هرچند که سفر به مریخ ابدا آسان نیست. اخیرا هم یک مشکل جدید به لیست سختی‌های سفر به مریخ اضافه شده است.بررسی‌های دانشمندان نشان می‌دهد فضانوردانی که تجربه سفر به مریخ را داشته باشند، با مشکل کلیه کیهانی مواجه خواهند شد.هرچند که این مشکل برخلاف اسم زیبایش چندان جالب نیست. در واقع سفرهای بین‌سیاره‌ای باعث می‌شود که ساختار و عملکرد کلیه به‌شکل جدی تغییر کند. ظاهرا تجربه تشعشعات فضایی و گرانش ضعیف برای مدت طولانی می‌تواند آسیبی جبران‌ناپذیر به این عضو حیاتی بدن وارد کند.

برای مقایسه باید بگوییم که تنها یک سال حضور در ایستگاه فضایی بین‌امللی باعث می‌شود که فرد معادل ۵ سال یک کارگر نیروگاه‌های اتمی تشعشعات خطرناک را دریافت کند. این در حالی است که فضانوردان ایستگاه فضایی بین المللی همچنان در مدار پایینی زمین قرار دارند که یعنی توسط میدان مغناطیسی سیاره محافظت می‌شوند.تاکنون تنها ۲۴ نفری که در طول ماموریت‌های آپولو به ماه سفر کردند، در معرض تشعشعات کیهانی قرار گرفته‌اند. هرچند که حضور این افراد در فضای خطرناک بیشتر از ۱۲ روز طول نکشید. برخلاف سفر به ماه، مشکل سفر به مریخ این است که فضانوردان باید چند سال را در فضا تحمل کنند. این اتفاق باعث می‌شود که حجم فوق‌العاده بیشتری از تشعشعات فضایی را به‌جان بخرند.

کلیه از جمله اعضای فوق‌العاده حساس بدن در برابر تشعشعات است؛ اما در کمال تعجب کسی به احتمال آسیب دیدن کلیه در طول سفر به مریخ فکر نکرده بود. پژوهشگران در طول بررسی‌های خود عملکرد کلیه ۶۶ فضانورد و دو جانور که به ایستگاه فضایی بین‌المللی رفته بودند را ارزیابی کردند.آنها همچنین آزمایش‌هایی را طراحی کردند تا تاثیر سفرهای طولانی فضایی را بسنجند. برای اینکار موش‌ها در معرض حجم بسیار بالایی از تشعشعات قرار گرفتند. این میزان دقیقا برابر با تشعشعاتی بود که پیش‌بینی می‌شود فضانوردان در طول سفر چند ساله به مریخ دریافت کنند.

نتایج نشان داد که مشکل جدید سفر به مریخ کاملا جدی است. در کمتر از یکماه سفر فضایی یک بخش بسیار مهم از کلیه به‌نام DCT (بخشی از نفرون بین قوس هنله و لوله جمع‌آوری ادرار) کوچکتر می‌شود. همین نیز می‌تواند سبب شود که کلیه با سرعتی بالا و غیرقابل بازگشت از کار بیفتد. طبیعتا این اتفاق روی عملکرد فضانورد تاثیر جدی خواهد داشت.

سازمان‌های فضایی باید لیستی طولانی از مشکلات گوناگون را برای سفر به مریخ حل کنند، ولی مشخص نیست چه راهکاری برای مشکل کلیه خواهند داشت. کلیه نسبت به دیگر اعضای بدن دیر واکنش نشان می‌دهد. به‌این معنی که شما در زمان مناسب متوجه وجود مشکل نخواهید شد. حتی زمانی که کلیه با ۲۵ درصد از ظرفیت خود کار کند، شما متوجه مشکلی در سلامتی خود نمی‌شوید.ه‌همین‌خاطر ممکن است فضانوردان در طول ماموریت هیچ مشکل خاصی را تجربه نکنند. هرچند که مدت کوتاهی پس از بازگشت به زمین مرگ به سراغ آنها خواهد آمد. البته این تنها مشکل جدید سفر به مریخ نیست. در طول سفرهای فضایی احتمال بروز سنگ کلیه تا ۱۴ برابر بیشتر از حالت عادی خواهد شد. درد شدید سنگ کلیه می‌تواند سبب شود که در مواقع بسیار حیاتی فضانورد امکان انجام وظایف خود را نداشته باشد.

تا پیش از این تصور می‌شد که سنگ کلیه در سفرهای فضایی به‌خاطر گرانش ضعیف و تحلیل رفتن استخوان‌ها ایجاد می‌شد. هرچند حالا دانشمندان به این نتیجه رسیده‌اند که نارسایی کلیه نیز در مشکل اشاره‌شده تاثیرگذار است. اعلام نتایج این پژوهش علمی در اخبار نجوم باعث شد که دیگر دانشمندان نیز واکنش نشان دهند.پروفسور استفان والش، استاد و متخصص کلیه دانشگاه کالج لندن گفت که شما نمی‌توانید صرفا با استفاده از لباس فضایی از تشعشعات در امان بمانید. همچنین نمی‌توان با وجود این مشکل مهم سفر به مریخ را عملیاتی کرد. به‌همین‌خاطر باید دانشمندان در تلاش برای یافتن یک داروی جدید باشند.

این دارو باید بتواند تا حدودی تاثیر تشعشعات کیهانی را در طول سفرهای طولانی فضایی کاهش دهد. طبیعتا داروی جدید می‌تواند برای بیماران سرطانی در طول پرتودرمانی هم مفید باشد. هرچند برخلاف دکتر واش، گروهی از دانشمندان به یافته‌های جدید با دیده تردید می‌نگرند.

به‌باور این افراد هنوز نمی‌توان از مشکل جدید برای سفر به مریخ صحبت کرد؛ زیرا آزمایش‌ها به‌خوبی یک سفر فضایی طولانی را شبیه‌سازی نکرده‌اند. پژوهشگران موش‌ها را برای مدت ۴۵ دقیقه در معرض تشعشاتی قرار دادند که گفته می‌شود انسان در طول ۲.۵ سال دریافت می‌کند. همین نیز می‌تواند سبب ایجاد نتایج متفاوتی شود.

در واقع شاید آنچه به‌عنوان مشکل کلیه در سفر به مریخ می‌بینیم، صرفا قرار گرفتن در معرض تشعشعات بسیار بالا و شدید باشد. اتفاقی که هرگز در طول ۴۵ دقیقه برای فضانوردان رخ نخواهد داد. در جهت مقابل نیز عده‌ای تصور می‌کنند که نباید خطرات قرار گرفتن در معرض تشعشعات کیهانی برای مدت طولانی را دست‌کم گرفت. به‌باور آنها سفر به مریخ می‌تواند همچون مرگ با هزاران بریدگی کاغذ باشد.همه این نگرانی‌ها در حالی مطرح می‌شوند که ایلان ماسک وعده مستعمره کردن مریخ تا سال ۲۰۲۹ را داده است. وعده‌ای که بعید به‌نظر می‌رسد چندان به واقعیت نزدیک باشد. در نهایت باید منتظر ماند و دید که واکنش ناسا در مورد مشکل جدید سفر به مریخ چیست. آیا آنها راهکار جدیدی ارائه خواهند داد؟