نقطه عطف تاریخی در سرنوشت صنعت خودروسازی ایران
شرایط صنعت خودروسازی ایران بعد از پنجاه سال حمایت دولتی و مردمی
آراد فلاح-کارشناس ارشد مهندسی خودرو
1 : ایران خودرو و سایپا بعد از قریب به نیم قرن فعالیت همچنان توانایی فنی و دانش تولید و طراحی خودروهای به روز و ایمن را ندارند.طبق آمار رسمی ، سالانه حدود 18 هزار ایرانی در تصادفات جان خود را از دست داده و حدود 110 هزار نفر برای تمام عمر معلول می شوند، هزینه سالانه تصادفات رانندگی در ایران معادل سقوط 60 هواپیماست و در حدود 470000 میلیارد تومان برآورد می شود.عددی که نزدیک به کسری بودجه دولت در سال جاریست و در طول سال ها معادل خسارات جنگ تحمیلی برآورد می شود.مسلما اتلاف چنین حجمی از جان و سرمایه با مفاهیم اقتصاد مقاومتی نیز همخوانی ندارد.
2 : صنعت خودروسازی ایران گرفتار سوء مدیریت و سیاسی کاریست و به دلیل ساختار اشتباه و سال ها مدیریت دولتی به بیماری های لاعجلاع بسیاری چون بهره وری پایین، نیروی کاری مازاد و نگرش غیر اقتصادی و غیر صنعتی مبتلاست، مدیران این دو شرکت چه در زمان تحریم ها و چه قبل از آن دغدغه مشتریان در راستای افزایش تنوع ، بهبود کیفیت و افزایش ایمنی را فراموش کرده اند و به دلیل ساختار دولتی و بروز اشتباهات فاحش در گذشته، امیدی به بهبود این شرایط در آینده نیز وجود ندارد.همانطور که در دوران پیش از تحریم نیز شاهد حذف آپشن های ایمنی و رفاهی، خدمات دهی ضعیف و مونتاژ خودروهای قدیمی و تاریخ گذشته توسط خودروسازان ایرانی بودیم و این شرایط همچنان ادامه دارد.
3: دو خودروساز اصلی ایران به دلیل نداشتن تکنولوژی، کیفیت پایین ساخت و داشتن نیروی مازاد، عملا در هیچ شرایطی توانایی تولید خودرو ارزان قیمت (حتی مونتاژ خارجی) را ندارند.چرا که هزینه سربار این دو خودروساز بسیار بالاست و عملا مشتریان باید این هزینه سربار را بر روی قیمت خودروها بپردازند.بنابراین دو راه بیشتر در پیش روی صنعت خودروسازی ایران نیست، یا ورشکستی کامل و واگذاری به شرکت های خارجی و یا اصلاح کامل ساختاری،اخراج نیروهای مازاد و شرکت های زیان ده تابعه و پیوستن به چرخه صحیح صنعت خودروسازی جهان که البته با شرایط مدیریت و نگاه فعلی وزارت صنعت بعید به نظر می رسد.
4: قطعه سازان ایرانی نیز متاسفانه از دانش ساخت قطعات مدرن بی بهره هستند و در سال های اخیر یا ورشکست شده اند و یا به سراغ واردات قطعات چینی و ساخت قطعات بی کیفیت تر از قبل رفته اند.ضعف مهندسی و دانش فنی قطعه سازان ایران آنچنان شدید است که برای داخل سازی قطعات بسیار ساده داچیا لوگان (تندر 90) نیز چالش های زیادی بین قطعه سازان،خودروسازان و شرکت ناظر (رنو پارس) ایجاد شد.در چنین شرایطی پر واضح است که حتی در صورت مونتاژ خودروها روز جهان نیز، دانش لازم برای ساخت قطعات با کیفیت این خودرو ها در کشور وجود ندارد و این روند یا به داخلی سازی و بی کیفیت شدن خودروها منجر خواهد شد یا به قیمت از دست رفتن فرصت شغلی در قطعه سازی های سنتی و ضعیف ایرانی تمام می شود.از سوی دیگر پر واضح است که حتی در چنین شرایطی هم امکان کاهش قیمت خودروها وجود ندارد،چرا که برای مثال تندر 90 با بیش از 60 درصد داخلی سازی تقریبا به قیمت تمام شده نمونه اروپایی خود در ایران فروخته می شود.
5: شرایط اقتصادی و سیاست گذاری کلی کشور با صنعت و فعالیت های تولیدی انطباقی ندارد که سود بالای بانکی،عدم تسهیل شرایط برای صنعت گران،وضع مالیات و عوارض سنگین و بسیاری مشکلات دیگر،نمودی از همین مشکلات است و عملا تولید هر کالای مدرنی را حتی علیرغم پایین بودن نسبی هزینه نیروی کار در ایران ناممکن کرده است.پرسش این است که آیا در این شرایط غیر رقابتی، مردم باید هزینه سنگین مقاومت دولت مردان را برای دفاع از صنعت نیمه جان خودروسازی را با مال و جان خود بپردازند؟
متاسفانه در شرایط فعلی این حقیقت تلخ وجود دارد که خودروسازی هم مانند سایر صنایع تولیدی کشورمان خواه و ناخواه مسیر زوال را می پیماید و در شرایط کاملا غیر رقابتی حتی در بازار انحصاری داخل هم توفیقی ندارد.بنابراین از هیچ شانسی برای رقابت با خودروسازان بزرگ جهانی در بازار آزاد و یا مواجه در برابر اقتصاد آزاد (در صورت پیوستن به سازمان تجارت جهانی) برخوردار نیست و دیر یا زود از بین می رود و یا به خودروسازان بزرگ جهانی واگذار می شود،چرا که این وضعیت کج دار و مریز نمی تواند بیش از این ادامه داشته باشد.
6:دولت در وضعیت فعلی به دلیل شرایط اقتصادی کلی کشور،کاهش قیمت نفت و کسری بودجه 50 هزار میلیارد تومانی پیشبینی شده برای سال جاری،توانایی حمایت چندانی از صنعت خودروسازی را ندارد و در صورت ادامه روند فعلی نارضایتی مشتریان، می توان امیدوار بود که فشار اقتصادی منجر به ایجاد تحولات واقعی و موثر در صنعت خودروسازی ایران شود.
7 : این یک واقعیت است که خودروسازان چینی و هندی بر خلاف خودروسازان ایرانی در چند سال گذشته مسیر پیشرفت و ترقی را پیموده اند و بنابراین ممکن است که در بلند مدت شاهد جایگزینی خودروهای چینی و هندی به جای نمونه های فعلی و تاریخ گذشته در خطوط تولیدی ایران خودرو و سایپا باشیم، اما پرسش این است که آیا خودروهای چینی و هندی از نظر کیفیت، ایمنی،تنوع و تکنولوژی نسبت به مدل های فعلی پژو و پراید برتری دارند یا خیر، البته اگر پاسخ منفی بود خودروسازان به سراغ امثال چانگان، دانگ فنگ،هایما و شاخه هندی سوزوکی برای تولید مشترک نمی رفتند.
این مردم هستند که می توانند در چنین شرایطی مسیر صنعت خودروسازی کشور را آگاهانه تغییر دهند.صنعتی که بعد از 50 سال حمایت بی چون و چرا ، عملکرد بسیاری ضعیفی را به نمایش گذاشته و نیازمند تغییری و تحولی اساسی در تمام شاخه های مدیریتی و تکنولوژی است تا بلکه بتواند حداقل نیازهای ایرانیان را به خودروهای ایمن و با کیفیت را پاسخ دهد.
با این جمله خیلی حال کردم
“این مردم هستند که می توانند در چنین شرایطی مسیر صنعت خودروسازی کشور را آگاهانه تغییر دهند.”
چینیها هم از کل ماشینای ایران خودرو و سایپا بهترند از هر لحاظ ایمنی که جایه بحثی در مقابل ایران خودرو و سایپا نیست حداقل جک و جیلی و 530 ام وی ام پنج ستاره دارند موتور هم باز چین بهتره کیفیت باز چین و کیفیتشونهم بهتره و این چینیها فروش اقساطی هم دارند و اپشن دارند و طراحیشون بسیار بروزتر از خودرویی مثل پژو پارس و سمنده
یعنی اینهمه گفتیم نخریم برای این بود که شما به نفع چینیها ازش سوء استفاده کنید و برای اونها تبلیغات بکنید؟واقعا متاسفم در ضمن اشاره کردی به 5ستاره بودن خودروهای چینی طبق آماری که در همین سایت دنده6 داده شده در سال گذشته 275هزار چینی در تصادف رانندگی کشته شدن و در ایران 17900 نفر که اگر نسبت به جمعیت حساب کنی هر 2کشور ایران با خودروهای از رده خارج و چین با خودروهای به قول شما پیشرفته 2/2 نفر در هر 10هزار نفر کشته دادن پس این ایمنی خودروهای چینی کجا رفته؟
بهتره تکلیفمونو با خودمون روشن کنیم یا خرید خودرو ممنوع چه ایرانی و چه چینی و یا اینکه به صراحت از این گروه خارج بشیم و طبق روال سابق به تبلیغات برای چینیها مشغول بشید و نگوئید جزء کمپین هستیم.
چینی هم کسی نمیخره
برید نمایندگی ها متوجه میشید
کلا بازار همه خودرو ها کساده.
آقای سروش تحریم ما شامل این چینی ها هم میشود وگرنه آنها از این شرایط سواستفاده کرده و به مانند حال قیمتهاشونو افزایش میدن و میشه انحصار چین ما میخوایم مثه کل دنیا ماشین بروز و باکیفیت اروپایو…..سوار شیم خواهشا با هم متحدشیم و به هدف خودمون برسیم
یه سوال :
این مطالب به گوش سازنده ها میرسه یا نویسنده این مطالب اینا رو فقط واسه مای مصرف کننده مینویسه؟؟؟؟
مهم اینه که نتیجه این مطالب که همون رکود هست به گوششون برسه که اونم میرسه
دیدید هممون همین چین رو مسخره میکنیم ببینید 5 سال دیگه کجا ایستادن هر چند که همین جک ماشین هاش از کل ماشین های ایران خودرو و سایپا بهتره یادمون نرفته یه روزی مسخره کره میکردیم که ماشین هاش آشغال و کپی هستن حالا اونا به کجا رسیدن چین هم همینطور میشه بعد اینجا ما هنوز باید منتظر بالغ شدن کودکی با نیم قرن سن بشیم!! یا تو خوشبینانه ترین حالتمون میشیم این که اره دیگه توافق شده از چند وقت دیگه 206 رو با گیربکس 405 بیرون نمیدن گیربکس اصلی خودش رو میزنن روش!
اینطور که این مقاله نوشته ، هاشم جان وصیت مصیت داری بگو که دیگه تمووووووومه!
انقدر بی اطلاع و منطق ننویسید. خیلی از قطعه سازهای ایرانی از نظر دانش فنی و تجهیزات تولیدی و ازمایشگاهی در سطح بالایی هستند ولی مشکل از قیمت های دستوری است مشکل اینه که من به عنوان قطعه ساز نمیتونم بگم اقا این قطعه با توجه به تست پلن و هزینه های تولید و سود فلان ریال قیمت دارد بلکه جریان دقیقا برعکس شرکت خودروسازی میاد میگه مثلا سمند ایکس ریال حالا این ایکس ریال رو بین قطعات پخش میکنیم. نتیجه این میشه که برای قطعه 2 تومنی قیمت 1 تومنی میدن معلومه که من تولید کننده هم چاره ای به جز زدن از کیقیت اوردن از چین و یا بیکار کردن صدها کارگر ندارم.
اصل موضوع این هاست : قیمت های دستوری. دخالت دولت. کارگران و نیروهای کارفرمایشی. هزینه های جانبی و….
هیچکس نمیگه بابا از پراید 20 میلیونی 8 میلیونش سهم سازنده است و 12 میلیون گیر دولت میاد. عوارض. مالیات . سهم دفتر. سهم ورزش. سهم سلامت. سهم فلان و بهمان.اگر خودروهای صادراتی نصف قیمت هستند علت در عوارضی هست که در ایران خریدار به نام سازنده و به کام دولت پرداخت میکنه. یا حق.
شما از کاربرهای خوب سایت هستید و سابقه زیادی هم دارید، نظرتون رو قبول داریم، منتهی سوال این هست که فرض کنید قیمت گذاری اجباری نباشد و دست قطعه ساز توی کیفیت و قیمت باز باشد، آیا قطعه سازهای ایران توانایی تولید قطعات هم کیفیت قطعات خارجی رو با قیمت مشابه و رقابتی دارند؟ از میل لنگ و قطعات آلیاژی گرفته تا قطعات پلاستیکی و الکترونیکی ؟
با سلام ,یه ایرادی که در کار ما ایرانیها هست اینه که وقتی میخواهیم در مورد کیفیت قطعات ساخت ایران صحبت کنیم بدترین موردی که برخورد کردیم در نظر میگیریم و همون رو بعنوان نماینده همه قطعات ساخت داخل میدونیم .در حالی که نیازی نیست پیش بینی بکنیم همین الان صنعت لاستیک سازی ایران به مراتب کیفیتش از چینی ها بالاتره ,باتری سازی کیفیت خوبی داره و با کره ایها میتونه رقابت بکند, قطعه ای مانند برف پاک کن که نام تجارتیشو بیان نمیکنم هم سطح برف پاک کنهای آلمانی و فرانسوی هم از نظر دوام و هم از نظر کیفیت پاک کنندگی که فوق العاده و بی صداست.ارتباط نزدیکی که با یک سری از قطعه سازان دارم مانند سیبک و قطعات مفصلی و فنرهای شمش که کیفیت قابل قبولی دارند.همچنین خدمتتون عرض کنم رادیاتورسازی ایران ,بلبرینگ سازی ایران درسته قطعا در سطح skf و fag نیستند و فاصله زیادی دارند ولی با چینیها که اصلا قابل مقایسه نیستند و در سطح کره ایها هستند.
قطعاتی که خریدم مانند اتوماتیک استارت دوام و کیفیت قابل قبولی داشتند.
همین دیدگاه در مورد مونتاژهم هست و افرادی مشکلات ماشینهای چینی رو در مونتاژ ایران میدونند که ابدا ایتطوری نیست و این مشکلات ناشی از کیفیت پائین قطعاتشون هست.خوب هست همین الان خیلی از ماشینهای مونتاژ چندین سال پیش جلو چشم همه هست که بعد از 10سال کار کردن اگر استفاده درستی ازشون شده باشه بسیاری از قسمتهاشون مثل روز اول تولیدشون هست. ماکسیما,زانتیا,مزدا323,آوانته,گرند ویتارا,206و جنتو و … توجه بکنید ماشینها مربوط به تمامی خودروسازهاست از نیمه دولتی گرفته تا تمام خصوصی را شامل میشود پس اگر هدف گذاری درست و مدبرانه صورت بگیرد و مدیریت دانش محوری بر صنایع مدیریت کنند میتوانیم در رده دوم کیفیت بعد از کشورهائی مانند آلمان و فرانسه در کنار کشورهائی مانند چک و ترکیه تامین کننده قطعات در دنیا باشیم.
من هم با نظر ممل موافقم ….
قطعه سازان می تونن با کیفیت بالاتری تولید کنن ، خودروسازی ایران غیر رقابتی و دستوریه ، اصولا تبدیل به بنگاههایی شدن که سود و زیان در آن معنی و مفهوم خود را از دست داده …
مردم ما ه از فرط ناچاری و یا بدست آوردن سود وارد این چرخه اشتباه خودروسازها میشن و اتومبیل می خرن
همه با هم ميتونيم اين ٢ فرقون ساز رو ورشكيت كنيم
حتي اگه ١سال ديگر هم طول بكشه
ما میتوانیم
انشالههههههههههه
این چرخه معیوب این سیر تسلسل را پایانی نیست تا کی تا چه زمانی و به چه بهایی که البته بها و ریال ها و تومان ها از حیب ملت در میاد
چرا در جا و مکان و زمان و شرایطی که امکان وارد کردن قطعات وجود داره (منظورم قطعات منفصله ckd هست) قطعه سازان با کپی و مهندسی معکوس و هزینه گزاف و کیفیت نازل قطعه تولید کنن که نه کارایی داره و نه دوام
در حالیکه با وزود قطعات و مونتاژ صحیح تحت برند و لایسنس شرکت مربوطه بهترین نتیجه حاصل میشه برای جلوگیری از مرگ و نیر و تلفات جاده ای و شهری و درراستتی نیل به آرزوزی هر فرد جهت راشتن خودرویی بروز و مطمئن و بمنظور جلوگیری از آلوده تر شدن هوا ورود خودروهای وارداتی خارجی را بغییر از خودروهای چینی تسهیل کنید یک عمر بدی کردید و ثمری جز پولدارترشدن شما و یاس و نامیدی ملت چیزی ثمر نداشت یکبار هم شده دست از زیاده خواهی و منفعت طلبی بکشید و تمام ایران را بسان مناطق آزاد کنید
خشت اول چون نهد معمار كج تا ثريا ميرود ديوار كج هروقت اولويت اول ما مثل اسياي شرقى توليدات صنعتى شد مسير إصلاح خواهد شد والا در همين چرخه معيوب دست و پا خواهيم زد اينجا اولويت اول توليد مواد خام ، ثروت باد آورده و پرورش فرهنگ مصرفى و در سالهاى اخير رانت خوارىو … بوده ودر عمل اين طرح غلط يارانه همين صنايع نيم بند را هم به عقب رانده وقتى وصعيت صنعت خودرو با اين همه حمايت و سابقه اين جوريه ويك عده مثل زالو فقط خونش را مى مكند و اركانش را متزلزل مى كنند يعنى اولويت ما نيست حياط خلوت بعضى ها ست تا زمانى كه هزينه آن از ثروت بادآورده نفت تأمين ميشد حرفى نبود اما حالا كه پول نفت و بادآورده ها به آن نميرسد محكوم به تغيير است…
مدیر عزیز سایت با توجه به بازخوردها میتوان دریافت که مردم گرایش به چینی ها پیدا کردند و با توجه به اینکه اگه خرید خودرو چینی افزایش پیدا کنه شرکت های مونتاژ کننده مانن اقدامات اخیر سواستفاده و افزایش قیمت میدهند و انحصار خودشان را بوجود می اورند تمنا دارم برای انحراف پیدا نکردن وآگاهی مردم چه در این سایت چه در شبکه های اجتماعی مردم رو آگاه کنید که این حرکت تحریم خودرو به هدف اصلیش که برخورداری مردم از خودرو باکیفیت و بروز جهان با قیمت مناسب هست برسه ما نیز به نوبه خود تلاش میکنیم
بهتره اين متن جالب همه جا پخش تا بگوش ضالمين برسه كه صبر مردم لبريز شده و بازاري ازاد ميخوان
کاهش قیمت کافی نیست باید چارچرخ هایی مثل 405 و اذناب آن ، همینطور طایفه پراید به موزه عبرت سپرده شوند
اینجانب با توجه به نوع کارم تو شرکتهای قطعه سازی زیاد رفت و آمد دارم
متأسفانه باید این مورد که شرکتهای قطعه سازی
ما نمیتوانند قطعات خودرو با کیفیت عالی تولید کنند را تایید کنم تجهیزات و خطوط تولید اکثر قطعه سازی ها قدیمی و از رده خارج هستند و هزینه تعمیر و نگهداری بالایی دارند
عمر خیلی از ماشین ها به 40 سال میرسد به طوری که قطعات یدکی ماشینها نیز یا دیگه تولید نمیشه یا بسیار گران است
خیلی از این شرکتها با خرید ماشینهای از رده خارج شرکتهای قطعه سازی اکثرا اروپایی به وجود آمده اند
با پافشارى در نخريدن كليه محصولات بى كيفيت مسير صنعت آن بدون شك إصلاح خواهد شد به قول معروف خانه از پاى بست ويران است خواجه در فكر نقش ايوان است
من موندم اون موقع که تیبا 12 تومن بود همه می گفتن زشته قیافه نداره صدای تیر آهن میده حالا شده 25 تومن عزیز شده؟ مثل اینکه مردم خودشونم خوششون میاد گرون بخرن فرقون سازها هم میبینن مردم خوششون میاد میدن به خورد این مردم دیگه