این روزها شرایط اقتصادی به صورتی است که در بازار داغ شب عید هم خرید خودروهای دست دوم و ارزان قیمت نسبت به نمونه های صفر کیلومتر و بی کیفیت ارجحیت دارد و در این شرایط واضح است که خرید خودرو سالم و مناسب مسافرت نوروزی اهمیت ویژه ای پیدا می کند.به همین دلیل، در این مطلب قصد داریم تا نگاهی اجمالی اما مفید به نکات مهم برا خرید یک خودرو مناسب و کم دردسر داشته باشیم و برای مثال به سراغ پراید به عنوان فراگیرترین خودرو این روزهای ایران رفته ایم.

پراید های کم آزار اما خطرناک

استهلاک کم مجموعه های فنی موتور و گیربکس، مهمترین ویژگی پراید به عنوان یک خودرو اقتصادی و کم دردسر است،اما در هنگام خرید نمونه دست دوم این خودرو نیز بررسی نکاتی در رابطه با این قطعات الزامی به نظر می رسد.موتور پراید به ندرت دچار پدیده سوختن واشر سرسیلندر می شود، اما در عوض رینگ پیستون های ضعیفی دارد که معمولا در کارکردهای بالا کارایی خود را از دست می دهند و به تعویض نیاز دارند، نشانه این امر کم شدن روغن موتور و خروج دود آبی رنگ از اگزوز در هنگام شتاب گیری (فشردن ناگهانی پدال گاز) است.بنابراین در اولین قدم برای بررسی سلامت موتور می توانید میزان روغن موتور را چک کنید و سپس با مشاهده دود اگزوز ،سلامتی حدودی موتور را ارزیابی کنید. موتور سالم در هیچ حالتی نباید دود آبی رنگ داشته باشد،دود مشکی کم رنگ،نشانه خام سوزی و مصرف سوخت بالاست که می تواند ناشی از عدم تنظیم صحیح کاربراتور یا کثیف بودن انژکتور ها باشد، دود سفید کم رنگ در هنگام سرد بودن خودرو طبیعی است اما در صورت ادامه پیدا کردن این دود در هنگام گرم شدن موتور و یا غلیظ بودن آن،باید به سالم بودن واشر سرسیلندر شک کرد.

به غیر از این مورد،آزمایش دیگر می تواند گوش سپردن به صدای موتور توسط افراد متخصص و مکانیک باشد،ممکن است موتور از نظر وضعیت رینگ پیستون یا واشر سرسیلندر مشکلی نداشته باشد،اما در اثر مرور زمان و کارکرد بالا در برخی اجزای دیگر نظیر یاتاقان و میل سوپاپ آسیب دیده باشد که در این حالت مکانیک خبره و بسیاری افراد فنی به راحتی متوجه وجود مشکل می شوند.با تمام این اوصاف باید گفت که لازم نیست زیاد نگران تعمیر موتور پراید باشید،چرا که این کار معمولا با رقمی در حدود 1 میلیون تومان به خوبی انجام پذیر است.

نکته جالب این است که دوام گیربکس پراید از موتورش کمتر است و معمولا گیربکس در کارکرد های حدود 200 هزار کیلومتر نیاز به سرویس و تعمیر پیدا می کند. به هرحال جا نرفتن درست دنده ها و ایجاد صدای زوزه مانند از جمله عیوب معمول گیربکس پراید است که تعمیرش به هزینه ای در حدود نیم میلیون تومان نیاز دارد.

لازم است که پس از خرید خودرو حتما سلامت تسمه تایم و تسمه دینام را چک کنید،البته پرایدهای مدل پایین بر خلاف نمونه های جدید ، به پاره شدن تسمه دینام حساس نیستند و در این صورت، جز خاموش شدن ناگهانی پیشرانه، آسیبی به موتور وارد نمی شود، اما در نمونه های مجهز به موتورهای سری HP+ و یورو 4 ، ماجرا متفاوت بوده و در صورت پاره شدن تسمه تایم،باید منتظر برخورد سوپاپ ها با پیستون و تقبل هزینه ای چند صد هزارتومانی بود.

کاربراتوری یا انژکتوری؟

عیوب فنی مهم پراید به موارد گفته شده در رابطه با موتور و گیربکس معدود می شود، اما در مورد انتخاب خودرو کافیست بدانید که تا نیمه سال 83 مدل های کاربراتوری این خودرو توسط سایپا تولید می شدند ،در مقطعی کوتاه مدل هایی تحت عنوان نیم انژکتور از خط تولید خارج شدند که حالا به دردسرهای واقعی مبدل شده اند،چرا که قطعات فنی مربوط به تعمیرات و تعویض سیستم نیم انژکتور (در این مدل جرقه زنی توسط دلکو انجام می شود و پاشش سوخت به یک انژکتور سپرده شده است) در بازار وجود ندارد و تبدیل آن ها به نمونه های کاربراتوری یا تماما انژکتوری هم چندان ساده نیست و به صرف هزینه زیادی نیاز دارد.پراید به عنوان یک خودرو کاربراتوری وارد کشورمان شد و سری های اول این خودرو در حد فاصل سال های 1373 تا 1381 به کاربراتورهای خوب و کم مصرفی مجهز هستند که در بازار تحت عنوان کاربراتور کره ای شناخته می شود،اما بر روی برخی مدل های 81 الی 83 کاربراتورهای ایرانی و چینی با سیستم موسوم به CLC نصب شده اند که کارکرد چندان جالبی ندارند و اکثرا در طول این سال ها با مدل های کره ای جایگزین شده اند.باید اعتراف کرد که مدل های انژکتوری بعد از نیمه سال 83 هم خودروهای کم مصرف و نسبتا بی آزاری از آب در آمده اند و اکثر قریب به اتفاق مالکین از عملکرد آن ها رضایت کامل دارند،اما این یک واقعیت است که مجموعه انژکتور از کاربراتور پیچیده تر است و پتانسیل بیشتری برای بروز مشکلات برقی و الکترونیکی دارد.بنابراین در صورت خرید نمونه های انژکتوری، بد نیست که در همان روزهای اول ضمن شستشوی خود انژکتورها،نسبت به اطمینان یافتن از سلامت تمامی حسگرها، استپر موتور و سایر قطعات مهم اطمینان حاصل کنید تا خودرو برای استفاده در نوروز قابل اطمینان باشد.

شاسی و بدنه

در ضعیف بودن بدنه و شاسی پراید کوچکترین شکی وجود ندارد، اما برای خرید یک پراید دست دوم سالم بسیار مهم است که به سلامت شاسی به خصوص سرشاسی های جلو توجه شود.چرا که در صورت وجود عیب در این بخش، باید مدام نگران خارج شدن پلوس ها از گیربک بود و این عیب معمولا به راحتی رفع نمی شود.همچنین آسیب دیدگی شاسی می تواند باعث کاهش عمر جلوبندی و بروز لاستیک سایی غیر طبیعی شود و تمام این ها به کاهش شدید قیمت و ارزش خودرو منجر می شود،البته با توجه به دیفرانسیل جلو بودن پراید، تصادف از عقب و ضربه خوردن خودرو در این قسمت چندان نگران کننده نیست اما در مورد تصادف های وارد به بخش دماغه خودرو، واقعا لازم است که حساسیت به خرج دهید و خودرو را به یک یا چند صافکار ماهر نشان دهید.در صورت خرید خودروهای مدل پایین،بهتر است که وضعیت پوسیدگی و زنگ زدگی کمان گلگیرها،بخش زیرین درب ها و کف صندوق عقب را چک کنید،چرا که خرید یک خودرو زنگ زده حتی با قیمت بسیار پایین هم معمولا توجیهی ندارد و سریعا خریدار را دلزده می کند.با توجه به تعدد سرعت گیر و دست انداز در سطح خیابان ها، می تواند با چند دقیقه رانندگی به راحتی از سلامتی جلوبندی و سیستم تعلیق اطمینان حاصل کنید، جلوبندی خراب و ضعیف پراید باعث ایجاد کوبش های بسیار شدید به همراه سرو صداهای آزار دهنده می شود و برای تعمیر آن صرف هزینه ای بین صد تا سیصد هزار تومان لازم است.خراب شدن مجموعه جعبه فرمان هم در پراید رایج است که از نشانه های آن می توان به وجود خلاصی در فرمان و یا سفت شدن بیش از حد آن اشاره کرد.کمک فنرهای پراید قیمت زیادی ندارد ولی پیش از خرید خودرو می توانید با یک نگاهی به داخل گلگیرها،میزان سلامت آن ها را از نظر روغن زدگی بررسی کنید.

توصیه مهم

اگر قصد دارید که با حداقل رقم پرداختی،بهترین انتخاب موجود را داشته باشید، سعی کنید از میان نمونه های انژکتوری مدل پایین که در حد فاصل سال های 84 الی 89 تولید شده اند،یک خودرو با کارکرد کمتر از 150 هزار کیلومتر را انتخاب کنید،البته نمونه های کاربراتوری نیز در صورت نگهداری درست، انتخاب های بدی نیستند اما واقعیت این است که انژکتوری ها، پاک تر و کم دردسر تر به نظر می رسند و در هنگام فروش نیز بازار بهتری دارند.نمونه های بعد از سال 89 که اصطلاحا بر روی پلت فرم X100 شکل گرفته اند که با توجه به اصلاحات شاسی و تجهیز به ABS، از نظر ایمنی و مقاومت شاسی اندکی از مدل های قبلی بهتر هستند، اما متاسفانه باید اذعان کرد که کیفیت ساخت پراید های جدید نسبت به مدل های قدیمی افت کرده است و این مسئله را حتی در هنگام رانندگی نیز به وضوح متوجه خواهید شد، از سوی دیگر مدل های جدید طبیعتا قیمت بیشتری هم دارند، اما خرید نمونه های 83 الی 85 با بودجه ای در حدود 10 – 12 میلیون تومان مقدور است که رقمی در حدود 50 الی 60 درصد نمونه صفر کیلومتر محسوب می شود.در نهایت به این نکته توجه کنید که برای استفاده روزمره در شهره های شلوغ و پر ترافیک امروزی،رنگ دار بودن یا بدون رنگ بودن خودرو اهمیت چندانی ندارد،چرا که با کوچکترین تصادفی ممکن است مزیت بی رنگ بودن خودرو از بین برود و از این نظر دچار افت قیمت شود، در عوض به نکات مهمتری در رابطه با سلامت شاسی و قطعات فنی خودرو توجه کنید و از خرید خودروهای تصادفی با شاسی های جوشکاری شده خودداری فرمایید.