۱۲ مورد از تاثیرگذارترین تانک های تاریخ

به گزارش دنده 6 – برای اولین بار در جنگ جهانی اول بود که انگلیسی‌ها تانک را برای غلبه بر بن‌بست سنگرها ساختند. موفقیت این سلاح جدید باعث شد که کارشناسان نظامی سایر کشورها نیز فورا به‌فکر ساخت سلاحی مشابه بیفتند. از آن زمان تاکنون تانک توانسته جایگاه خود را به‌عنوان یکی از اصلی‌ترین سلاح های دفاعی بشر حفظ کند و حتی آمدن هوش مصنوعی و یا ربات‌ها نیز آسیبی به این نقش مهم وارد نکرده است.

در طول بیش از یک قرن توسعه، تانک های زیادی پا به عرضه وجود گذاشته‌اند که در ادامه برخی از تاثیرگذارترین آنها را بررسی خواهیم کرد.

تاثیرگذارترین تانک های تاریخ بشر؛ هیولاهایی سرنوشت‌ساز

تانک ام ۴ شرمن از آمریکا

این تانک به افتخار یکی از فرماندهان جنگ داخلی آمریکا شرمن نام‌گذاری شده بود و یکی از تاثیرگذارترین سلاح های تاریخ جنگ جهانی دوم بود. البته در آغاز جنگ جهانی آمریکایی‌ها چندان تمایلی به حضور در اروپا نداشتند و صرفا تانک M3 را در اختیار بریتانیا قرار داده بودند. هرچند که حمله ژاپن به پرل هاربر باعث ورود آمریکا و جنگ و تولید انبوه تانک ام 4 شرمن با تمام قوا شد.

شرمن با وزن ۳۸ تن یک تانک متوسط قلمداد می‌شود و به یک توپ ۱۰۵ میلی‌متری و ۳ تیربار مجهز شده است. یک زره فولادی ۷۶ میلی‌متری نیز از ۵ خدمه تانک محافظت می‌کرد. تردیدی وجود ندارد که تانک های آلمانی بسیار قوی‌تر از شرمن بودند؛ اما مواردی سبب شد که این تانک آمریکایی برتری نهایی را از آن خود کند.

اول از همه اینکه موتور این تانک بسیار ساده طراحی شده بود. تا حدی که حتی خود خدمه می‌توانستند در میدان نبرد آن را تعمیر کنند. مورد دوم کوچک بودن این تانک بود که حمل‌و‌نقل آن را به‌ جبهه‌های مختلف آسان‌تر می‌کرد. مورد سوم نیز راحت بودن ساخت آن بود. مورد آخر باعث شد که آمریکایی ها در طول جنگ ۵۰ هزار عراده تانک را روانه جبهه‌های مختلف کنند. آلمان تانک کافی برای مواجهه با این تعداد را در اختیار نداشت.

تاثیرگذارترین تانک های تاریخ – تانک کی ۲ بلک پنتر از کره جنوبی

درست است که جنگ کره در سال ۱۹۵۳ به پایان رسید، اما این دو کشور هنوز رابطه پرتنشی با هم دارند و هر لحظه ممکن است جنگی بزرگ بین آنها رخ دهد. پس از جنگ کره جنوبی نیروهای خود را به تجهیزات آمریکایی مجهز کرد؛ اما همیشه در تلاش بود در این زمینه خودکفا شود. توسعه یک تانک کره‌ای از اواخر دهه ۱۹۷۰ آغاز شد. هرچند که دولت کره از نتیجه نهایی به‌خاطر اتکای شدید به فناوری آمریکایی رضایت نداشت.

به همین خاطر دستور ساخت یک تانک کاملا کره‌ای در اواخر دهه ۱۹۹۰ صادر شد. همین نیز باعث شد که شرکت هیوندای به مهندسی معکوس تجهیزات دریافتی از متحدان غربی کره بپردازد. هیوندای تمام تلاش خود را کرد تا با مواردی همچون سامانه تعلیق هیدروپنوماتیک پیشرفته این تانک برای شرایط خاص کره آماده کند. در نهایت در سال ۲۰۱۴ یکی از تاثیرگذارترین تانک های تاریخ بشر عملیاتی شد.

این تانک به فناوری‌های بسیار پیشرفته‌ای مجهز شده است و قدرت مانور بسیار بالایی دارد. تا حدی که برخی از کشورهای عضو ناتو همچون لهستان خواستار خریداری آن هستند. تانک K2 Black Panther می‌تواند ۳ خدمه را در خود جا دهد و ۵۵ تن وزن دارد. همچنین سرعت این تانک در جاده آسفالت به ۷۰ کیلومتر در ساعت می‌رسد.

تانک کره‌ای حتی می‌تواند از رودخانه‌هایی با عمق حداکثر ۴.۱ متر نیز عبور کند. K2 Black Panther علاوه بر تاثیرگذارترین، یکی از گران‌ترین تانک های جهان نیز به‌شمار می‌آيد؛ زیرا باید برای خرید هر فروند از آن ۸.۵ میلیون دلار هزینه کنید.

تانک MK IV از بریتانیا

زمانی که جنگ جهانی اول آغاز شد، دیگر سلاح ها تغییر کرده بودند و می‌توانستند به لطف فناوری‌های پیشرفته خود کشتار گسترده‌ای را رقم بزنند. هرچند که در طول جنگ جهانی اول سنگرها باعث کلافگی و طولانی شدن جنگ شده بودند و فرماندهان دو طرف تمام تلاش خود را می‌کردند تا هرچه زودتر از این خطوط دفاعی گذر کنند.

راهکار بریتانیایی‌ها ساخت یک ماشین زرهی بود. MK IV اولین تانک بریتانیا بود که توانست به تولید انبوه برسد و البته به‌ یکی از تاثیرگذارترین تانک های تاریخ بشر نیز تبدیل شود. جالب اینجاست بدانید که بریتانیایی‌ها از ترس جاسوسان دشمن، سلاح جدید خود را تانک نامیدند. بدین‌ترتیب آنها فکر می‌کردند که این ماشین‌های در حال انتقال آب به خطوط مقدم هستند.

تانک MK IV به چهار مسلسل و دو توپ کوچک مجهز شده بود. پالت یا همان شنی نسبتا کشیده تانک نیز سبب می‌شد که بتواند از روی سنگرهای باز بگذرد. همین هم باعث شد که خطوط دفاعی آلمان ناگهان از هم بپاشد و بریتانیا فاتح جنگ شود. البته این تانک نیز ایرادات خاص خود را داشت. اول از همه اینکه خدمه دید بسیار پایینی داشتند. مهم‌تر از آن اینکه موتور تانک وسط آن قرار گرفته بود و کربن مونوکسید را به خورد خدمه می‌داد. همین باعث می‌شد که گاهی بودن درون تانک از بودن بیرون آن مرگبارتر باشد.

تانک لئوپارد ۲ از آلمان

پس از جنگ جهانی دوم آلمان به دو کشور غربی و شرقی تقسیم شد. آلمان غربی که خود را در خطر حمله از سوی کشورهای عضو پیمای ورشو می‌دید، تصمیم گرفت تانکی پیشرفته را توسعه دهد که قادر به خنثی کردن برتری عددی دشمنان باشد. توسعه این تانک در دهه ۱۹۵۰ آغاز شد و در سال ۱۹۷۹ عملیاتی شد. نسخه‌های جدیدتر لئوپارد ۲ امروز به‌عنوان تانک اصلی ارتش آلمان ایفای نقش می‌کنند و یکی از تاثیرگذارترین تانک های تاریخ هستند.

لئوپارد ۲ تاکنون توسط ۱۲ کشور اروپایی خریداری شده است و برخی کشورهای آسیایی همچون قطر و سنگاپور نیز در تلاش برای خریداری آن هستند. بهترین تانک آلمان ۴ خدمه را درون خود جا می‌دهد و قادر است با سرعت ۶۸ کیلومتر بر ساعت حرکت کند. همچنین قلب تپنده آن موتور دیزلی ۱۲ سیلندر ساخت مرسدس بنز است که می‌تواند قدرت ۱۵۰۰ اسب بخار را ارائه دهد.

در میدان جنگ نیز توپ اصلی ۱۲۰ میلی‌متری و دو مسلل ۷.۶۲ میلی‌متری سلاح‌های اصلی این تانک هستند. قدرت آتش فوق‌العاده این تانک در کنار سیستم کنترل آتش بسیار پیشرفته، مسافت‌یاب لیزری، کامپیوتر بالستیک و دوربین دید در شب حرارتی تکمیل می‌شود. همچنین سیستم پایدارساز این تانک آنقدر قوی است که خدمه می‌توانند هنگام حرکت از فاصله ۵ کیلومتری هر موردی را مورد هدف قرار دهند.

بدین‌ترتیب می‌توان گفت که لئوپارد ۲ به‌عنوان یکی از تاثیرگذارترین تانک های تاریخ قادر به انجام عملیات در هر شرایطی است.

تاثیرگذارترین تانک های تاریخ – تانک تی ۳۴ از شوروی

تانک T-34 یکی از مهمترین سلاح‌های ارتش سرخ در طول جنگ جهانی دوم بود. این تانک ۲۶ تنی به موتوری ۵۰۰ اسب بخاری مجهز شده بود و می‌توانست با سرعت ۴۸ کیلومتر در ساعت حرکت کند. همچنین به یک توپ ۷۶ میلی‌متری و دو تیربار ۷.۶۲ میلی‌متری مجهز شده بود. یکی از ویژگی‌های جذاب این تانک زره زاویه‌دار آن بود که باعث می‌شد مقاومت بسیار زیادی در مقابل حملات دشمن داشته باشد.

البته با همه اینها تانک تی 34 از کیفیت بسیار پایین‌تری در مقایسه با رقبای آلمانی خود برخوردار بود. هرچند که سادگی تولید و تعمیر باعث شد که لقب یکی از تاثیرگذارترین تانک های تاریخ را از آن خود کند. تعداد بالای آنها به ارتش شوروی اجازه می‌داد که در برابر هر تانک آلمانی چندین T 34 را بفرستند. همین نیز برای کلافه کردن افسران آلمان کافی بود.

در مجموع ۸۴ هزار دستگاه از این تانک تولید شد و در اختیار ۴۰ کشور مختلف قرار گرفت. حتی امروزه نیز T 34 در برخی ارتش‌های کوچک خدمت می‌کند.

تانک چلنجر ۲ از بریتانیا

تانک چلنجر 2 از سال ۱۹۹۸ وارد خدمت شد و هنوز نیز نسخه‌های بهبود یافته آن به عنوان تانک اصلی میدان نبرد بریتانیا ایفای نقش می‌کنند. ارتش بریتانیا همچنین به‌طور مداوم Challenger را به سلاح‌ها و فناوری‌های نورین مجهز می‌کند تا یکی از تاثیرگذارترین تانک های تاریخ باشد.

چلنجر ۲ به یک موتور دیزلی ۱۲۰۰ اسب بخاری مجهز شده است و می‌تواند با سرعت ۵۹ کیلومتر بر ساعت حرکت کند. همچنین وزن آن در برخی نسخه‌ها به ۷۵ تن می‌رسد. زره کامپوزیت چلنجر ۲ آنقدر قدرتمند است که می‌تواند از ۴ خدمه آن در برابر بسیاری از تهدیدات مراقبت کند. تکمیل کننده این زره نیز یک توپ ۱۲۰ میلی‌متری و تیربار ۷.۶۲ میلی‌متری است.

در جنگ خلیج‌ فارس بود که چلنجر ۲ توانست با نابود کردن یک تانک عراقی از فاصله ۴ کیلومتری جایگاه خود به‌عنوان یکی از تاثیرگذارترین تانک های تاریخ را تثبیت کند. در حال حاضر ۴۴۶ دستگاه از این تانک ساخته شده است که ۳۸ عدد از آنها در اختیار ارتش عمان هستند و بقیه در ارتش بریتانیا خدمت می‌کنند. بریتانیا قول داده است که تعدادی از این تانک را برای کمک به وضعیت جنگ روسیه و اوکراین ارسال کند.

تانک تیگر ۱ از آلمان

پانتسر‌کمپف‌واگن ۶ نامی بود که آلمان‌ها روی پیشرفته‌ترین و قوی‌ترین تانک جنگ جهانی دوم گذاشته بودند. هرچند که فردیناند پورشه لقب تیگر ۱ را به‌ آن داد و این لقب ماندگارتر شد. تیگر ۱ به موتور دیزلی میباخ با قدرت ۷۰۰ اسب بخار مجهز شده بود و می‌توانست با سرعت ۴۵ کیلومتر بر ساعت حرکت کند. این در حالی بود که تیگر ۱ با وزن ۶۰ تن یک تانک سنگین به‌ حساب می‌آمد.

ترکیب زره ۱۲۰ میلي‌متری،‌توپ ۸۸ میلی‌متری و سه تیربار سبب شده بود که تیگر ۱ به‌عنوان یکی از تاثیرگذارترین تانک های تاریخ معروف شود و نیروهای دشمن چندان تمایلی برای مقابله مستقیم با آن نداشته باشند. هرچند این تانک نیز مشکلات مهمی داشت.

آمریکا و شوروی هزاران دستگاه از تانک های ارزان‌قیمت شرمن و T-34 را روانه خط مقدم می‌کردند؛ اما ساخت تیگر 1 بسیار سخت و هزینه‌بر بود. همین نیز باعث شده بود که آلمان تنها ۱۳۰۰ فروند از این تانک را در اختیار داشته باشد. از طرفی پیچیدگی بیش از حد سبب شده بود که افراد نتوانند آن را در خط مقدم تعمیر کنند. به همین‌خاطر اگر مشکلی برای آن پیش می‌آمد، به هدفی آسان برای دشمن تبدیل می‌شد.

در واقع تاکید بیش از حد آلمانی‌ها برای داشتن باکیفیت‌ترین و بهترین سلاح‌ها در مواقعی به ضرر آنها تمام می‌شد.

تاثیرگذارترین تانک های تاریخ – تانک تی ۵۴ از شوروی

جنگ جهانی دوم درسهای زیادی برای بسیاری از کشورهای جهان داشت. به‌عنوان مثال گیر کردن تانک های سنگین و پیشرفته آلمانی در زمین‌های گلی نزدیک مسکو سرنوشت جنگ را تغییر داد. همین نیز باعث شد که ساخت تانک های زیر ۴۰ تن در اولویت قرار گیرند. از طرفی توسعه سلاح‌های اتمی سبب شد که شوروی به فکر ساخت تانکی مقاوم در برابر حملات میکروبی، اتمی و شیمیایی باشد.

در نهایت T 54 به‌عنوان جایگزین تی 34 و یکی از تاثیرگذارترین تانک های تاریخ پا به‌عرصه وجود گذاشت. زره این تانک نسبت به نسل قبل تقویت شده بود و از یک توپ ۱۰۰ میلی‌متری بهره می‌برد. همچنین شاهد موتور قوی‌تر ۵۸۰ اسب بخاری بودیم و تیربار راننده نیز حذف شده بود.

علاوه بر اینها تی ۵۴ می‌توانست از رودخانه‌هایی به عمق ۵ متر بگذرد. مجموع این ویژگی‌ها سبب شد که تعداد ۱۰۰ هزار دستگاه از این تانک تولید شود و به ۵۰ کشور مختلف صادر گردد. برخی از کشورهای جهان از جمله ایران، مصر، پاکستان و رومانی بهینه‌سازی‌های سنگینی روی یکی از تاثیرگذارترین تانک های تاریخ انجام داده‌اند تا نمونه‌های بومی خود را تولید کنند.

تاثیرگذارترین تانک های تاریخ – نسل چهارم مرکاوا از اسرائیل

نیازهای دفاعی اسرائیل با بسیاری از کشورهای جهان متفاوت است. همسایگان این کشور از زمان ایجادش دشمنی شدیدی با آن داشته‌اند و مساحت بسیار کم اسرائیل نیز باعث شده که نتواند از تاثیرگذارترین تانک های تاریخ استفاده کند. همچنین در اولین جنگ های این کشور با اعراب، تانک های مورد استفاده اسرائیل در موضع ضعف قرار داشتند.

همه اینها در کنار هم باعث شد که اسرائیل به فکر ساختن یک تانک اختصاصی بیفتد. تانک مرکاوا نتیجه تلاش مهندسان اسرائیلی بود و از ویژگی‌های مهم آن می‌توان به تعمیرپذیری آسان، حرکت راحت در زمین‌های غیر آسفالت (مخصوصا مناطق کوهستانی) و سامانه دفاعی تروفی اشاره کرد.

نسل چهارم این تانک از سال ۲۰۰۴ در خدمت ارتش اسرائیل قرار گرفت و تاکنون ۶۶۰ عراده از آن تولید شده است. Merkava حدود ۶۴ تن وزن دارد و می‌تواند به‌لطف موتور ۱۵۰۰ اسب بخاری خود با سرعت ۶۴ کیلومتر بر ساعت حرکت کند. در بخش هجومی نیز شاهد یک توپ ۱۲۰ میلی‌متری و ۳ مسلسل ۷.۶۲ میلی‌متری هستیم.

البته مرکاوا ۴ نیز نقاط ضعفی دارد، اما فعلا در زمره تاثیرگذارترین تانک های تاریخ قرار گرفته است.

تانک ام ۴۸ پاتون از آمریکا

ام ۴۸ پاتون پاسخ آمریکا به تهدید شوروی در طول جنگ سرد بود. این تانک در سال ۱۹۵۱ معرفی شد و در جنگ‌های کره و ویتنام به‌عنوان تانک اصلی آمریکا ایفای نقش کرد. در مجموع ۱۲ هزار عراده از این تانک تولید شدند و هنوز نیز در ۱۱ ارتش مختلف عملیاتی هستند. چیزی که باعث شده به‌عنوان یکی از تاثیرگذارترین تانک های تاریخ شناخته شود.

مدل‌های اولیه این تانک به موتوری بنزینی مجهز شده‌ بودند؛ اما چون مستعد آتش گرفتن بودند، موتورهای دیزلی جایگزین آنها شد. موتورهای جدید بهینه‌تر بودند و توانستند برد عملیاتی تانک را به ۴۶۱ کیلومتر افزایش دهند. تانک M4 Patton به یک توپ ۱۰۵ میلی‌متری مجهز شده بود. ترکیب این توپ با یک سیستم کنترل آتش دقیق باعث شده بود که از نظر فناوری نسبت به رقبای خود بسیار جلوتر باشد.

این سیستم از یک کامپیوتر بالستیک برای قفل کردن روی هدف بهره می‌برد. ترکیب این ویژگی‌ها سبب شده بود که این تانک بتواند در تمرینات دقت ۹۰ درصدی در نابودی هدف را ثبت کند. البته تمامی قابلیت‌های یکی از تاثیرگذارترین تانک های تاریخ بشر مکانیکی بودند که یعنی از لنز، آینه و مجموعه‌ای از دنده‌ها و دوربین‌ها استفاده می‌کرد.

سرعت این تانک ۴۸ کیلومتر بر ساعت بود و وزن آن نیز به ۴۵ تن می‌رسید. این تانک تا سال ۱۹۹۰ در ارتش آمریکا استفاده شد و پس از آن تانک های M-60 و M1 Abrams جایگزین شدند.

تاثیرگذارترین تانک های تاریخ – رنو اف تی ۱۷ از فرانسه

اگرچه بریتانیا اولین تانک تاریخ را ساخت و تا توانستند در مورد نقش آن اغراق کردند؛ اما فرانسوی‌ها به‌عنوان سازنده اولین تانک مدرن جهان شناخته می‌شوند. این تانک بسیار سیک‌تر و کوچک‌تر از نمونه بریتانیایی بود و زره بسیار سبکی هم داشت. در واقع همین سرعت و چابکی رنو اف تی بود که آن را به یکی از تاثیرگذارترین تانک های تاریخ تبدیل کرد.

در حالی که تانک MK IV تا ۸ خدمه را در خود جا می‌داد، رنو FT می‌توانست میزبان ۲ نفر باشد. وزن این تانک ۷ تن بود و توسط یک موتور ۴ سیلندر ۳۹ اسب بخاری پشتیبانی می‌شد. رنو اف تی دارای برجکی گردان بود و به یک توپ ۳۷ میلی‌متری نیز مجهز شده بود. سرعت تانک هم به ۷ کیلومتر بر ساعت می‌رسید.

ترکیب تانک های سنگین انگلیسی با تعداد زیادی از تانک های رنو اف تی باعث شد که خطوط دفاعی آلمان در جنگ جهانی اول از هم بپاشد. آمریکایی‌ها که عملکرد بسیار خوب این تانک را دیده بودند، تعداد زیادی از آن را سفارش دادند و حتی قرارداد ساخت آن را خاک آمریکا را نیز با رنو امضا کردند.

در مجموع ۳۰۰۰ عراده از این تانک ساخته شد. هرچند که هنگام شروع جنگ جهانی دوم کاملا منسوخ به‌حساب می‌آمد.

تانک M1A2 آبرامز از آمریکا

تانک M1A2 تانک اصلی ارتش آمریکا است و بسیاری آن را تاثیرگذارترین تانک مدرن جهان می‌دانند. ساخت تانک ام ۱ ابرامز از سال ۱۹۷۸ آغاز شد و مدل M1A2 نیز از اواخر ۱۹۸۰ وارد خدمت شد. حضور این تانک در جنگ‌های عراق و افغانستان باعث شد که به‌خوبی امتحان شده و نقاط ضعف آن برطرف شود.

برخلاف بسیاری از تانک های مطرح جهان که از موتورهای دیزلی استفاده می‌کنند، M1A2 به یک موتور توربین گازی چندگانه سوز با قدرت ۱۵۰۰ اسب بخار مجهز شده است. این موتور می‌تواند تانک ۷۰ تنی آبرامز را با سرعت ۶۵ کیلومتر بر ساعت حرکت دهد. هرچند که متاسفانه مصرف سوخت بالایی دارد و به‌همین خاطر برد عملیاتی یکی از تاثیرگذارترین تانک های تاریخ به ۴۲۶ کیلومتر محدود شده است.

تانک M1A2 Abrams از یک توپ ۱۲۰ میلی‌متری و دو مسلسل ۷.۶۲ میلی‌متری بهره می‌برد. هرچند که برگ برنده اصلی این تانک سیستم هدفیابی بسیار پیشرفته و همچنین سیستم‌های محافظتی متعدد آن است. ارتش آمریکا به‌صورت مرتب این تانک را با ویژگی‌های جدید به‌روز می‌کند تا بتواند با تهدیدات مختلف مقابله کند.